Jak udowodnić okres zatrudnienia?

Do celów emerytalno-rentowych *dokumentami potwierdzającymi okres zatrudnienia *są:

1. pisemne zaświadczenie zakładu pracy(pracodawcy),
2. świadectwo pracy lub legitymacja ubezpieczeniowazawierająca odpowiednie wpisy (datę rozpoczęcia i zakończenia pracy, rodzaj wykonywanej pracy i jej wymiar, pieczątkę zakładu pracy oraz podpis i pieczątkę służbową pracodawcy lub upoważnionego pracownika), a także
3. orzeczenie sądu.

Zaświadczenie, o którym mowa wyżej, powinno być wystawione przez pracodawcę lub prawnego następcę pracodawcy, a w przypadku braku następcy prawnego przez jednostkę przechowującą dokumentację zlikwidowanego lub przekształconego zakładu pracy, np. organ założycielski, firmę przechowalniczą lub archiwum.

Do potwierdzenia okresów zatrudnienia mogą służyć także dowody pośrednie, takie jak:

1. *legitymacja służbowa, *
2. umowy o pracę,
3. wpisy w dowodach osobistych,
4. *pisma *kierowane przez zakłady pracy do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (np. o powołaniu, mianowaniu, angażowaniu, zwolnieniu, wyróżnianiu, udzieleniu urlopu) , jeżeli na ich podstawie można ustalić okres zatrudnienia.

W przypadku braku możliwości udowodnienia okresu zatrudnienia pisemnymi dowodami, w niektórych przypadkach dopuszcza się przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków.
Osoba ubiegająca się o emeryturę lub rentę powinna *złożyć oświadczenie *o braku odpowiednich dokumentów, w którym informuje o przyczynach uniemożliwiających ich uzyskanie, a następnie wskazać zeznania dwóch świadków, najlepiej byłych współpracowników.

Powołani świadkowie powinni przede wszystkim zaświadczyć, jaką pracę wykonywał zainteresowany (rodzaj pracy, zajmowane stanowisko), w jakim okresie, czy była to praca stała, w pełnym czy niepełnym wymiarze czasu, sezonowa czy dorywcza, przez ile godzin lub dni wykonywana, czy w trakcie jej wykonywania zainteresowany był ubezpieczony.
Świadek powinien udowodnić, w jakich okresach pracował z osobą zainteresowaną. Przedstawienie jak największej liczby faktów dotyczących pracy osoby zainteresowanej oraz świadka podnosi wiarygodność zeznań.

| Kiedy zeznania świadków |
| --- |
| Zeznania świadków mogą jednak dotyczyć tylko niżej wymienionych okresów zatrudnienia przypadających przed dniem 15 listopada 1991 r.: 1. okresów zatrudnienia wykonywanego na obszarze państwa polskiego - po ukończeniu 15 lat życia - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego (chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy) albo rentę chorobową, 2. okresów zatrudnienia młodocianych na obszarze państwa polskiego w warunkach określonych przepisami obowiązującymi przed dniem 1 stycznia 1975 r. Zeznaniami świadków można udowodnić także okresy pracy przymusowej: 1. wykonywanej na rzecz hitlerowskich Niemiec w okresie drugiej wojny światowej, 2. wykonywanej na rozkaz władz alianckich do dnia 31 grudnia 1945 r., 3. wykonywanej na obszarze ZSRR w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 31 grudnia 1956 r., 4. okresy zatrudnienia osób, których dokumenty
uległy zniszczeniu na skutek powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. |

Taka sama dokumentacja będzie wymagana przy obliczaniu wartości kapitału początkowego.

Okresy zatrudnienia mogą być również dokumentowane na podstawie zachowanych akt osobowych, których okres przechowywania wynosi 50 lat od ustania stosunku pracy.

Dane z akt osobowych pracownika może potwierdzić w formie zaświadczenia:

1. pracodawca,
2. prawny następca pracodawcy, jeżeli zakład pracy został przekształcony (np. przedsiębiorstwa państwowe, które powstały w wyniku zmian organizacyjnych, spółki prawa cywilnego lub handlowego, które powstały po sprywatyzowaniu przedsiębiorstwa),
3. organ założycielski albo organ nadrzędny pracodawcy, którymi najczęściej byli wojewoda albo właściwy minister, w razie braku prawnego następcy pracodawcy. Organy te, na podstawie przejętej dokumentacji osobowej mogą wystawiać zaświadczenie stwierdzające okres zatrudnienia,
4. związek rewizyjny, w którym była zrzeszona spółdzielnia, jeżeli pracodawcą była spółdzielnia lub organizacja spółdzielcza, a jeżeli takiego związku nie ma albo w razie jego likwidacji - Krajowa Rada Spółdzielcza, mieszcząca się w Warszawie, przy ul. Jasnej 1,
5. archiwum państwowe (w nielicznych przypadkach) lub firma (prywatna) zajmująca się przechowywaniem akt,
6. archiwa rotacyjne Stowarzyszenia Archiwistów Polskich,
7. archiwa przejściowe podległe wojewodom.

Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.) okresy pracy w szczególnych warunkach *stwierdza zakład pracy *- na podstawie posiadanej dokumentacji - w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zaświadczenie zakładu pracy powinno potwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których uzależnione jest przyznanie emerytury.

Stosownych stwierdzeń może dokonywać tylko pracodawca (zakład pracy). Żaden inny organ ani urząd nie zostały upoważnione do wystawiania świadectw pracy, jak również świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Pracownik powinien uzyskać takie dokumenty w momencie rozwiązania umowy o pracę.

Zaświadczenia Stowarzyszenia Archiwistów Polskich nie mogą stanowić dowodu, o którym mowa w wymienionym rozporządzeniu.

Ustalenie okresów takiego zatrudnienia może nastąpić natomiast na podstawie kserokopii dokumentów (potwierdzonych za zgodność z oryginałem) wydanych przez archiwum lub innego przechowawcę. Przedłożona dokumentacja jest oceniana przez organ rentowy.