Powódź Tysiąclecia - bilans dziesięciolecia

Wielka woda przyszła do Wrocławia w sobotę 12 lipca. Kilka dni później cały świat obiegły zdjęcia zalanego Kozanowa. Widok wielkiego blokowiska zanurzonego w brunatnych odmętach Odry robił przygnębiające wrażenie. I choć dzięki heroicznej obronie wrocławianie uratowali historyczne centrum miasta z zabytkami Ostrowa Tumskiego to, wydawało się, że po takim ciosie miasto szybko się nie podniesie.

Wrocławianie bronią
Ostrowa Tumskiego
_ (kliknij aby powiększyć) _
PAP/ Adam HawałejOpadająca woda odsłoniła ogrom zniszczeń. Bilans powodzi był przerażający. Cztery osoby utonęły. Zalanych i podtopionych zostało 2583 budynków mieszkalnych.

Woda uszkodziła drogi, mosty i torowiska. Straty gminy Wrocław oszacowano na 99,2 proc. jej budżetu na rok 1997.

Już w sierpniu 1997 r. zaczęły się remonty. które przywróciły Wrocławiowi utracony blask. Po powodzi trzeba było odbudowywać prawie 44 km dróg, 21 mostów, kładek i wiaduktów.

Na same remonty dróg, ulic i mostów miasto wydało 132 mln zł. Większość tej kwoty nie pochodziła z budżetu gminy. 66,2 mln zł dal Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. 42,9 mln zł pochodziły z Banku Światowego. A w ramach programu PHARE Wrocław dostał 5,7 mln zł. W sumie blisko 115 mln zł dotacji, na które bez powodzi miasto nie mogłoby liczyć.

Zalane skrzyżowanie
ul. Piłsudskiego i Świdnickiej
_ *(kliknij aby powiększyć) * _PAP/ Adam Hawałej Warto też pamiętać, że w 1997 r. Polska nie należała do Unii Europejskiej . Pieniądze z Brukseli dostaliśmy tylko i wyłączne dlatego, że nawiedził nas kataklizm.

Te pierwsze doświadczenia w staraniach o unijną kasę, na pewno przydały się urzędnikom, gdy po 2004 r. miliony euro na remonty dróg i modernizację infrastruktury popłynęły z Unii szerokim strumieniem.

Wrocławski system ochrony przeciwpowodziowej powstał po wielkiej powodzi w 1903 r. Jest w stanie przyjąć 2400 m. sześc. wody na sek. W lipcu 1997 r. Odrą płynęło o połowę więcej (3600 m.sześc./sek.). Los miasta był przesądzony. Woda musiała się wylać na ulice.

ZOBACZ TAKŻE: Oglądaj kronikę wrocławskiej powodzi TeDe
10 lat po powodzi tysiąclecia, system jest wciąż ten sam. I jest w stanie przyjąć tyle samo wody co w 1997 r.

"Gdyby przyszła taka fala jak wtedy, woda musiałaby wedrzeć się do miasta" - mówi Jerzy Weraksa, główny specjalista w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w Urzędzie Miejskim we Wrocławiu.

_ Po doświadczeniach z 1997 r. w miejskich magazynach jest 300 tys. worków gotowych do użycia przy podwyższaniu wałów. Powstało też sześć magazynów piasku. Zgromadzono tam 20 tys. m. sześć piasku. _Co prawda w ciągu ostatniej dekady większość wałów w mieście została gruntownie zmodernizowana i wzmocniona. Ale wały nie były podwyższane.

Na szczęście są szanse na to, że już za siedem lat stolica Dolnego Śląska będzie gotowa na przyjęcie fali podobnej do tej z 1997 r. 21 maja podpisana została umowa na realizację wartego 554 mln euro projektu obejmującego przede wszystkim budowę zbiornika retencyjnego Racibórz i modernizację Wrocławskiego Węzła Wodnego.

_ Wrocławskie Centrum Zarządzania Kryzysowego na bieżąco monitoruje stan wód dzięki sieci 16 nowych stacji telemetrycznych. Wkrótce powstaną kolejna cztery stacje na dopływach Odry: Ślęży, Widawie, Oławie i Bystrzycy. _Skąd wezmą się pieniądze? 204,9 mln euro da Bank Rozwoju Rady Europy. 140,1 mln euro da Międzynarodowy Bank Odbudowy. 130 mln euro pochodzić będzie z funduszu spójności UE, a 30 mln euro to środki budżetu państwa.

Zbiornik retencyjny Racibórz oprócz tego, że zgromadzi 185 mln m. sześc wody i zmniejszyć w ten sposób falę kulminacyjną na Odrze, to jeszcze pozwoli na uniknięcie zejścia się al kulminacyjnych na Odrze i Nysie Kłodzkiej. Takie zjawisko miało miejsce w 1997 r. i w dużym stopniu utrudniło walkę z żywiołem.

