Skarb państwa nie dba o swoje spółki

Skarb Państwa dużo więcej by zyskał, gdyby sprzedał akcje wszystkich posiadanych spółek, a pieniądze ulokował w jednostki funduszy inwestycyjnych.

Przeciwnicy prywatyzacji - czyli przede wszystkim obecny rząd - powinni pamiętać, że kontrola państwa nad spółkami wiele kosztuje, a ściślej wiąże się z konkretnymi stratami.

Za kadencji Wojciecha Jasińskiego, obecnego ministra Skarbu Państwa (na zdjęciu), wartość kluczowych spółek dla MSP, notowanych na GPW, rosła dużo wolniej niż rynek.

Dyskusje o tym, czy skarb państwa jest dobrym właścicielem, trwają od początku prywatyzacji. Obecny rząd twierdzi, że prywatyzacja źle służy Polsce, więc jej zaniechali.

W ubiegłym roku zamiast planowanych 3 mld zł do kasy państwa, wpłynęło zaledwie 622 mln zł. W tym roku sytuacja zapewne się powtórzy, gdyż na dzień 8 maja realizacja planu (2,3 mld zl) wyniosła nieco ponad 18 proc. Zdaniem wiceministra Ireneusza Dąbrowskiego założenia budżetowe będą jednak dotrzymane.

"Jestem pewien, że plany prywatyzacyjne będą zrealizowane zgodnie z planem" - zapewnia Dąbrowski.

O tym, czy skarb państwa jest dobrym właścicielem, można się przekonać studiując kursy giełdowe spółek, które kontroluje MSP. Wojciech Jasiński zasiadł na fotelu ministra Skarbu Państwa 15 lutego 2006 r. Jego urzędowanie przypada na okres bardzo dobrej koniunktury giełdowej, która nie ominęła również części spółek skarbu państwa.

Nie wszystkie jednak spółki zyskały w tym czasie na wartości. Najwięcej stracił PKN Orlen, którego kapitalizacja podczas urzędowania ministra Jasińskiego zmniejszyła się o blisko 20 proc.! Trzeba jednak przyznać, że ostatnie półtora roku nie było dobre dla firm paliwowych. Wskaźnik obrazujący koniunkturę w tym segmencie (WIG-Paliwa), również stracił na wartości, ale tylko o około 6 proc.

Zobacz także: Notowania GPW

Na drugim biegunie, jeśli chodzi o stopy zwrotu, znalazły się zaś akcje Ciechu, które zyskały na wartości ponad 260 proc. To jednak kolejny dowód na nieudolność w zarządzaniu aktywami przez resort skarbu. Dlaczego? Za rządów SLD pakiet 36 proc. akcji Ciechu przekazano Kompanii Węglowej.

Dziś ten pakiet wart jest 1,3 mld zł licząc po cenach rynkowych. W dniu, kiedy minister Jasiński obejmował urząd, kurs spółki wynosił 36,70 zł, zaś wspomniany pakiet był wart 377 mln zł. Jak wynika z ostatnich publikacji prasowych, resort zabiega o przywrócenie kontroli nad tymi akcjami (co jest jak najbardziej słuszne), ale Kompania Węglowa domaga się, by operacje uwzględniała wycenę rynkową akcji.

Na opieszałości urzędników z resortu skarbu podatnicy więc stracą około 900 mln zł, bo w zamian za akcje Ciechu, resort będzie musiał przekazać KW akcje i gotówkę. Do KW mają trafić min. akcje KGHM-u, czemu jak dowiedzieliśmy się nieoficjalnie sprzeciwiają się tamtejsze związki zawodowe, zresztą związkowcy Ciechu również nie są zadowoleni z takiego rozwiązania. Pat więc trwa, a akcje Ciech-u nadal drożeją.

Zobacz także: Stopy zwrotu na rynku akcji

Podobnie jak w przypadku Orlenu, podczas urzędowania ministra Jasińskiego, zmniejszyła się wartość aktywów, jakie skarb państwa ma w postaci akcji Lotosu. Kurs spółki za kadencji obecnego ministra spadł o ponad 7 proc., również więcej niż w tym czasie stracił WIG-Paliwa.

Najwięcej wzrosły aktywa skarbu państwa w postaci akcji PKO BP. Bank zyskał od początku kadencji Jasińskiego blisko 60 proc. (i to pomimo faktu, że instytucja ta od kilku miesięcy pozostaje bez prezesa). W tym czasie WIG-Banki wzrósł prawie 70 proc. Oznacza to, że pozostałe banki rozwijały się szybciej od PKO BP i efektywniej zwiększały swoją wartość.

Jeśli jako wyznacznik dobrego zarządzania przyjąć wskaźnik WIG20, który wzrósł o 26 proc., to można być zadowolonym ze wzrostu wartości Polic, KGHM, PGNiG, czy Puław, które zyskały od 30 do 50 proc. Gdy jednak porównamy te wirtualne zyski z zachowaniem indeksu WIG, który wzrósł o 61 proc., to powodów do zadowolenia jest zdecydowanie mniej.

Potwierdzeniem tego, że spółki skarbu państwa zyskują na wartości wolniej niż rynek są również stopy zwrotu osiągane przez fundusze inwestycyjne. Dla przykładu inwestujący bardzo agresywnie DWS 25 zarobił dla swoich klientów ponad 100 proc., tymczasem średnia arytmetyczna obrazująca wzrost wartości opisywanych spółek (bez Polic) wyniosła 27,8 proc. Wszystkie akcyjne TFI osiągnęły lepsze stopy zwrotu (bez prowizji i podatków). Gorzej prezentowały się tylko zagraniczne, których wyniki wynikały ze wzrostu wartości złotówki w omawianym czasie.

Zobacz także: Kalkulator zysków w dziale fundusze