Ekonomiści ocenili Rostowskiego: Minister na tróję z plusem

Zdaniem polityków SLD Polska nie jest zieloną wyspą na tle Europy. Gwałtownie rosnące: deficyt finansów publicznych i dług publiczny, to tylko dwa znaczące argumenty, które obalają ten mit.

Lewica zarzuca też Rostowskiemu, że koszty wychodzenia z kryzysu przerzuca na barki najuboższych. Wskazuje na: podwyżkę VAT, brak walki z drożyzną, nie zablokowanie likwidacji najwyższej stawki podatku dochodowego i cięcia środków Funduszu Pracy.

[

]( # )Zwoliński: Jest dziedzina, w której Rostowski jest prymusem

Czy faktycznie lista zaniechań i błędów ministra jest tak długa i są one na tyle poważne, że minister powinien zapłacić za nie głową? Poprosiliśmy znanych ekonomistów o ocenę dokonań ministra finansów w pięciu dziedzinach.

Pytaliśmy o to: jak Rostowski radził sobie z: przyrostem długu publicznego, czy skutecznie przeciwdziałał wzrostowi deficytu sektora finansów publicznych, jaki skutek przyniosły działania antykryzysowe i polityka podatkowa oraz o to, jak należy ocenić zmiany w OFE.

Eksperci wystawiali oceny w szkolnej skali od 1 do 6. Najlepsze - po mocnej piątce - przyznali Rostowskiemu: dr Halina Wasilewska-Trenkner, była minister finansów, oraz prof. Marian Noga, były członek RPP. Ich zdaniem, wraz z nadejściem kryzysu, minister miał niewielkie pole manewru, mimo to radził sobie bardzo dobrze.

Najbardziej surowy w swoich ocenach był prof. Krzysztof Rybiński. Zdaniem byłego wiceprezesa NBP, polityka ministra to katastrofa. - _ Jacek Rostowski mógłby podać rękę Edwardowi Gierkowi, mimo wzrostu gospodarczego, pogrąża Polskę w gigantycznych długach - _ mówi Rybiński. Znany krytyk rządu w każdej dziedzinie wlepił ministrowi najniższą z możliwych ocen. W sumie profesorowie wystawili Rostowskiemu tróję, ale ze słabym plusem.

| Cenzurki wystawione ministrowi Jackowi Rostowskiemu, przez profesorów ekonomii | | | | | |
| --- | --- | --- | --- | --- | --- |
| Ekonomista | Sposoby na walkę ze skutkami kryzysu | Radzenie sobie z deficytem finansów publicznych | Polityka podatkowa | Walka z długiem publicznym | Zmiany w OFE |
|

Halina Wasilewska-Trenkner | ##6 | ##5 | ##5 | ##5 | ##4 |
| prof. Marian Noga | ##5+ | ##5 | ##4 | ##4 | ##1 |
| Marek Borowski | ##4 | ##4 | ##4 | ##4 | ##5 |
| prof. Ryszard Bugaj | ##brak oceny | ##5 | ##3 | ##3 | ##4 |
| prof. Jan Winiecki | ##6 | ##4 | ##3+ | ##4 | ##3+ |
|

prof. Dariusz Filar | ##5 | ##3 | ##3 | ##3 | ##2 |
| prof.Dariusz Rosati | ##3+ | ##3 | ##4 | ##3 | ##2 |
| prof. Krzysztof Rybiński | ##1 | ##1 | ##1 | ##1 | ##1 |
| Średnia ocen | ##4+ | ##4 | ##3+ | ##3 | ##2 |

• Wybór sposobów na łagodzenie skutków kryzysu -*kliknij tu, by przeczytać więcej*
• *Walka z deficytem finansów publicznych - kliknij tu, by przeczytać więcej *
• Polityka podatkowa - kliknij tu, by przeczytać więcej
• Walka z rosnącym długiem państwa -*kliknij tu, by przeczytać więcej*
• *Reforma systemu emerytalnego i zmian w OFE -kliknij, tu by przeczytać więcej *

-_ To dobry taktyk. Potrafił unikać zagrożeń, uspokajać rynki - _ ocenia prof. Dariusz Filar, były członek RPP. Zachwytu nie kryje dr Halina Wasilewska-Trenkner, była minister finansów, członkini Rady Polityki Pieniężnej. Jej zdaniem ministrowi należy się szóstka_ . - Umiejętność wyprowadzenia gospodarki z tego poślizgu okazała się bardzo skuteczna. Minister poradził sobie niemal wzorcowo _ - tłumaczy.