Przerwany wał na ul. Kościuszki
_ *(kliknij aby powiększyć) * _PAP/ Adam HawałejW samym Wrocławiu zmodernizowany ma być kanał Odra-Widawa, który będzie mógł przejąć część wody (ok. 300 m. sześc. na sek.)i skierować ją poza centrum miasta.

Poszerzony ma być też kanał przeciwpowodziowy i udrożniony tzw, węzeł rędziński, gdzie nanoszony od dziesięcioleci muł utworzył łachy i mielizny.

| POWÓDŹ TYSIĄCLECIA |
| --- |
| Bilans powodzi z 1997 r. to 55 ofiar śmiertelnych i straty materialne szacowane na około 12 mld złotych. W wyniku powodzi dach nad głową straciło 7000 ludzi, straty z tytułu zniszczenia majątku poniosło 9000 firm. Woda zniszczyła lub uszkodziła 680 000 mieszkań, 4000 mostów, 14 tys. 400 km dróg, 613 km wałów przeciwpowodziowych i 500 tys. ha upraw. |

źródło: Wikipedia.pl

Inwestycje, które mają zwiększyć bezpieczeństwo stolicy Dolnego Śląska są częścią większego Programu dla Odry 2006". Obejmuje on swoim zasięgiem dziewięć województw i ma doprowadzić do powstania kompleksowego, systemu ochrony przeciwpowodziowej dorzecza Odry.

_ Źródła finansowania Programu Odra 2006 _

Dzięki realizacji inwestycji przewidzianych w Programie Odra ma stać się rzeką nie tylko bezpieczną, ale też przyjazną i żywą. Chodzi m.in. o rozwój turystyki wodnej i żeglugi śródlądowej.

Zgodnie z ustawą łączne nakłady na finansowanie Programu w całym okresie jego realizacji nie mogą przekroczyć kwoty 9 mld zł. W tym 5,5 mld zł może pochodzić z budżetu państwa. Budżet dokłada się do inwestycji nie tylko poprzez bezpośrednie dotacje, ale także poprzez wkład własny w projekty realizowane ze środków unijnych.

| SKĄD PIENIĄDZE NA PROGRAM DLA ODRY 2006 |
| --- |
| - z budżetu państwa, w zakresie zadań inwestycyjnych i prac modernizacyjnych – 61,47 proc., w tym bezpośrednie obciążenie budżetu państwa – 10,67 proc., środki z funduszy Unii Europejskiej - 30,22 proc. i kredyty od instytucji finansowych (Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Banku Światowego i innych), pozyskiwane w drodze umów między Rządem RP a tymi instytucjami – 20,58 proc. - Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz z Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiskai Gospodarki Wodnej – 21,15 proc. - z innych źródeł *(gminy, kapitał prywatny) – *17,38 proc. |

Program jest realizowany od 2002 r. Jednak dopiero od 2003 r. środki na ten cel są zapisywane w ramach budżetu państwa jako rezerwa celowa. W tym roku do wykorzystania jest 87,3 mln zł.

Okolice Dworca Głównego PKP
_ (kliknij aby powiększyć) * _PAP/ Adam Hawałej *KTO DOSTANIE PIENIĄDZE Z BUDŻETU NA REALIZACJĘ "PROGRAMU DLA ODRY 2006" w 2007 r:

- minister środowiska -2,5 mln zł
- prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej - 42,3 mln zł
- wojewoda dolnośląski - 16,3 mln zł
- wojewoda kujawsko-pomorski - 3,3 mln zł
- wojewoda lubuski - 7 mln zł
- wojewoda łódzki - 1,5 mln zł
- wojewoda opolski - 4 mln zł
- wojewoda śląski - 3,6 mln zł- wojewoda wielkopolski - 4 mln zł
- wojewoda zachodniopomorski - 2,7 mln zł

| CO ZROBIONO W LATACH 2002-2006 |
| --- |
| - zmodernizowano lub wybudowano ponad 138 km wałów przeciwpowodziowych. - wyremontowano i uregulowano ponad 760 km rzek i potoków. - uzupełniono i odtworzono ponad 684 km rowów melioracyjnych. - prowadzone były prace budowlane, pogłębiano i dotworzono 305 zbiorników małej retencji. - oddano do użytku 6 *nowych zbiorników retencyjnych pełniących funkcje przeciwpowodziowe. Są to: Zbiornik Topola i Kozielno na Nysie Kłodzkiej (woj. dolnośląskie, opolskie), Stara Morawa na rz. Morawce (woj. dolnośląskie), Stara Woda na rz. Lubszy (woj. lubuskie), zbiornik Murowaniec (woj. wielkopolskie) oraz zbiornik polderowy Krynka-Przeworno (woj. dolnośląskie). - wykonywano: prace remontowe na *11 jazach (w tym 2 wyremontowano) i 5-ciu śluzach (w tym 1 wyremontowano). Wyremontowano również 2 stopnie wodne. |