Sprawdź, czy twoja lokata jest bezpieczna. KNF ostrzega

W Polsce sektor parabankowy dopiero raczkuje, tymczasem na świecie stanowi już niemal 30 procent całego globalnego systemu finansowego i równowartość połowy tradycyjnego systemu bankowego. Według szacunków Rady Stabilności Finansowej jeszcze w 2002 roku aktywa parabanków na świecie były warte 27 bilionów dolarów, natomiast w 2010 roku wynosiły 60 bilionów dolarów.

W Polsce wygląda to znacznie skromniej. Analitycy firmy Deloitte szacują, że wartość krajowego rynku instytucji nie objętych nadzorem bankowym wynosi 2 miliardy złotych. To oznacza, że ich udział w sektorze bankowym to zaledwie 0,4 procent. Andrzej Topiński z Biura Informacji Kredytowej zwraca uwagę na fakt, że liczba udzielanych kredytów spadła o ponad 20 procent w pierwszym kwartale, wcześniej było to kilka procent. - _ Można domniemywać, że banki oddały pola innym firmom pożyczkowym _- dodaje Topiński.

źródło: Deloitte, Money.pl

Rzecznik NBP, Przemysław Kuk powiedział, że nie ma szczegółowych danych na temat instytucji parabankowych. - _ Nie bez powodu są nazywane sektorem _ shadow banking _. Nie są kontrolowane przez instytucje publiczne jak np. KNF i najczęściej działają na podstawie kodeksu cywilnego oraz ustawy o kredycie konsumenckim. Niemal każdy może wejść na ten rynek i z niego wyjść _ - zaznacza Przemysław Kuk.
Czym są parabanki?

Definicja parabanku nie jest jasno sprecyzowana. Instytucje te są określane jako podmioty wykonujące czynności kojarzone z bankami, takie jak udzielanie pożyczek i przyjmowanie depozytów, ale nie podlegające nadzorowi bankowemu.

Organizatorzy kampanii przeciwko parabankom uczulają przede wszystkim przed firmami depozytowymi. Na te instytucje szczególną uwagę zwraca KNF umieszczając firmy podejrzane o przyjmowanie lokat umieszczając je na liście obostrzeń. W tym momencie znajduje się na niej 16 podmiotów.

| Wymienione podmioty nie mają zezwolenia KNF na wykonywanie czynności bankowych, w szczególności na przyjmowanie wkładów pieniężnych w celu obciążania ich ryzykiem |
| --- |
| Spółki na cenzurowanym |
| Finroyal FRL Capital Limited |
| Flexworld Inc |
| Perfect Money Finance Corp. z siedzibą w Panamie |
| Weksel Bank, Aida System Sp. z o.o. z siedzibą w Konstantynowie Łódzkim |
| Amber Gold Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku |
| GoGo20 Poland |
| DOBRALOKATA Sp. z o.o. |
| Pozabankowe Centrum Finansowe Sp. z o.o. |
| P.H.U. PROMOTOR z siedzibą we Wrocławiu |
| Care&Cash Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu |
| KASOMAT.PL SA, Wrocław |
| Lex-Security, Mysłowice |
| Centrum Inwestycyjno - Oddłużeniowe sp. z o.o. Stargard Szczeciński |
| Socket Resources GmbH reprezentowana na terytorium RP przez Marka Jachowicza; biuro operacyjne w Polsce - Warszawa |
| IPI CAPITAL S.A. z siedzibą w Warszawie |
| NOVA NEW Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach |

źródło: Komisja Nadzoru Finansowego

Lista skupia całe spektrum firm. Z właścicielami Flexworld, DobraLokata, Weksel Banku czy Gogo20 nie sposób się skontaktować. Inaczej przedstawia się sytuacja np. Kasomatu i CareCash Sp. z o.o. Przedstawiciele obu spółek twierdzą, że nigdy nie prowadziły działalności depozytowej, a biznes opiera się na udzielaniu pożyczek z własnych środków.

