*Może podpisać wszystkie ustawy, zaproponować prezesa Narodowego Banku Polskiego, nominować ambasadorów, proponować nowe rozwiązania prawne. Po śmierci prezydentaLecha Kaczyńskiego, zgodnie z Konstytucją marszałek SejmuBronisław Komorowski ma wszystkie uprawnienia prezydenta, z wyjątkiem jednego - nie może rozwiązać parlamentu. Czy skorzysta ze wszystkich swoich praw? *
Konstytucja mówi wyraźnie, że marszałek tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta Rzeczypospolitej, wykonuje jego obowiązki w razie:
- śmierci Prezydenta Rzeczypospolitej,
- zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej,
- stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej lub innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze,
- uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego,
- złożenia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej orzeczeniem Trybunału Stanu.
Jeżeli Marszałek Sejmu z jakiegoś powodu nie może przejąć władzy, kolejną osoba w państwie jest marszałek Senatu, czyliBogdan Borusiewicz.
Bronisław Komorowskizastępując prezydenta nie ma wszystkich, takich samych kompetencji jak wybrany i urzędujący prezydent. – _ Nie może skrócić kadencji Sejmu, ani Senatu. Jest to uzasadnione m.in. tym, że przecież marszałek sam jest częścią Sejmu. Nie może więc też zdecydować o przedterminowych wyborach parlamentarnych _– powiedział Money.pl konstytucjonalista prof. Bogusław Banaszak.
Marszałek powinien ogłosić termin wyborów prezydenckich
Zgodnie z Konstytucją i ordynacją prezydencką w razie np. śmierci prezydenta, marszałek Sejmu zarządza wybory nie później niż w czternastym dniu po tym fakcie i wyznacza datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.
Oznacza to, że musi zarządzić wybory najpóźniej 24 kwietnia, a samo głosowanie musi się odbyć najpóźniej w niedzielę 20 czerwca (ewentualna II tura głosowania dwa tygodnie później).
Czytaj wszystko o katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem.
Konstytucjonalista prof. Piotr Winczorek powiedział, Money.pl, że w sytuacji śmierci prezydenta marszałek powinien podejmować przede wszystkim te decyzje, z którymi nie można zwlekać.
Jego zdaniem Bronisław Komorowski powinien jednak wykazać się roztropnością w podejmowaniu decyzji w imieniu głowy państwa.
_ - Tam, gdzie w grę wchodzi konieczność, pilna potrzeba, to marszałek jako pełniący obowiązki prezydenta nie powinien ani zwlekać, ani się ociągać, tylko działać. A tam gdzie to nie jest konieczne, a są jakieś polityczno- obyczajowe względy, to powinien poczekać na wybory nowego prezydenta _ - ocenił.
Kłopoty natury politycznej, może sprawiać na przykład obsadzenie niektórych stanowisk. Chodzi o szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego lub wskazanie Sejmowi kandydata na prezesa Narodowego Banku Polskiego. W katastrofie zginęli bowiem szef Sztabu Generalnego gen. Franciszek Gągor i prezes NBPSławomir Skrzypek.
_ - Bronisław Komorowski ma teraz takie uprawnienia i może to zrobić - _ zaznacza konstytucjonalista. Jednak otwarte pozostaje pytanie czy na przykład nowego prezesa NBP lub rzecznika praw obywatelskich powinien wybierać Sejm w niepełnym składzie, bowiem w sobotę śmierć poniosło 15 posłów. _ - W pierwszym rzędzie należałoby uzupełnić skład Sejmu, a potem wybierać prezesa NBP, rzecznika praw obywatelskich _, _ czy wskazywać kandydata na szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Decydując teraz, marszałek i PO mogą się narazić na zarzuty wykorzystywania sytuacji dla własnych politycznych celów _ - tłumaczy Winczorek.
W przypadku Sejmu procedura jest dość prosta, miejsca posłów, którzy odeszli zajmą kolejni z list wyborczych, jeśli się zgodzą.
Konieczne wybory uzupełniające do Senatu
Zgodnie z konstytucją to prezydent rozpisuje uzupełniające wybory do Senatu, a w katastrofie zginęło trzech senatorów, w tym wicemarszałek izby wyższej parlamentuKrystyna Bochenek. Zdaniem Winczorka, marszałek Komorowski nie musi jednak czekać na wybór nowego prezydenta, żeby rozpisać wybory uzupełniające. _ - Nie powinien tego odkładać, a wręcz powinien to zrobić bez zbędnej zwłoki - _ mówi profesor. Prawo jednak nie narzuca w tym przypadku ścisłych terminów. Bez zbędnej zwłoki może więc oznaczać na przykład tydzień lub dwa tygodnie.
Konstytucjonalista nie widzi też żadnych przeszkód prawnych w kandydowaniu Komorowskiego na prezydenta. Winczorek zwraca uwagę, że Lech Kaczyński też miał kandydować na prezydenta, a w przeszłości o reelekcję ubiegali sięLech WałęsaiAleksander Kwaśniewski.
Prezydent wyłoniony we wcześniejszych wyborach zostanie wybrany na normalną 5-letnią kadencję.
Konstytucyjne uprawnienia prezydenta Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej