Warszawa, 22.06.2017 (ISBnews) - Rozmiary szarej strefy w Polsce oraz rozpoznane zagrożenia dla gromadzenia dochodów podatkowych uzasadniały podjęcie przez ministra finansów szerokich zmian systemowych, napisała Najwyższa Izba Kontroli (NIK) we wnioskach z kontroli dotyczącej ograniczania szarej strefy w gospodarce.
"Rozmiary szarej strefy oraz rozpoznane zagrożenia dla gromadzenia dochodów podatkowych uzasadniały podjęcie przez ministra finansów szerokich zmian systemowych. Jednak skuteczność prowadzonej strategii będzie w znacznym stopniu uzależniona od rzeczywistego wykorzystania przez podległe służby nowych narzędzi oraz gromadzonych danych" - czytamy w raporcie.
Najwyższa Izba Kontroli po kontroli skierowała do ministra finansów następujące wnioski o:
- przygotowanie pracowników do korzystania z nowych rozwiązań prawnych oraz z danych, do raportowania których w ostatnim czasie zobowiązani zostali przedsiębiorcy (w szczególności w zakresie VAT oraz CIT)
- wyspecjalizowanie grup zajmujących się wyłącznie zwalczaniem najgroźniejszych dla gromadzenia dochodów państwa nadużyć
- efektywniejsze typowanie podmiotów do kontroli oraz prowadzenie kontroli z większym wykorzystaniem technik informatycznych
- monitorowanie skuteczności nowych rozwiązań prawnych mających uszczelnić system podatkowy
- istotne skrócenie czasu reakcji na zidentyfikowane duże ryzyka wystąpienia nieprawidłowości
- zapewnienie niezwłocznego podejmowania postępowań karnych skarbowych, podano w materiale.
"Aktualny pozostaje wniosek z poprzednich kontroli o szybkie wdrażanie rozwiązań mających na celu poprawę skuteczności zwalczania oszustw podatkowych" - czytamy dalej.
NIK podkreśliła, że "szara strefa w gospodarce jest jednym z najważniejszych hamulców rozwojowych Polski".
"Jest nie tylko problemem dla budżetu państwa, ale stanowi także jedno z największych zagrożeń dla legalnie działających przedsiębiorstw. Minister finansów zainicjował wprowadzenie regulacji prawnych, nakierowanych bezpośrednio na zwalczanie szarej strefy w gospodarce, w szczególności w obszarze paliw, alkoholu, wyrobów tytoniowych i gier hazardowych. Służby skarbowe przy mniejszej liczbie przeprowadzonych kontroli, ujawniły nieprawidłowości na wyższe kwoty. Wciąż nie udało się jednak uzyskać wyraźnej poprawy relacji wpływów budżetowych i zatrzymanych nienależnych zwrotów podatku VAT w wyniku przeprowadzonych postępowań kontrolnych do kwoty ustaleń ogółem" - czytamy w komunikacie.
Z kolei Służba Celna koncentrowała się na ograniczaniu szarej strefy w obszarze wyrobów tytoniowych oraz nielegalnego urządzania gier na automatach i w tym zakresie odnosiła sukcesy. Znacznemu obniżeniu uległy natomiast kwoty nieprawidłowości ustalone w prowadzonych przez celników kontrolach podatkowych, oceniła Izba.
Szacunki dotyczące rozmiarów szarej strefy w Polsce są bardzo różne, a rozbieżności wynikają z różnych metod jej szacowania oraz definiowania tego pojęcia, wskazała także NIK. Według cytowanych przez Izbę szacunków GUS, w 2014 r. stanowiła 13,3%; według EY Polska - 12,4%, według Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową (IBnGR) - 19,5% (i 19,2% w 2015 r.), zaś według prof. F. Schneider - 23,5% (i 23,3% w 2015 r.).
Według prof. Friedricha Schneidera z Uniwersytetu im. Johannesa Keplera w Linz Polska należy do krajów, w których udział szarej strefy w gospodarce jest wyższy od średniej dla państw członkowskich Unii Europejskiej.
