Od kilkunastu miesięcy przybywa tzw. złych kredytów. Z majowego raportu Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor wynika, że wartość niespłacanych w terminie zobowiązań Polaków w ciągu roku urosła aż o 93 proc. i osiągnęła poziom 19 mld zł.
Nic więc dziwnego, że banki coraz większą wagę przywiązują do jakości swoich portfeli kredytowych. Chcą mieć możliwie najpełniejszą gwarancję tego, że klient, któremu pożyczają pieniądze, sumiennie wywiąże się ze swoich zobowiązań.
Od 2001 r., Biuro Informacji Kredytowej udostępniło bankom i SKOK-om ponad 110 mln Raportów Kredytowych, a klientom indywidualnym 288 tys. Raportów Konsumenckich.
Jeżeli mają jakiekolwiek wątpliwości - zanim zdecydują się na udzielenie kredytu lub pożyczki - dokładnie sprawdzają wiarygodność potencjalnego kredytobiorcy. Robią to w Biurze Informacji Kredytowej. I robią to coraz częściej.
- _ Widać zdecydowany trend wzrostowy w liczbie udostępnianych Raportów, co świadczy o rosnącym zapotrzebowaniu na weryfikację wiarygodności klientów. W pierwszej połowie 2009 r. BIK udostępnił bankom i SKOK-om ponad 11 mln Raportów, w II połowie tego samego roku było to ponad 16,5 mln raportów. Do końca czerwca 2010 r. zostało udostępnionych ponad 17 mln raportów _ - informuje Marek Urbaniak z Biura Informacji Kredytowej.
SYSTEM BANKOWY REJESTR
| System Bankowy Rejestr – administrowany przez Związek Banków Polskich – to kolejna (obok BIK) baza danych gromadząca informacje o klientach banków. Trafiają tu Klienci nie wywiązujący się ze swych zobowiązań wobec banków, jeżeli opóźnienie w spłacie zadłużenia przekroczyło dwa miesiące, a łączna wartość zobowiązań wynosi co najmniej 200 zł. Dane te trafiają do rejestru, gdzie mogą być przetwarzane bez zgody Klienta nawet przez 5 lat po zamknięciu rachunku. Przekazane do przetwarzania dane to przede wszystkim: imię i nazwisko, nazwa firmy, adres, PESEL, NIP czy też REGON. |
| --- |
Utworzone przez Związek Banków Polskich i kilkanaście polskich banków w 1997 roku BIK gromadzi i przetwarza informacje o aktualnych zobowiązaniach i historii kredytowej klientów banków oraz Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych.
Do baz danych BIK trafiają dane klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców. Co ważne - wbrew pozorom - BIK nie tworzy tzw. _ czarnej listy _ dłużników. Biuro monitoruje bowiem to, jak spłacają kredyty nie tylko ci, którzy zalegają z płatnościami, ale także osoby terminowo regulujące swoje zobowiązania.
- _ Przez jakiś czas Biuro było postrzegane jako dysponent czarnej listy. Trzeba jednak podkreślić, iż było to zupełnie mylące określenie. Jak bowiem można nazwać w ten sposób listę klientów banków, jeśli ponad 90 proc. tej listy to klienci, którzy mogą się chlubić terminowym spłacaniem swoich zobowiązań _– pyta retorycznie dyrektor z BIK.
BIK gromadzi dane w trzech bazach:
BIORK - Baza Informacji o Rachunkach Kredytowych - tam trafiają wszystkie informacje o bieżących i uregulowanych już zobowiązaniach osób fizycznych i przedsiębiorców. Pozwalają one zidentyfikować wypłacalnych klientów i takich, którzy nie mają zdolności kredytowej. Informacje o każdym kredytobiorcy trafiają do BIORK z systemów informatycznych banków przynajmniej raz w miesiącu.
BIOZ - Baza Informacji o Zapytaniach - Dzięki zgromadzonym tu danym BIK może informować banki o tym, kiedy i jak często inne instytucje pytały o historię kredytową danego klienta.
*BIOM - Baza Informacji o Monitoringu *- Banki coraz częściej przeglądają swoje portfele kredytowe, by z odpowiednim wyprzedzeniem wykryć kredyty, których posiadacze mogą mieć kłopoty z ich spłatą. Dlatego co jakiś czas sprawdzają kondycję finansową klientów. Służą im do tego tzw. raporty monitorujące tworzone przez BIK.
Jakie informacje banki uzyskują w BIK? W swoich raportach Biuro przekazuje dane m.in. o: dacie powstania, rodzaju zobowiązania, okresie jego spłaty, walucie w jakiej zostało udzielone i terminowości spłat. A także informacje o ewentualnym zadłużeniu klienta, podjętej przez bank windykacji czy egzekucji należności, oraz o zamknięciu rachunku kredytowego i przyczynach tego zamknięcia.
Biuro nie udziela bankom informacji, które są tajemnicą handlową. Np. nie są podawane nazwy instytucji, z której pochodzi informacja o kliencie. Zapytanie zawsze musi dotyczyć konkretnej osoby, a pytający musi podać niezbędne dane identyfikacyjne osoby, której dotyczy zapytanie.
