Podstawowym obowiązkiem podatnika jest zapłata podatków w obowiązujących terminach. Warto pamiętać, że każda zwłoka kosztuje – jeśli nie opłatę prolongacyjną, to odsetki za zwłokę, które aktualnie wynoszą od 4 do 12 procent kwoty zaległości podatkowej.
Jak podkreśla TaxCare, "przestrzeganie terminów podatkowych wydaje się być proste". Jednak często podatnik ginie wśród natłoku spraw i zwyczajnie zapomina o uregulowaniu zobowiązania wobec organu podatkowego.
Spóźnialski podatnik musi uregulować zalegającą kwotę samego podatku plus dodatkowe pieniądze za zaleganie z płatnością. Generalnie od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 par. 1 Ordynacji podatkowej. Jest jeszcze opłata prolongacyjna występująca zamiast odsetek za zwłokę, która wynosi połowę stawki odsetek za zwłokę – styczność z nią mają podatnicy, którym organ podatkowy odracza termin płatności zaległego podatku.
Zaczynamy od stawki podstawowej
Zaległość powstaje z upłynięciem dnia, który wyznaczał ostateczny termin zapłaty podatku. Odsetki za zaległość obliczymy dzieląc iloczyn wartości zaległości, liczby dni zwłoki i stawki odsetek przez 365 dni w roku. Po zaokrągleniu otrzymujemy kwotę odsetek za zwłokę do uregulowania u organu podatkowego.
W przypadku zaległości sięgających kilku lat wstecz warto pamiętać, że wysokość odsetek zostanie obliczona z uwzględnieniem odsetek obowiązujących w momencie trwania zaległości podatkowej, czyli może się zdarzyć, że w oparciu o kilka różnych stawek (w zależności od roku).
Podstawowa stawka to dwukrotność stopy lombardowej plus 2 proc., przy czym nie może wynieść więcej niż 8 proc. Z kolei stawka obniżona stanowi połowę tej podstawowej. Szczegółowe regulacje zawarte są w art. 56-56d Ordynacji podatkowej.
Załóżmy, że podatnik złożył za styczeń 2016 r. korektę deklaracji VAT-owskiej i wykazał w niej przewagę zakupów nad sprzedażą, tj. nadwyżkę VAT-u naliczonego na należnym w kwocie 500 zł. Ten zwrot podatnik otrzymał przelewem 21 marca br. 8 sierpnia br. odnalazł własną fakturę sprzedażową ze stycznia, rozliczenie której w korekcie za styczeń spowodowało obniżenie zwróconych pieniędzy do 300 zł. Różnica, tj. 200 zł (500zł – 300zł) stanowi zaległość podatkową, od której od 22 marca do dnia wpłaty równowartości nienależnie otrzymanego zwrotu zostaną naliczone odsetki za zwłokę. Generalnie, jeśli podatnik odda niesłusznie otrzymaną część VAT-u w ciągu 7 dni od dnia złożenia w sierpniu korekty, będzie mógł naliczyć odsetki z obniżoną stawką. Jeśli nie zdąży, odsetki zostaną naliczone według stawki podstawowej.
Kończymy na podwyższonej
Najbardziej dotkliwa kara pieniężna jest przewidziana wyłącznie dla VAT-owców i podatników akcyzy, których zaległości z tytułu podatków są wyłudzeniami nienależnych im pieniędzy i które wychodzą na jaw w trakcie kontroli podatkowych. Zatem dotyczy to przedsiębiorców, którzy sami z siebie nie korygują błędów rozliczeń podatkowych. Podwyższona stawka wynosi 150 proc. normalnej i jest stosowana na przykład przy zaniżaniu zobowiązania podatkowego.