Prezes CareCash Sp. z o.o., Łukasz Koralewski zaznacza, że sprawa jest właśnie wyjaśniana. - _ Zostaliśmy niesłusznie wpisani na listę KNF, nigdy nie przyjmowaliśmy depozytów. Zajmujemy się jedynie pożyczkami i obsługą sieci teleinformatycznych _ - tłumaczy prezes. Czyżby KNF umieścił uczciwe firmy bez podstaw? Sam Urząd Komisji zaznacza, że są to firmy jedynie podejrzane.

Lokaty znajdujące się w parabankach nie są objęte żadną gwarancją. Oznacza, to że w przypadku kłopotów finansowych instytucji przyjmującej wkłady, możemy nie odzyskać naszych oszczędności. Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja w normalnych bankach. Tam pieniądze zgromadzone na kontach i lokatach są objęte Bankowym Funduszem Gwarancyjnym. Oznacza, to że w przypadku kłopotów banków, BFG ma obowiązek wypłacić oszczędności do wysokości 100 tysięcy euro.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/145/m241041.jpg ) ] (http://manager.money.pl/strategie/z_rynku/artykul/amber;gold;wycofuje;sie;z;inwestycji;w;olt;express,126,0,1132670.html) *Amber Gold wycofuje się z inwestycji w OLT Express * Dyrektor zarządzający tanich linii Jarosław Frankowski poinformował, że firma złoży wniosek o upadłość. Jeśli dysponujemy wyższą kwotą - przykładowo 300 tysięcy euro, to możemy ją podzielić na trzy części i ulokować w trzech różnych bankach, i w ten sposób zabezpieczyć wszystkie nasze depozyty. Mimo to, popularność _ oszczędnościowych _ parabanków rośnie. Najbardziej znaną instytucją jest Amber Gold, jednak schemat działania takich firm jest podobny.

Oferują one znacznie wyższe oprocentowanie niż na tradycyjnych lokatach. Żeby wyróżnić się na tle banków, przedstawiają odsetki jako premię za przeznaczenie środków na pewien rodzaj inwestycji. Amber Gold oferuje zakup sztabek złota, DobraLokata działa na rynku nieruchomości, a Perfect Trade angażuje się w rynek metali szlachetnych.

Podczas, gdy lokaty na tradycyjnych lokatach ledwo przewyższają inflację, oprocentowanie rzędu kilkunastu procent znajduje wielu chętnych. Roczna lokata w największym polskim banku - PKO BP - daje zysk 2,8 proc. w skali roku. Dla porównania Amber Gold oferuje minimum 10 procent rocznie.

Duża część klientów nie rozumie ryzyka związanego z tego typu inwestycjami. Częściowo odpowiedzialność za taką sytuację biorą same instytucje parabankowe, które reklamując się pomijają aspekty ryzyka, przedstawiając jedynie cząstkowe informacje dotyczące potencjalnych zysków.

Pożyczki? Nie tylko w bankach

Drugą grupę parabanków stanowią firmy pożyczkowe. Największą z nich jest działający od 15 lat na polskim rynku Provident. Firma na swojej stronie internetowej podaje, że miała 3,5 miliona klientów oraz około 80 oddziałów w całej Polsce. Bez udokumentowanego dochodu możemy dostać od 300 złotych do 5 tysięcy złotych.

Jak zaznacza Alicja Kopeć, dyrektor działu prawnego Providenta ważne jest też wprowadzenie zrozumiałego podziału między parabankami a firmami pożyczkowymi, które działają legalnie, nie gromadzą depozytów oraz zawierają przejrzyste, zgodne z prawem i dobrymi praktykami umowy ze swoimi klientami. - _ Firmy pożyczkowe swoją działalność prowadzą w oparciu o Ustawę o kredycie konsumencki, a Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów sprawują nadzór nad zapewnieniem zgodności ich działań z ustawą - _dodaje Kopeć.

Pożyczki w instytucjach bez nadzoru bankowego są szybkie i wygodne. Najczęściej pieniądze można dostać od ręki, bez zbędnych formalności, weryfikowania zarobków i zdolności kredytowej. Brak tych informacji sprawia, że trudno ocenić ryzyko kredytowe. Parabanki rekompensują sobie to wysokością oprocentowania, prowizji oraz dodatkowych opłat.