Co ważne klienci banków też mogą sprawdzić, jakie informacje zgromadziło o nich BIK. Dwa razy w roku mogą złożyć wniosek o wydanie bezpłatnej tzw. informacji ustawowej. Zawiera ona te same dane, które przekazywane są przez BIK bankom i SKOK-om. Można ją odebrać osobiście w Biurze Obsługi Klienta BIK w Warszawie lub otrzymać listem poleconym.
Bez żadnych ograniczeń BIK udostępnia też płatne raporty:
*Raport PLUS *(kosztuje 30 zł) - podstawową różnicą w stosunku do informacji ustawowej jest to, że Raport PLUS zawiera dodatkowo segment podsumowań zawierający szczegółowe informacje o łącznej liczbie zobowiązań danego klienta.
Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej (kosztuje 35 zł) - zawiera informacje z Raportu PLUS oraz dodatkowo ocenę punktową (tzw. scoring) – odzwierciedlającą prawdopodobieństwo nie wywiązania się ze zobowiązania kredytowego w perspektywie 12 miesięcy od daty jej wystawienia. W ramach oceny punktowej BIK można otrzymać od 192 do 631 punktów. Im więcej punktów, tym niższe ryzyko kredytowe związane z klientem i tym większe prawdopodobieństwo, że będzie on terminowo spłacał swoje kredyty.
Jeżeli uważamy, że informacje zgromadzone na nasz temat są niezgodne z rzeczywistością, możemy złożyć reklamację w banku, z którego dane zostały przesłane do BIK-u. BIK nie ingeruje w treść danych przekazywanych przez banki. Zmiany mogą być dokonane jedynie na wniosek banku, z którego przesłane zostały informacje.
Jak długo BIK przechowuje nasze dane? - _ Jeśli w trakcie spłacania kredytu klient spóźniał się ze spłatą powyżej 60 dni i upłynęło co najmniej 30 dni od poinformowania go przez bank lub SKOK o występującym opóźnieniu i o zamiarze przetwarzania danych bez jego zgody, wówczas BIK może przetwarzać takie dane przez okres 5 lat _ - mówi Urbaniak.
Jeżeli kredyt spłaciliśmy w terminie, informacje o nim znikają z baz danych po uregulowaniu naszych zobowiązań. Chyba, że zgodziliśmy się na to, by były one przechowywane dłużej.
Zdaniem ekspertów ZBP warto to zrobić, bo w ten sposób, tworzymy swoją pozytywną historię z BIK.
Na jakie korzyści możemy dzięki niej liczyć? Po pierwsze – jeżeli bank, w którym staramy się o kredyt nie jest w stanie zdobyć pełnych informacji na temat naszej zdolności kredytowej lub nie jest w stanie dokładnie oszacować swoje ryzyko, zażąda od nas dodatkowych zabezpieczeń lub podniesie koszty związane z obsługą kredytu. - _ Może nawet odmówić udzielenia kredytu – _podkreślają eksperci ZBP.
PO CO NAM DOBRA HISTORIA W BIK?
| Informacja ustawowa i Raporty BIK mogą być dla nas swoistym _ świadectwem solidności _. Możemy posługiwać się nimi w sytuacjach wymagających potwierdzenia naszej wiarygodności, takich jak: kupno samochodu wynajęcie mieszkania zawarcie umowy o pracę ubieganie się o kredyt za granicą |
| --- |
Eksperci BIK podkreślają, że jeżeli jesteśmy dla banku wiarygodnym partnerem, możemy liczyć na lepsze traktowanie. - _ Warto więc zadbać o to, aby informacja o zobowiązaniach była dostępna dla banków i SKOK-ów jak najdłużej, również po spłacie kredytu. Pozytywna historia kredytowa sprawia że klient jest dla banku i SKOK-ów bardziej cenny. Dzięki temu instytucje te mogą premiować takich klientów dając lepsze warunki finansowania kredytu np. niższe oprocentowanie, skracając lub uproszczając procedury udzielania kredytów albo obniżając opłaty i prowizje _ - podkreśla Urbaniak.
Jak uzyskać informacje z BIK?
| wypełnić wniosek o udostępnienie Informacji Ustawowej lub Raportu PLUS – można pobrać go na stronie www.bik.pl lub uzyskać w Biurze Obsługi Klienta BIK SA złożyć wniosek w BOK lub wysłać wypełniony i podpisany wniosek listem polecony na adres: Biuro Informacji Kredytowej SA Biuro Obsługi Klienta Budynek Adgar Plaza ul. Postępu 17A 02-676 Warszawa Dopisek: _ Zapytanie _ w przypadku raportów płatnych do wniosku trzeba dołączyć potwierdzenie dokonania wpłaty**. **Potwierdzenie opłaty powinno zawierać: numer konta, na które dokonano wpłaty, imię i nazwisko, adres zameldowania, a w tytule wpłaty: nr PESEL Wnioskodawcy z dopiskiem PLUS sprawdź ofertę swojego banku, niektóre z nich już dają możliwość zamawiania raportów z BIK na swój temat za pośrednictwem systemów bankowości elektronicznej |
| --- |