UOKiK ukarał banki za zbyt wysokie opłaty za płatności dokonywane kartami Visa i MasterCard. Nawet jeżeli prowizje zostaną obniżone, ceny w sklepach raczej nie spadną.
Zdaniem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów banki zawarły niedozwolone porozumienie. Urząd nałożył na te instytucje kary o łącznej wysokości ponad 164 mln zł. Prezes urzędu Cezary Banasiński oczekuje, że banki natychmiast zaprzestaną pobierania opłat od punktów, które posiadają terminale obsługujące karty płatnicze. Niestety nie oznacza to, że ceny towarów w sklepach natychmiast spadną.
„Banki mają tydzień na ewentualne zaskarżenie decyzji, jeżeli chodzi o natychmiastowy rygor wykonalności i dwa tygodnie, co do samej treści orzeczenia. Sąd powinien rozpatrzyć niezwłocznie taki wniosek. W praktyce jednak oznacza, to, że może to potrwać nawet pół roku” – podkreśla Banasiński.
Bankowy haracz handlowców
Większość klientów sklepów nie zdaje sobie sprawy, z tego że banki pobierają od sprzedawców prowizję od każdej bezgotówkowej transakcji, tzw. opłatę interchange. Stanowi ona nawet 90 proc. opłaty, jaką musi uiścić dany punkt za korzystanie z terminala.
Visa i MasterCard zalecają pobieranie ewentualnych opłat w tym regionie Europy na poziomie 0,5-1,0 proc. Banki w Polsce porozumiały się, że stawka pobierana od sprzedawcy będzie jednak wynosić nie mniej niż 1-2 proc. Do tego należy dodać również opłaty około 1 proc. na rzecz pośrednika np. Polcardu. To oznacza, że sprzedawca za towar zapłacony przez klienta kartą Visa lub MasterCard o wartości 100 zł otrzymuje jedynie 97 zł. Szacowany przychód banków z tytułu opłaty interchange przekroczył w 2005 roku 400 mln zł.
„Według nas jest, to swego rodzaju podatek nałożony na handlowców. To powoduje, że sprzedawcy najczęściej podnoszą ceny, ale konsumenci o tym nie wiedzą. Jednak za te towary płacą nie tylko ci, co używają kart płatniczych, ale również osoby płacący gotówką” – powiedział Banasiński.
Urząd oczekuje jednak, że banki zrezygnują z pobierania opłat, nawet tych, które zaleca Visa i MasteCard.
Taniej raczej nie będzie
Zdaniem Andrzeja Falińskiego, dyrektora generalnego z Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji, decyzja UOKiK jest istotnym elementem do obniżenia cen o 1-2 proc.
„Nie sądzę, aby ceny automatycznie zostały obniżone” – dodał Faliński.
_ W Europie sposób ustalania opłat pobieranych od sprzedawców akceptujących karty płatnicze zakwestionowały m.in. Wielka Brytania, Włochy i Hiszpania. Natomiast w niektórych państwach takich jak: Dania, Holandia, Norwegia, Finlandia czy Luksemburg, gdzie funkcjonują inne niż Visa i MasterCard systemy, opłata interchange nie jest w ogóle pobierana. _ Według Roberta Gwiazdowskiego z Centrum im. Adama Smitha, decyzja urzędu jest bardzo dobrą wiadomością. „Sklepy nie powinny obniżać cen, a raczej powinny wykorzystać decyzję do maksymalizowania marży. Ale jeśli jeden punkt obniży ceny, to za nim zrobi to następny” – dodał Gwiazdowski.
Jeżeli banki całkowicie zrezygnują z pobierania opłat, to skorzystają na tym przede wszystkim małe sklepy, stacje benzynowe czy hotele. Koszty utrzymania terminalu płatniczego będą niższe, choć nadal pozostanie opłata dla niektórych agentów rozliczeniowych.
Diners Club i American Express nie zalecają i nie pobierają takich opłat w Polsce. Jednak ich udział w rynku kart płatniczych jest znikoma w porównaniu z Visa i MasterCard.