Fot. PAP/Paweł Kula

Finał prac nad zmianami w systemie emerytalnym coraz bliżej. I choć premier wiele razy zapewniał, że rząd zrobi wszystko, by przyszli emeryci nie stracili , to z szacunków Money.pl wynika, że kompromisowe rozwiązanie - na które podobno zgodzili się ministrowie: Boni, Rostowski i Fedak - spowoduje, że osoby, które dzisiaj zaczynają pracę, dostaną emerytury o 6-7 procent niższe od tych, na które mogłyby liczyć, gdyby świadczenie było wyliczane na obecnych zasadach.

Rząd chce, by składki, które odprowadzamy do Otwartych Funduszy Emerytalnych zostały zmniejszone z obecnych 7,3 do 5 procent pensji. Różnica, czyli 2,3 procent powiększy część składki, która trafia do ZUS - taki scenariusz ujawniła Gazeta Wyborcza.

- Osobiście wolałbym , by składka do OFE nie była obniżana, ale to może akurat okazać się nieuniknione. Coś trzeba zrobić. Minister finansów stoi pod ścianą - mówi prof. Witold Orłowski z Rady Gospodarczej przy premierze, która pracuje nad reformą.

Rybiński: Rząd skazuje nas na głodowe emerytury
Ścianą, o której mówi prof. Orłowski jest tzw. drugi próg ostrożnościowy. Gdy dług publiczny przekracza poziom 55 proc. PKB, rząd musi ostro ciąć wydatki. By do tego nie doszło przez najbliższe dwa lata OFE zamiast gotówki - za którą kupują obligacje Skarbu Państwa i powiększają nasz dług - będą dostawać obligacje emerytalne. W praktyce nie będą miały więc możliwości inwestowania nowych składek, np. na giełdzie.

- To pierwszy krok do tego, by kompletnie rozmontować system emerytalny - ocenia prof. Krzysztof Rybiński, były wiceprezes NBP. - Jeżeli taka zmiana wejdzie w życie, będzie miała znaczący wpływ na obniżenie wartości naszych przyszłych emerytur - podkreśla ekonomista.

Ile stracimy na rządowych pomysłach?

Rząd złupi nas podwójnie. Nowe pomysły to niższe emerytury
Money.pl policzył, jaki wpływ na nasze emerytury może mieć zmniejszenie składki przekazywanej do OFE z 7,3 do 5 procent. Założyliśmy, że 25-letnia osoba, która zaczęła w tym roku pracę, zarabia średnią krajową, czyli 3197 złotych brutto. Jej wynagrodzenie będzie rosło w tempie 2,5 procent rocznie. Kobieta zakończy karierę w wieku 60 lat, a mężczyzna 65 lat.

Okazuje się, że po zmianie zasad przekazywania składek do OFE miesięczne emerytury będą niższe od 148 złotych (kobieta) do 342 złotych (mężczyzna).

Źródło: Money.pl *Założenia: wynagrodzenia rosną w tempie 2,5 proc. rocznie; roczna stopa zwrotu z OFE wynosi 4 proc.

W przyszłej emeryturze znacznemu powiększeniu ulegnie udział części przekazywanej przez ZUS. Bo o ile przy obecnych zasadach zajmowałaby ona 48 procent całości świadczenia, to już po zmianach sięgnie 62 procent.

Balcerowicz apeluje: Nie niszczcie reformy emerytalnej

A taka zmiana w połączeniu z przekazywaniem obligacji emerytalnych zamiast gotówki znacznie ograniczy możliwości inwestycyjne funduszy emerytalnych.

- To bardzo duży błąd. Bo zamiast dać OFE większe możliwości inwestowania i powiększania naszych emerytur, rząd praktycznie neguje całą reformę emerytalną. Nie zdziwiłbym się, gdyby za kilka lat poszła za tym całkowita likwidacja OFE - uważa prof. Rybiński.

Twoi spadkobiercy dostaną znacznie mniej

Nowe zasady proponowane przez rząd uderzą też w potencjalnych spadkobierców osób, które odkładały pieniądze w OFE, ale nie dożyły wieku emerytalnego. Środki gromadzone w funduszu emerytalnym podlegają bowiem dziedziczeniu, w ZUS-ie już nie.

Gdyby więc kobieta lub mężczyzna z naszego przykładu zmarli tuż przed przejściem na emeryturę ich krewni dostaliby o 94 lub 125 tysięcy złotych mniej niż przy obecnym poziomie składki.

