Polacy kochają drogie kredyty

Jednak jak udało się bankom przekonać klientów, że kredyt oprocentowany na 15-19 proc. jest tani, to już pozostaje marketingową tajemnicą tych instytucji.

Banki coraz ostrzej konkurują na rynku kredytów gotówkowych. Nasila się akcja reklamowa i sprzedaż tych produktów. Banki kuszą coraz niższym oprocentowaniem, co nie znaczy, że oferują "tani pieniądz". Jedna z niżej oprocentowanych pożyczek gotówkowych na rynku, kosztuje 9,9 proc. w ING Banku Śląskim. Bank jednak doliczy minimum 3,5 proc. prowizji za przyznanie kredytu. Jeśli wyliczyć realne oprocentowanie "pożyczki zimowej" dla kwoty 3 tys. zł na 24 miesiące i przy najniższej możliwej prowizji, to wyniesie ono 14,36 proc.

Nie jest tajemnicą, że pożyczki gotówkowe są bardzo dochodowe dla banków. Owa prowizja, to bowiem właśnie zarobek dla instytucji finansowej, dlatego oprócz oprocentowania banki wolą mówić klientom, że jest to wyjątkowo dostępny produkt, a gotówkę można załatwić "od ręki".

Źródło: oprac. własne na podstawie ofert banków

Oczywiście pożyczek gotówkowych nie wymyśliły polskie banki, jednak ich popularność jest ostatnio tym, co wyróżnia polski system od doświadczeń na całym świecie. Zwłaszcza w krajach anglosaskich klienci mają zupełnie inne podejście do pożyczania pieniędzy. Okazuje się, że wcale nie pożyczają mniej, tylko inaczej.

"W krajach anglosaskich bardzo popularne są pożyczki hipoteczne, amerykanie wręcz traktują swoje domy jak bankomaty" - mówi dla Money.pl Maciej Kossowski z Expandera.

W Polsce ten sposób kredytowania jeszcze chyba czeka na odkrycie, jak zresztą wiele innych usług bankowych. "W USA kredyty maja wartość 90 proc. PKB, u nas zadłużenie szacować można co najwyżej na 5 proc. PKB" - dodaje Kossowski.

Specjalista Expandera zwraca uwagę, że pożyczka hipoteczna często brana jest przez przedsiębiorców. "Biorą oni kredyty na rozwój, lub założenie firmy, ale występują jako osoby fizyczne" - tłumaczy Kossowski.

Kredyt hipoteczny to obecnie najtańsze rozwiązanie kredytowe. Dla przykładu w Dombank oprocentowanie pożyczki hipotecznej zaczyna się od 9 proc. w złotówkach i od 4,39 proc. dla franka szwajcarskiego. O tym, jak wyglądają zaś priorytety instytucji bankowych, świadczy przykład db kredyt, najmłodszego na naszym rynku dziecka Deutsche Banku. W placówkach db kredyt można wziąć pożyczkę gotówkową dysponując dochodami miesięcznymi w wysokości 350 zł (prowizja wynosi 5 proc.). Jeszcze w tym roku mają być dostępne karty kredytowe i kredyty konsolidacyjne. Dopiero później będą (jeśli w ogóle) oferowane pożyczki hipoteczne.

Zanim więc będziemy świadkami boomu w pożyczkach hipotecznych, minie trochę czasu. Na pewno jednak nie tylko działania banków ograniczają ten proces. W Open Finance pożyczki hipoteczne, stanowią zaledwie 3,5 proc. wartości wszystkich udzielanych kredytów. Na pewno sporą barierą dla rozwoju tanich pożyczek hipotecznych jest świadomość ekonomiczna potencjalnych klientów. Mało kto wie, że jeśli spłacamy kredyt hipoteczny możemy zwiększyć kwotę kredytu i przeznaczyć pieniądze na dowolny cel.

"Na pewno barierą jest mentalność kredytobiorców" - mówi dla Money.pl Anna Szepke z Dombanku. "Ludzie, dla których dom jest dorobkiem często całego życia, niechętnie używają go w celu zabezpieczenia kredytu" - dodaje Szepke.

Trzeba też pamiętać, iż z pożyczką hipoteczną wiąże się więcej formalności. Podobnego zdania jest Emilia Szweda z Open Finance. "Być może główną przeszkodą przy tego rodzaju pożyczkach jest problem mentalny - klienci myślą o zastawieniu mieszkania jak o pewnej ostateczności, zaniesieniu "sreber rodowych" do lombardu" - tłumaczy Szweda.

Specjalistka Open Finance zwraca jednak uwagę, że nie wszystkie wydatki można finansować pożyczką hipoteczną. "Pożyczki hipoteczne uważamy oczywiście za korzystną formę finansowania niektórych wydatków, jak np. zakup samochodu, ze względu na niższe oprocentowanie, niż przy kredytach konsumpcyjnych lub gotówkowych" - mówi Szweda.

Bank raczej nie zgodzi się na sfinansowanie pożyczką hipoteczną zakupu lodówki, albo pralki. "Minimalna kwota takiej pożyczki to 50 tys. zł, a cześć banków podniosła limity nawet do 80 tys. zł" - mówi Szweda z Open Finance.

Z drugiej strony, z reguły klienci nie muszą się tłumaczyć bankowi na jaki cel biorą pożyczkę. Nieoficjalnie wiadomo jednak, że spora grupa korzystając na różnicy w oprocentowaniu i zyskach z jednostek TFI, bierze pożyczkę hipoteczną na inwestycje.

"Niektóre banki, np. ING Bank Śląski, oferują linię kredytową pod zastaw mieszkania - do 50 proc. wartości nieruchomości - z której można korzystać w dowolny sposób i w dowolnym czasie" - mówi Emilia Szweda z Open Finance. "To w pewnym sensie nowoczesny i tani ROR..." - dodaje Szweda.

Założenia: kwota pożyczki 80 tys. złotych, okres spłaty 10 lat, zabezpieczenie - nieruchomość warta 400 tys. zł.
Źródło: Open Finance

Anna Szepke z Dombanku zwraca uwagę na to, że jeszcze do 2006 r. istniała poważna bariera hamująca rozwój pożyczek hipotecznych. "Do zeszłego roku mieliśmy horrendalne opłaty za wpisanie prawa do własności (księga wieczysta - przyp. red.), w sumie zatem nie było to rozwiązanie aż tak tanie" - tłumaczy Szepke. Od marca zeszłego roku jednak wpis do księgi wieczystej kosztuje 200 zł, co już tak bardzo kosztu kredytu nie zwiększa.

Zanim weźmiemy pożyczkę, warto najpierw policzyć, ile nas będzie kosztowała. Nie przez przypadek kredyty konsolidacyjne (również oparte na hipotekach) cieszą się największą popularnością po okresach wzmożonej aktywności pożyczkowej konsumentów, gdy muszą oni zacząć spłacać zadłużenie z tytułu pożyczek, kart kredytowych, czy kredytów oferowanych przez sieci handlowe.