Największe niebezpieczeństwo stanowią ukryte koszty. Wybierając się do firmy pożyczkowej trzeba uważnie przeanalizować umowę i zwrócić szczególną uwagę na tzw. wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. Zawiera ona w sobie nie tylko nominalne oprocentowanie, ale też wszelkie opłaty i prowizje. Dużym niebezpieczeństwem dla klientów są olbrzymie odsetki karne czasami dochodzące do połowy wartości pożyczki.

Dlaczego powstają te instytucje?

Kryzys finansowy spowodował, że światowy sektor bankowy został objęty ściślejszą kontrolą. Wdrożenie tzw. rekomendacji T utrudniło dostęp do tradycyjnego kredytu bankowego. Sfrustrowani klienci banków, którzy nie otrzymali kredytu idą do instytucji parabankowych, gdzie bez problemu mogą dostać potrzebne środki.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/229/m240357.jpg ) ] (http://www.money.pl/sekcja/nowy-ranking-kont-oszczednosciowych-dla-firm) *Ranking kont oszczędnościowych dla firm 2012 * Przeanalizowaliśmy 30 kont w 25 bankach. Wybraliśmy najlepsze. Instytucje nie objęte nadzorem bankowym są zdecydowanie bardziej elastyczne. Potrafią aktywnie zdobywać klientów np. poprzez internet i media społecznościowe. - _ W Polsce pojawiają się instytucje, które tworzą ciekawe modele biznesowe i w rezultacie w naturalny sposób zabierają bankom pewną część przychodów - _ zauważa Michał Dubno z Deloitte.

Jak zaznacza Michał Sadrak z Open Finance środowisko bankowe winnego rozwoju parabanków upatruje w Komisji Nadzoru Finansowego, która miała przeregulować polski rynek kredytowy. Ta natomiast - według doniesień prasowych - planuje złagodzenie tzw. rekomendacji T, która ogranicza ryzyko banków, ale i akcję kredytową. - _ O ile firmy udzielające pożyczek przez internet oraz SMS nie są dla banków żadną konkurencją, to te działające stacjonarnie, znane z reklam typu kredyt bez BIK na słupach ogłoszeniowych i wiatach przystankowych, już tak _- zaznacza ekspert Open Finance.

Na drugiej stronie dowiesz się dlaczego normalne banki tworzą parabanki i czemu państwo zamierza ostrzegać przed nimi

Niektóre grupy finansowe prowadzące banki zdecydowały się na stworzenie spółek, które kuszą klientów nie mogących dostać kredytu lub pożyczki w tradycyjny sposób. Instytucjami, które zdecydowały się na taki krok jest Credit Agricole oraz hiszpańska grupa Santander.

W Polsce prowadzą banki Credit Agricole Bank Polska oraz Santander Consumer Bank oprócz tego od 2011 prowadzą oddzielnie spółki pozabankowe oferujące pożyczki. Mowa tu o Lukas Finanse oraz Santander Consumer Finanse.

Agnieszka Maciąg, manager zespołu marketingu Lukas Finanse, potwierdza fakt, że grupa Credit Agricole chce rozwinąć pozycję lidera w segmencie consumer finanse, czyli finansowaniu drobnych potrzeb konsumentów. -_ Lukas Finanse, jako podmiot nie będący bankiem nie podlega regulacjom KNF, ale dokonuje oceny ryzyka kredytowego na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim - _tłumaczy przedstawicielka spółki. Podając się za osobę bezrobotną, z nieregularnym dochodem, usłyszeliśmy, że nie dostaniemy kredytu.

Manager zespołu marketingu zaznacza, że klienci na każdym etapie otrzymują informacje o ofercie i zasadach udzielania pożyczek. - _ Wypełniamy obowiązki informacyjne określone w ustawie o kredycie konsumenckim. Jesteśmy odpowiedzialnym pożyczkodawcą i stosujemy wszystkie przepisy dotyczące ochrony praw konsumentów _- dodała.

