Podatek od wygranej w Lotto, grach i konkursach. Kto musi pamiętać o PIT?

Sposób opodatkowania wygranej określa Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. Zgodnie z nią stawka podatku z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim EU lub innym państwie należącym do EOG wynosi 10% wysokości kwoty wygranej.

Obowiązek uiszczenia daniny leży po stronie organizatora danego przedsięwzięcia.* Laureat nie musi więc sam płacić podatku ani rozliczać przychodu w deklaracji PIT*. Organizator konkursu ma obowiązek odprowadzenia podatku i wpłacenia należność na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego.

Ma na to czas do 20. dnia miesiąca następującego po przekazaniu nagrody. Do jego obowiązków należy również przesłanie deklaracji PIT-8AR (do 31 stycznia kolejnego roku). Podatnikowi musi natomiast przekazać informację podatkową w postaci druku PIT-8C.

Inaczej jest w przypadku wygranych za granicą. W takim przypadku konieczne może okazać się samodzielne uiszczenie podatku.

Ostatnia wielka kumulacja w EuroJackpot przyniosła zwycięzcy ponad 206 mln zł. Szczęśliwiec z województwa śląskiego nie zachowa jednak całej sumy. 10 proc. tej kwoty musi trafić w ręce fiskusa. Podatek od wygranej nie ominie też osób, które zdobywają nagrody w grach, konkursach czy loteriach. Chyba że otrzymają niewielki zastrzyk gotówki.

Rekordowa wygrana zasiliła konto skarbówki o ponad 20 mln zł. Gdyby jednak tego samego dnia było więcej zwycięskich kuponów, kwota kumulacji rozłożyłaby się na wielu graczy. A ci mogliby nie zapłacić podatku w ogóle. Wszystko zależy od wartości wygranych. Przepisy przewidują progi graniczne dla różnego typu nagród. W przypadku tego typu gier podatek należy odprowadzić od kwoty powyżej 2280 zł.

Nie każdy gracz czy obstawiający zakłady musi dzielić się swoją wygraną. Decyduje o tym suma otrzymanych pieniędzy. W przypadku gier liczbowych zwolnieniu z zeznania podatkowego podlegają kwoty poniżej 2280 zł. Osoby zgarniające większą pulę, muszą się liczyć z tym, że podatku nie unikną. Co więcej, od razu odbiorą niższą nagrodę.

Te same obowiązki wobec urzędu skarbowego spoczywają na osobach odpowiedzialnych za organizację gier emitowanych przez środki masowego przekazu. Chodzi zarówno o płatność podatku od wygranych, jak i wypełnienie formularzy podatkowych. Znacząca różnica tkwi natomiast w limicie zwolnienia.

Uczestnicy np. programów radiowych lub teleturniejów nie zapłacą podatku, jeśli jednorazowa wartość nagrody nie przekracza 2000 zł. Taka sama zasada dotyczy również konkursów z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sport oraz konkursów dotyczących sprzedaży premiowej.

Zwolnienie w maksymalnej wysokości 2000 zł może też dotyczyć sprzedaży premiowej towarów lub usług (np. sklep nagradzający stałego klienta). Nie obowiązuje jednak osób, którzy otrzymali bonusy w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą.

Wygrane pieniężne wypłaca się w kwotach netto. A co w sytuacji, gdy główną nagrodą w konkursie jest telefon albo samochód? Zwycięzca sam musi zapłacić podatek od wygranej. I to jeszcze zanim odbierze należną rzecz. Organizator nie ma prawa wydać laureatowi nagrody, jeśli ten nie wpłaci na wskazane konto odpowiedniej sumy pieniędzy. Stawka i w tym wypadku wynosi 10 proc. zryczałtowanego podatku wysokości wygranej.

Choć obowiązek opłacenia podatku spoczywa na graczu, inicjator konkursu i tym razem zajmuje się rozliczeniem podatku. To on przelewa pieniądze na konto instytucji skarbowej i musi zadbać o formalności. Po raz kolejny przygotowuje PIT-8C jako potwierdzenie dla podatnika, a także deklarację PIT-8AR do wglądu przez urzędników.

Ustawa w niektórych sytuacjach przewiduje zwolnienie z obowiązku odprowadzenia podatku od nagrody. Najwięcej szczęścia mają gracze w kasynach, jeśli gry miały miejsce w uprawnionym do organizowania gier podmiocie. Kiedy im się uda, mogą cieszyć się całą sumą. Zgodnie z przepisami o grach i zakładach wzajemnych, taki sam przywilej mają też osoby biorące udział w wideoloteriach oraz grające na automatach czy w bingo pieniężne i fantowe.

Ustawa określa także, że wygrana za granicą będzie zwolniona od podatku, jeżeli została otrzymana w ramach gier w kasynie, na automacie, bingo, gier liczbowych, loterii pieniężnych i promocyjnych oraz fantowych na terenie UE, oraz państw EOG w oparciu o obowiązujące w nich przepisy prawa. Warunkiem zwolnienia jest również podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Szczęśliwiec nie powinien jednak zbyt szybko zapominać o organach podatkowych. Ogromna suma pieniędzy na rachunku bankowym może nie umknąć uwadze urzędu skarbowego. Zwłaszcza w sytuacji, podatnik zdecyduje się np. kupić dom albo luksusowy samochód. Aby uniknąć problemów w razie ewentualnej kontroli skarbowej, warto zadbać o zaświadczenie o wygranej w kasynie.

Warto wspomnieć o tym, że w przypadku wygranej w konkursie zorganizowanym przez pracodawcę, przychód należy obliczyć tak, jak wypłatę.

Wyjątkiem od zryczałtowanego 10 proc. podatku objęte są nagrody otrzymane w związku z prowadzoną działalnością. W takiej sytuacji przedsiębiorca ma obowiązek wykazać wygraną jako przychód z działalności podlegający opodatkowaniu na takich samych zasadach, jak rozliczane są inne dochody.

Jak to wygląda w praktyce? Jeżeli działalność opodatkowana prowadzona jest na podstawie podatku liniowego, to właśnie taką stawką, czyli 19-procentowym podatkiem przedsiębiorca musi opodatkować całą uzyskaną kwotę.