W tym kryzysie giełdy zareagują inaczej. Co się zmieniło?

*prof. Stanisław Gomułka, były wiceminister finansów: *Faktycznie. Giełdy zwykle wyprzedzają wydarzenia w sferze realnej. Jednak nie zawsze tak się dzieje. Teraz giełdy są wyczulone na problemy związane ze skutkami kryzysu sprzed trzech lat. Tamto załamanie spowodowało duże problemy w sektorze finansów publicznych. I w rezultacie dziś świat jest w szponach sporej niepewności co do kondycji Europy, a w szczególności strefy euro, i Stanów Zjednoczonych.

Sprawdź notowania WIG20

Sprawdź notowania DJI
W tej chwili problemem numer jeden nie jest to, co stanie się za rok czy dwa, ale to co dzieje się w tej chwili. Czyli niepewność, która powoduje, że banki są bardziej ostrożne w udzielaniu kredytów, a gospodarstwa domowe są dużo ostrożniejsze w ich zaciąganiu. Do tego pojawiają się obawy o bankructwa niektórych państw.

To jest w tej chwili wróg numer jeden rynków finansowych i inwestorów, którzy uciekają od walorów obarczonych dużym ryzykiem i wolą inwestować w skarbowe papiery wartościowe takich krajów jak: Niemcy, USA czy Japonia i waluty takie jak frank szwajcarski czy japoński jen.

Rykoszetem to dotyka krajów wschodzących, gdzie sytuacja w realnej gospodarce nie jest zła. Jednak generalnie te kraje są postrzegane jako kraje podwyższonego ryzyka. W efekcie widzimy ucieczkę kapitału z Polski i innych krajów oraz presję na waluty tych państw.

To są symptomy zwiastujące spowolnienie gospodarcze. Sytuację, w której będziemy mieli do czynienia raczej z bardzo niskim wzrostem, a nie z recesją. I to jest podstawowa różnica w porównaniu do tego, co mieliśmy trzy lata temu. Wtedy załamał się sektor bankowy, rynek nieruchomości i popyt konsumentów. Recesja w niektórych państwach była nieunikniona.

Póki co wiele instytucji mówi o stosunkowo skromnym spowolnieniu tempa wzrostu, ale może okazać się, że będzie ono głębsze. W skali świata zamiast wzrostu w okolicy 4 proc. być może będziemy mieli między 2 a 3 proc. W krajach wysoko rozwiniętych zamiast 2-3 proc. poziom zbliżony od 0 do 2 proc. A w Polsce zamiast 4 proc. wzrost sięgnie 2-3 proc.

Ale to wciąż są dane mówiące o spowolnieniu, a nie recesji.

Jest ryzyko jej wystąpienia. Negatywne zjawiska mają swoją dynamikę, na którą wpływają czynniki psychologiczne - one mogą powstrzymać inwestorów od inwestowania, a konsumentów od kupowania. Na razie jednak recesja nie jest najbardziej prawdopodobnym scenariuszem.

Na drugiej stronie czytaj o tym, czy pomysły tandemu Merkel-Sarkozy uspokoją rynki finansowe

Ta reakcja wynika stąd, że indeksy giełdowe w ciągu ostatnich dwóch lat poszły w górę zbyt mocno. Tak więc, jest tu element korekty. Ale zwykle w takiej sytuacji, taka korekta jest przesadzona. Działa prawo wahadła.Te spadki będą trwały, aż nagle fundusze inwestycyjne i inwestorzy prywatni zorientują się, że jest wspaniała okazja do zakupów.

Merkel i Sarkozy mają duży problem. Czytałem mocno krytyczny pod ich adresem komentarz mojego dawnego studenta Jacka Rostowskiego. On jest bardzo polityczny. Łatwo krytykować z zewnątrz. To komentarz kogoś, kto nie będzie płacił na przykład za większą pomoc dla Grecji czy Hiszpanii.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/124/t127612.jpg ) ] (http://www.money.pl/archiwum/mikrofon/artykul/to;oni;winni;sa;krachowi;na;swiatowych;rynkach,63,0,892735.html)Prof. Filar wskazuje odpowiedzialnych za krach

Tych dwoje przywódców nie może nie brać pod uwagę swoich ograniczeń politycznych. Gdyby oni zdecydowali się na bardziej zdecydowaną i bezwarunkową pomoc dla krajów grupy PIIGS to nie tylko od razu podniosłyby się głosy oburzenia w Niemczech i Francji, ale także pojawiłaby się zachęta dla rządzących z zagrożonych krajów do tego, by nic z problemem długu publicznego nie robić.

Na krótką metę można pomóc zdecydowanie, ale poważni przywódcy Unii muszą myśleć długofalowo i strategicznie. A to oznacza konieczność dyscyplinowania rządów krajów borykających się z problemem długu.

Tak. Widać to na przykład po tym, co zrobił Berlusconi. Do tego nie mamy przecież jakiejś zapaści kursu euro [TUTAJ SPRAWDZISZ, ILE DZIŚ KOSZTUJE]. Mamy kryzys na rynkach kapitałowych, a nie na walutowych. To by świadczyło o tym, że inwestorzy uznali, że wzrost indeksów był zbyt duży i w sytuacji spowolnienia, zyski firm będą niższe, więc potrzebna jest bardziej realistyczna ocena wartości tych papierów.

Dlaczego Francja i Niemcy miałyby się na to zgodzić?. Te papiery miałyby znacznie wyższą rentowność niż obligacje niemiecki. Niemcy - przynajmniej jeżeli chodzi o koszt obsługi długu - korzystają na tym kryzysie. Są oazą bezpieczeństwa i tam idzie kapitał. Zamiana tego na euroobligacje nie ma sensu. Przecież i tak wiarygodność tych papierów byłaby tak duża, jak dużą odpowiedzialność za nie byłyby skłonne wziąć na siebie Niemcy, Francja i może jeszcze kilka innych, dużych krajów.