Podobną odpowiedź otrzymaliśmy od członka zarządu Santander Consumer Finanse. Adrian Szumski podaje, że podstawowym celem istnienia spółki Santander Consumer Finanse jest dystrybucja pożyczek na zakupy w sklepach i punktach usługowych. -_ Santander Consumer Finanse nie prowadzi działalności konkurencyjnej względem Santander Consumer Banku, który aktualnie nie finansuje zakupów na raty _- dodał.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/249/m18425.jpg ) ] (http://www.money.pl/banki/wiadomosci/artykul/kredyty;gotowkowe;bez;nadzoru;banki;znalazly;sposob,55,0,1133623.html) *Kredyty bez nadzoru. Banki znalazły sposób * Działające poza nadzorem bankowym instytucje mają już ponad milion klientów. Szumski podkreślił działalność zgodną z ustawą o kredycie konsumenckim oraz kodeksie cywilnym, a także rozgraniczenie między dwoma instytucjami. - _ Santander Consumer Finanse, nie zajmuje się prowadzeniem działalności ustawowo zastrzeżonej dla banków (np. pozyskiwaniem depozytów) - _tłumaczy Szumski.

Pozostałe największe banki w Polsce stanowczo zaprzeczają, że prowadzą lub zamierzają prowadzić taką działalność. Potwierdzają to rzecznicy m. in. PKO BP, PEKAO SA, Alior Banku czy Deutsche Bank.

- _ Od 2008 roku Alior Bank prowadzi działalność bankową w oparciu o zezwolenie otrzymane od KNF, a więc jako bank nie może być jednocześnie parabankiem, gdyż tego określenia używa się potocznie do instytucji działających bez zezwolenia/nadzoru KNF _ - zaznacza Janusz Wróblewski, rzecznik Alior Banku. Dodaje również, że żadna ze spółek powiązanych z Alior Bankiem nie prowadzi bez odpowiednich zezwoleń żadnej działalności, która zezwoleń takich zgodnie z polskim prawem wymaga.

Państwo szykuje wielką akcję

Rosnąca siła instytucji parabankowych oraz niewiedza klientów dotycząca ryzyka lokat, depozytów oraz kredytów sprawiła, że najważniejsze instytucje rynku finansowego w Polsce połączą siły i ruszą z kampanią reklamową edukująco-ostrzegającą przed instytucjami parabankowymi.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/106/124010.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/komentarze/artykul/komisja;nadzoru;finansowego;przykrecila;srube;a;teraz;ostrzega,108,0,1135980.html) *Komisja Nadzoru Finansowego przykręciła śrubę, a teraz ostrzega * - Czy na pewno to wszystko dla naszego dobra - zastanawia się Bartosz Chochołowski.

Komisja Nadzoru Finansowego, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Narodowy Bank Polski, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsument, Komenda Główna Policji oraz Ministerstwo Finansów będą przestrzegać przed firmami bez nadzoru bankowego za pomocą telewizji, internetu oraz ulotek.

- _ Planujemy taką kampanię, na razie jest za wcześnie żeby mówić o szczegółach, gdyż akcja jest jeszcze w fazie projektu _- powiedziała rzeczniczka UKNF, Katarzyna Mazurkiewicz.

Rzecznik prasowy Narodowego Banku Polskiego Przemysław Kuk zwraca uwagę przede wszystkim na niewiedzę przeciętnego klienta. - _ W większości Polacy nie potrafią odróżnić instytucji objętych Bankowym Funduszem Gwarancyjnej od tych, które nie mają takiego zabezpieczenia. W związku z czym podwójnie ryzykują powierzając komuś swoje oszczędności. _

Przemysław Kuk zaznacza, że celem akcji są działania informacyjno-edukacyjne. - _ Niewielu ludzi czyta umowy, nie rozumie różnicy między nominalny oprocentowaniem a rzeczywistą stopą kredytu, to tutaj leży prawdziwy problem. Często ludzie bezgranicznie wierzą w reklamy. Zdarzają się do sytuacje, że ktoś traci dom, ponieważ wziął gigantycznie oprocentowaną chwilówkę, nie czytając dokładnie umowy _ - dodaje.

Idea szczytna, a rezultat?