Gdy nie wpływa składka na rachunek w OFE

Co powinien zrobić członek OFE, jeżeli stwierdzi, że składki nie są przekazywane na jego rachunek w funduszu emerytalnym?

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.), ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1968 r. zobowiązani byli do podpisania umowy z wybranym przez siebie otwartym funduszem emerytalnym (OFE)
. Umowy te należało podpisać do 30 września 1999 r.

Osoby, które przed tą datą nie podlegały ubezpieczeniom społecznym, zobowiązane są do zawarcia umowy z funduszem emerytalnym nie później niż w terminie *7 dni *od daty powstania obowiązku ubezpieczeń.

W przypadku ubezpieczonych, którzy nie dopełnili tego obowiązku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po ich uprzednim wezwaniu (na piśmie) do zawarcia umowy, wyznacza OFE w drodze losowania.

Dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. przystąpienie do OFE było dobrowolne. Na podpisanie umowy z wybranym funduszem mieli czas do końca 1999 r. Termin ten uważa się za zachowany, jeżeli osoba urodzona po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. nie podlegała obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w 1999 r., ale przystąpiła do OFE w ciągu 6 miesięcy od powstania obowiązku ubezpieczeń po 31 grudnia 1999 r. oraz w dniu powstania tego obowiązku nie ukończyła 50 lat.

W przypadku ubezpieczonych, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego i nie mieli takiego obowiązku, cała składka na ubezpieczenie emerytalne przekazywana jest na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.

Dla wszystkich ubezpieczonych - członków OFE obowiązkowy jest podział składki na ubezpieczenie emerytalne. Część składki pochodząca ze składki finansowanej przez ubezpieczonego, wynosząca *7,3 % *podstawy wymiaru składki, przekazywana jest przez ZUS do wybranego przez ubezpieczonego lub wskazanego w drodze losowania OFE.
Aby składka mogła zostać przekazana na indywidualny rachunek ubezpieczonego w otwartym funduszu emerytalnym, w bazie danych ZUS muszą znajdować się prawidłowe i poprawnie wypełnione, tj. zgodnie z "Zasadami wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych", następujące dokumenty:

1. zgłoszenie do ubezpieczeń (druk ZUS ZUA) dokonane przez płatnika składek,
   1. imienny raport miesięczny (druk ZUS RCA lub ZUS RNA),
   2. deklaracja rozliczeniowa (druki ZUS DRA),
   3. wpłata na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.

Dokumenty mogą zostać poprawnie zidentyfikowane w systemie komputerowym ZUS tylko wtedy, gdy zawierają prawidłowe dane identyfikacyjne płatnika składek oraz ubezpieczonego.

Ponadto musi istnieć w systemie KSI prawidłowe zgłoszenie umowy o członkostwo dokonane przez otwarty fundusz emerytalny z poprawnymi danymi identyfikacyjnymi ubezpieczonego (tzn. zgłoszenie powinno zawierać nazwisko i imię, datę urodzenia oraz numery PESEL i NIP, a w razie gdy ubezpieczonemu nie nadano tych numerów lub jednego z nich - serię i numer dowodu osobistego albo paszportu).

| Krok po kroku |
| --- |
| 1. sprawdzić w swoim funduszu, jakie dane identyfikacyjne *(np. Pesel, NIP, imię i nazwisko, data urodzenia) zostały przekazane przez OFE do ZUS, 2. porównać je ze stanem faktycznym oraz ustalić w funduszu *datę pierwszego prawidłowego zgłoszenia do ZUS, 3. zgłosić się do swojego pracodawcy (płatnika składek) z prośbą o sprawdzenie danych identyfikacyjnych, zarówno płatnika jak i ubezpieczonego, jakie zostały przekazane do ZUS w dokumentach zgłoszeniowych oraz dokumentach rozliczeniowych (deklaracjach i imiennych raportach miesięcznych), 4. porównać swoje dane identyfikacyjne przekazane przez pracodawcę (płatnika składek) do ZUS w dokumentach zgłoszeniowych i imiennych raportach miesięcznych ze stanem faktycznym, 5. porównać swoje dane identyfikacyjne przekazane do ZUS przez płatnika składek z danymi przekazanymi przez fundusz emerytalny, 6. upewnić się, że zarówno płatnik jak i fundusz przekazali do ZUS prawidłowe dane identyfikacyjne, a w razie potrzeby ich zmianę (np. zmiana nazwiska w wyniku
zawarcia małżeństwa) lub korektę. Jeżeli dane identyfikacyjne zgłoszone przez płatnika lub przez OFE nie zgadzają się, właściwy podmiot, tj. płatnik składek lub otwarty fundusz emerytalny, powinien dokonać aktualizacji przekazanych do ZUS danych (w przypadku płatnika składek będzie to druk ZUS ZIUA), 7. ustalić, czy płatnik przekazał za ten okres do ZUS odpowiednie imienne raporty miesięczne, w których wykazał m.in. składkę na ubezpieczenie emerytalne oraz czy dokonał za ten okres wpłaty składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. |

