Jak wybrać OFE i na tym nie stracić?

Obecnie na rynku funkcjonuje 14 Otwartych Funduszy Emerytalnych. Zadaniem każdego z nich jest pomnażanie pieniędzy ze składek, jaki płacimy na emeryturę. OFE otrzymują 7,3 procent naszej pensji (cała składka wynosi 19,52 proc. ale 12,22 proc. pozostaje w ZUS). Za sprawą dużych ograniczeń narzuconych przez ustawę, portfele inwestycyjne funduszy są do siebie bardzo zbliżone. Najczęściej środki ze składek lokowane są w obligacjach, bonach skarbowych i akcjach. Nie oznacza to jednak, że osiągają takie same wyniki. Przykładowo według danych KNF w ciągu ostatnich trzech lat najwięcej zarobiło Generali - 5,224 procent, a najmniej Polsat - 0,521 procent.

Przy wyborze OFE kierujmy się przede wszystkim ich wynikami finansowymi. Najbardziej liczy się stopa zwrotu czyli zysk z działalności. Z tym że wyniki długookresowe mają większe znaczenie od krótkoterminowych. Jeśli dane towarzystwo osiąga przez lata wysokie stopy zwrotu, oznacza to, że dobrze zarządza funduszami.

Istotna jest także wartość aktywów. Pokazuje ona popularność towarzystwa a więc świadczy o jego pozycji na rynku. Obecnie zdecydowanie największymi aktywami dysponują Aviva oraz ING.

Wyniki OFE są na bieżąco dostępne w internecie. Dzięki rozmaitym narzędziom możemy przeglądać je za dowolnie wybrany okres, jak również zestawiać ze sobą dane poszczególnych towarzystw. Ponadto, dwa razy w roku (w kwietniu i w październiku), publikuje je Komisja Nadzoru Finansowego.

Innym kryterium, którym powinniśmy się kierować jest poziom obsługi klienta. Ważne, żebyśmy mieli swobodny dostęp do informacji dotyczących naszego rachunku, czyli przede wszystkim jego stanu i wartości jednostki rozrachunkowej. Sprawdźmy też do kogo należy dane towarzystwo emerytalne i z jakimi instytucjami finansowymi jest powiązane. Ich wiarygodność będzie też świadczyć o wiarygodności OFE.

Koszty uczestnictwa w OFE są dziś niemal identyczne we wszystkich funduszach. Zgodnie z prawem mogą one pobierać maksymalną prowizję od składki w wysokości 3,5 procent. Obecnie tylko w Polsacie i w Allianz Polska jest ona niższa i wynosi odpowiednio: 3,4 i 3,45 procent.

Formalnie każdy z nas powinien wybrać fundusz emerytalny do 7 dni od rozpoczęcia pracy. W praktyce jednak mamy więcej czasu. Ważne by zdążyć przed losowaniem organizowanym przez ZUS, dla osób, które nie wybrały funduszu. Ma ono miejsce 2 razy w roku: 31 stycznia i 31 listopada. Do puli losowania trafimy, jeśli podjęliśmy pracę i do dnia 10 stycznia lub 10 lipca nie wybraliśmy funduszu.

Dotyczy to jednak tylko osób, które odprowadzają składki na ubezpieczenie emerytalne. Nie są nimi zatrudnieni na umowę o dzieło lub studenci i uczniowie pracujący na umowę zlecenia przed ukończeniem 26 roku życia.

Uczestnicząc w losowaniu na pewno nie trafimy do największych graczy na rynku ubezpieczeń emerytalnych. W losowaniu uczestniczą bowiem tylko towarzystwa, których udział w rynku nie przekracza 10 procent. Obecnie tego kryterium nie spełniają Aviva, ING i PZU Złota Jesień.

Na kilka tygodni przed losowaniem ZUS przypomni nam listownie, że powinniśmy wybrać fundusz. Nie warto jednak zwlekać do tego czasu. A to dlatego, że aż do momentu wyboru OFE nasze składki będą zamrożone w ZUS, przez co nie będą zarabiać na naszą emeryturę. Dlatego im wcześniej wybierzemy fundusz, tym prędzej rozpoczniemy efektywne oszczędzanie. Przykładowo, jeśli podpisaliśmy umowę o pracę 1 sierpnia a z wyborem OFE zwlekaliśmy do 1 stycznia, to przez pół roku nasze pieniądze nie były inwestowane, tylko leżały na rachunku ZUS.

Innym powodem, dla którego powinniśmy uniknąć losowania, jest fakt, że za późniejszą zmianę funduszu będziemy musieli zapłacić. Taka sytuacja ma miejsce, jeśli fundusz zmieniamy w terminie do dwóch lat od zapisania się do OFE. W pierwszym roku kosztuje to 160 zł a w drugim 80 zł. Pamiętajmy, że okres ten liczy od ostatniego dnia miesiąca, w którym przystąpiliśmy do OFE. Przykładowo, jeśli miało to miejsce 1 stycznia 2010 roku, bezpłatna zmiana będzie możliwa dopiero w lutym 2012 roku.

Darmowa zmiana funduszu jest również możliwa, jeżeli zarządzanie funduszem przejmuje inne PTE lub w przypadku jego połączenia z innym funduszem.

Żeby zmienić OFE musimy podpisać umowę z nowym funduszem i powiadomić o tym na piśmie dotychczasowy. Możemy to zrobić w dowolnym momencie, nie oznacza to jednak, że od razu tez zostaną przeniesione nasze środki. Fundusze mogą je przelewać między sobą jedynie w ostatnim dniu roboczym lutego, maja, sierpnia i listopada. Jest to tzw. dzień wypłaty transferowej. Żeby zdążyć na dany termin, umowę z nowym funduszem musimy zawrzeć do 25 dnia poprzedniego miesiąca, czyli odpowiednio do 25 stycznia, 25 kwietnia, 25 lipca lub 25 października.

Przystąpienie do OFE jest dziś bardzo proste. Wystarczy, że wypełnimy deklarację w internecie, a towarzystwo emerytalne przyśle nam gotową umowę. Po podpisaniu i odesłaniu, nie musimy się już martwić o żadne formalności.