Źródło: Money.pl *Założenia: wynagrodzenia rosną w tempie 2,5 proc. rocznie; roczna stopa zwrotu z OFE wynosi 4 proc.

Rządowi doradcy: To dobry kompromis, emeryci nie stracą

Eksperci, którzy pracują nad zmianami w systemie emerytalnym są jednak pewni, że nowy, rządowy pomysł nie uderzy w emerytów. - Zastąpienie przepływów finansowych do OFE obligacjami emerytalnymi nie przyniesie żadnego uszczerbku. W dłuższym czasie trudno tak zarządzać aktywami takimi jak akcje czy obligacje by stopa zwrotu, była wyższa niż wzrost nominalnego PKB w tym okresie. A tak właśnie mają być oprocentowane obligacje emerytalne - podkreśla Bogusław Grabowski, członek Rady Gospodarczej przy premierze.

Jak wybrać OFE i na tym nie stracić?

- Z kolei efekt zmniejszenia części składki płynącej do OFE i zwiększenia tej, która trafia do ZUS-u zostanie zniwelowany tym, że przesunięte 2,3 proc. będzie indeksowane tak samo jak obligacje emerytalne, czyli inaczej niż część ZUS-owska - dodaje ekonomista.

Zdaniem ekonomistów z Rady Gospodarczej zmiany w systemie emerytalnym ulżą budżetowi. Ale na krótką metę. - Na pewno przez dłuższy czas system będzie musiał być dofinansowany z budżetu i neutralność finansową osiągnie nie za 30, ale na przykład za 40 lat. Ale w bliższej perspektywie budżet zyska - mówi Grabowski.

Zdaniem ekonomistów z Rady pomysł rządu pozwala na odsunięcie ryzyka nagłych, gwałtownych cięć i daje czas na przygotowanie i przeprowadzenie prawdziwej reformy finansów publicznych. - To jest dobry kompromis. Daje czas na przeprowadzenie zmian, które powinny być przeprowadzone 11 lat temu razem z reformą emerytalną. Czyli między innymi na likwidację przywilejów i wydłużenie czasu pracy - mówi Grabowski.

Rewolucja w emeryturach już w przyszłym roku

- Łatwo jest mówić, że trzeba ciąć wydatki. Ale ci krytycy, którzy podnoszą ten argument chyba nie zdają sobie sprawy z tego, jak to jest skomplikowane. A poza tym w krótkim czasie nie musi dawać odczuwalnych oszczędności - dodaje prof. Orłowski.

Ale nie wszystkich to przekonuje. - Pytanie o intencje towarzyszące tym zmianom jest kluczowe. II filar miał sprawić, że pieniądze przyszłych emerytów będą lepiej inwestowane. Zmiana polegająca na ograniczeniu tej możliwości nie jest dobra. I trudno znaleźć kogoś odpowiedzialnego, kto obroni tezę, że takie działanie jest dobre. Rząd zdecydował się dla doraźnej poprawy wizerunku, poświęcić część korzyści jakie mieli osiągnąć przyszli emeryci. Kwestia jak duża jest to część jest już drugorzędna - ripostuje Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu.

Zdaniem Jankowiaka działania rządu to balansowanie na cienkiej linie. - Jeżeli jakiekolwiek zmiany zostaną wprowadzone bez towarzyszących im wiarygodnych zapewnień, że elementy, które są odstępstwem od reformy sprzed 11 lat, a tych wyłomów było sporo, zostaną usunięte, to spowoduje to negatywną reakcję agencji ratingowych. A potem przełoży się to na reakcję inwestorów. A już dziś oprocentowanie 10-letnich obligacji jest najwyższe od dwóch lat - podkreśla ekonomista.

Czytaj w Money.pl
	Tysiąc złotych rocznie dopłacasz do emerytur: rolników, górników, mundurowych... KRUS to nie jedyny system emerytalny, który drenuje budżet państwa. Blisko 21 mld złotych rocznie dopłacamy do emerytur innych uprzywilejowanych grup. Gdyby nie te przywileje można by zasypać niemal cała dziurę w budżecie.
	Do 2020 roku dopłacimy do emerytur ponad 600 mld złotych Wczoraj w Sejmie minister finansów Jacek Rostowski prezentował budżet państwa na 2011 rok. Deficyt ma wynieść ponad 40 mld złotych. Nie byłoby go wcale, gdyby nie konieczność dopłacania do emerytur.
	Premier przecina dyskusje o OFE. Nie będzie większych zmian Tusk: Jest dyskusja, ale nie ma żadnych radykalnych pomysłów.