_ - To zdecydowanie najlepszy element polityki ministra Rostowskiego. Doskonale zna rynki finansowe, w okresie kryzysu wiedział, co i jak mówić, żeby uspokoić sytuację. Nie histeryzował. Zachowywał dystans. To dobra strategia - _ocenia prof. Jan Winiecki, członek RPP.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/73/t136521.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/raporty/artykul/money;pl;prezentuje;bilans;grada;33;miliardy;zlotych;w;trzy;lata,115,0,803955.html) Money.pl prezentuje bilans Grada. 33 miliardy złotych w trzy lata
Te zachwyty mocno tonuje prof. Dariusz Rosati, były minister finansów i szef MSZ _ - Rostowski zaczął od bardzo twardej retoryki, że nie będzie fiskalnego wsparcia dla gospodarki. Stało się inaczej i w 2009 roku nastąpił wzrost wydatków budżetowych. Dobrze, że minister nie pozostał wierny swojej retoryce - inwestycje ze środków budżetowych trzeba uznać za plus - _ wskazuje.

Zdaniem Rosatiego minusem było to, że minister kompletnie nie przygotował się do tej sytuacji, chociaż wielu przewidywało, że kryzys nadejdzie. - _ Tym bardziej, że w budżecie na 2008 rok, konstruowanym jeszcze przez Zytę Gilowska mógł cofnąć decyzje o obniżeniu składki rentowej. Można więc powiedzieć, że na własne życzenie znalazł się w trudnej sytuacji _- uzasadnia Rosati.

-_ Minister należy do polityków, którzy starają się wlewać optymizm do naszych głów. Choć nie zawsze odzwierciedlało to faktyczny stan finansów - _ mówi Marek Borowski, były minister finansów. - _ Czasami tak jest, że minister musi robić dobrą minę do złej gry. To służy kształtowaniu opinii rynków na temat kondycji naszej gospodarki. Muszę przyznać, że Rostowski w tej mierze działał dość skutecznie - _ ocenia.

Na ocenę Rostowskiego w tej mierze nie zdecydował się prof. Ryszard Bugaj z Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN, były przewodniczący Unii Pracy. _ - Rezultat w sumie jest dobry, ale wiem, że zamierzenia Rostowskiego były złe, tyle, że mu się nie udały. Gdyby, tak jak planował, wydatki dostosował do spadających przychodów to na 90 procent doszłoby do recesji - _ wyjaśnia.

Ocenę niedostateczną bez wahania wystawił prof. Krzysztof Rybiński. - _ Żaden z zaplanowanych instrumentów antykryzysowych nie zadziałał. Wcale nie z _ tego _ powodu, że kryzys nas nie dotknął, ale dlatego, że zostały tak zaprojektowane, że nie można było z nich korzystać. Trudniej jest o kredyt dla firm. Poręczenia i gwarancje rządu pozostały tylko na papierze. Jednocześnie zamiast zmaleć wzrosły bariery biurokratyczne. Przed kilkoma laty, jeżeli chodzi o przyjazność dla biznesu znajdowaliśmy się na pięćdziesiątym miejscu na świecie, za rządów Rostowskiego znaleźliśmy się na osiemdziesiątym - _ argumentuje Rybiński.

POWRÓT NA STRONĘ GŁÓWNĄ

Za kadencji ministra deficyt finansów publicznych urósł czterokrotnie. Z niewiele ponad 22 mld złotych w 2006 roku do ponad 111 mld w 2010 roku. W 2007 roku było 1,9 proc. wartości PKB, w ubiegłym roku już 7,9 proc.

Opozycja zarzuca ministrowi wprowadzanie Polaków w błąd. Dług szybko przyrastał, mimo składanych publicznie zapewnień o dobrej kondycji finansów publicznych. Tymczasem opinie przepytanych przez nas ekonomistów są bardzo rozbieżne, od pochwał po bardzo ostrą krytykę.