Ubezpieczony powinien także sprawdzić, czy w okresie, za który stwierdził brak składki na rachunku w OFE, nie wystąpiła niżej wymieniona sytuacja:

1. ubezpieczony cały miesiąc przebywał na zwolnieniu lekarskim,
2. ubezpieczony cały miesiąc przebywał na urlopie bezpłatnym,
3. w danym miesiącu pracodawca nie wypłacił ubezpieczonemu wynagrodzenia,
4. w trakcie danego roku zarobki ubezpieczonego przekroczyły kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
5. ubezpieczony został zgłoszony w ZUS tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.

Jeżeli dane przekazane do ZUS przez pracodawcę (płatnika składek) i OFE są poprawne i nie wystąpiła żadna z ww. sytuacji, ubezpieczony powinien złożyć wniosek o wskazanie przyczyny nieprzekazywania składek w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na adres zamieszkania ubezpieczonego.
Wniosek powinien być złożony według wzoru (nie jest wymagane formalne potwierdzenie przez fundusz emerytalny ani przez płatnika składek danych, zawartych we wniosku).

Jednostka terenowa ZUS ustali przyczynę nieprzekazywania składek do właściwego funduszu emerytalnego oraz określi sposób dalszego postępowania.

| Najczęściej występujące błędy w dokumentach ubezpieczeniowych |
| --- |
| Formularz ZUS ZUA 1. niezaznaczenie lub zaznaczenie więcej niż jednego pola (rodzaj zgłoszenia) w bloku I formularza, 2. nieprawidłowe lub niepełne dane identyfikacyjne ubezpieczonego (blok III), 3. błędny lub niepełny kod tytułu ubezpieczenia (pole 01 w bloku V), 4. niezaznaczenie lub niepoprawne zaznaczenie zgłoszenia do poszczególnych ubezpieczeń (bloki VI-IX). Formularz ZUS RCA (lub ZUS RNA) 1. błędny identyfikator raportu (blok I, pole 01), 2. nieprawidłowe dane identyfikacyjne ubezpieczonego (blok IIIA, IVA, VA, VIA), 3. brak, błędny lub niepełny kod tytułu ubezpieczenia (pole 01 w bloku IIIB, IVB, VB,VIB), 4. błędy rachunkowe. Formularz ZUS DRA 1. nieprawidłowy kod terminu przysyłania deklaracji i raportów lub jego brak (blok I, pole 01), 2. błędny identyfikator deklaracji (blok I, pole 02), 3. błędy rachunkowe. Dokument płatniczy * nieprawidłowe wypełnienie pól: 10 "Nr deklaracji" oraz 11"Deklaracja". Jeżeli wpłata jest terminowa i dotyczy składki za jeden miesiąc, należy wpisać na dokumencie
płatniczym numer deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, według której ma być rozliczona wpłata oraz miesiąc i rok, którego wpłata dotyczy. Płatnik składek opłacający składki wyłącznie za siebie i/lub osoby współpracujące zwolniony jest z obowiązku comiesięcznego składania deklaracji (zasada ta obowiązuje począwszy od dokumentów rozliczeniowych za kwiecień 2003 r.), który dokonuje wpłaty składki za jeden miesiąc, w polu 10 "Nr deklaracji" wpisuje 01, natomiast w polu 11 "Deklaracja" - miesiąc i rok, którego wpłata dotyczy. Zgłoszenie umowy zawartej z OFE 1. nieprawidłowe dane identyfikacyjne ubezpieczonego, 2. przysłanie zgłoszenia z niepełnymi danymi identyfikacyjnymi, 3. przesłanie zgłoszenia z opóźnieniem. |

1. Niewypełnienie bloku XI w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, która nie rozlicza i nie opłaca składek za pracowników (lub inne osoby), a więc nie składa imiennych raportów miesięcznych.
2. Wypełnienie bloku XI w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA w przypadku płatnika, który składa imienne raporty miesięczne, a więc rozlicza i opłaca składki za pracowników (lub inne osoby).

Przepływ składek na rachunek w OFE jest również uwarunkowany prawidłowym zgłoszeniem umowy do ZUS przez fundusz z pełnymi danymi identyfikacyjnymi osoby ubezpieczonej.Inne błędy uniemożliwiające przekazywanie składek na rachunki w OFE