Źródło: GUS

_ - Gdyby nie kryzys w 2008 roku, na pewno deficyt nie urósłby do takich rozmiarów. To nie jest wina ministra, że dziura powiększyła się tak błyskawicznie _ - mówi dr Halina Wasilewska-Trenkner. _ - Kryzys ma to do siebie, że na spadek przychodów budżetowych nakładają się zwiększone wydatki - _ dodaje. _ _

_ - Walka z deficytem jest w miarę skuteczna, bo ministrowi udaje się utrzymać nas poniżej progów ostrożnościowych. Ta polityka jest jednak mało spójna, opiera się o zasadę szarpnąć trochę tu, a trochę tam - _mówi prof. Jan Winiecki, członek Rady Polityki Pieniężnej.

To zdanie podziela prof. Ryszard Bugaj. _ - Rostowski wystarczająco pilnuje, żeby nie przekroczyć progów i dzięki temu Polska nie znalazła się w strefie cienia tak jak niektóre kraje Europy południowej. Jednak środki, którymi to osiąga nie zasługują na uznanie - _mówi.

Bardziej krytyczny jest prof. Dariusz Rosati, były minister finansów i szef MSZ. - _ Z jednej strony deficyt ma charakter cykliczny i jest wywołany osłabieniem koniunktury. Z drugiej jednak jego część jest wynikiem braku dostosowań w wydatkach i jest za wysoki - _ argumentuje. Zdaniem prof. Dariusza Filara, minister zawinił nie doceniając znaczenia zadłużenia samorządów, _ było to dla niego wyraźne zaskoczenie _.

Miażdżącą opinię w tej sprawie przedstawił prof. Krzysztof Rybiński _ - Polska mimo wzrostu PKB w minionym roku, jako jeden z niewielu krajów w Europie, obok Portugalii, zanotowała gwałtowny wzrost deficytu finansów publicznych, miało być około 6 proc. PKB, a sięgnął 7,9 proc. PKB. Zaznaczyć przy tym musimy, że wzrost gospodarczy na poziomie blisko 4 proc. PKB był znacznie lepszy od spodziewanego. To pokazuje jak rząd pogrąża finanse publiczne - _mówi Rybiński.

Zdaniem profesorów, którzy w tej dziedzinie ocenili ministra na pięć lub cztery, nie miał on innego wyjścia i by ratować kasę państwa musiał podnieść podstawową stawkę VAT z 22 do 23 proc.

Tak uznali profesorowie: Wasilewska-Trenkner, Noga, Borowski i Rosati._ - W sytuacji, w jakiej jesteśmy podjął decyzje najmniej szkodliwe, ponieważ nie podniósł podatków bezpośrednich. Nie uległ też podszeptom, by zlikwidować podatek Belki - _powiedział prof. Dariusz Rosati.

Pozostali niżej ocenili ministra, stawiając trójki, albo jak prof. Rybiński - jedynkę. - _ Wprawdzie były zmiany w podatku VAT, ale moim zdaniem większy nacisk powinien Rostowski położyć na podatek dochodowy. Zwłaszcza, że ten od wysokich dochodów jest bardzo niski. Poza tym nie ma równości ze względu na liberalne zasady liczenia kosztów np. u samozatrudnionych. A powinno być tak, że jest równy podatek od równych dochodów - _ uzasadnia prof. Bugaj.

Rybiński nie pozostawił na ministrze suchej nitki _ - Polacy duszą się od nadmiernego fiskalizmu, tymczasem zamiast zmniejszać obciążenia funduje im się następne _ - podsumował.

Od 2007 roku dług publiczny zbliża się do progu 55 proc. wartości PKB, czyli blisko biliona złotych. Po przekroczeniu, tego progu grożą nam ostre cięcia w wydatkach i zamrażanie pensji w budżetówce.

Źródło: MF, *prognoza

Ekonomiści wskazują, że gwałtowny wzrost długu publicznego jest ściśle związany z rosnącym deficytem finansów publicznych. _ - Nie miał w tej mierze dużego pola manewru _ - mówi prof. Marian Noga. Jego zdanie podziela też dr Halina Wasilewska Trenkner.

Z kolei prof. Dariusz Rosati ocenia, że Minister Rostowski uniknął wprawdzie eksplozji długu publicznego ponad 55 procent. _ - Uczynił to jednak przy pomocy sztuczek księgowych, przy zaniechaniu reform - _zaznacza. Prof. Ryszard Bugaj podkreśla, że to, że udało się nie przekroczyć progu, nie jest wcale przesądzone _ - Nie wiadomo jak rynki odbiorą operację związaną z OFE - _mówi.

Jak zwykle najbardziej surowy w ocenach jest prof. Krzysztof Rybiński. -_ Nasze długi rosną w tempie podobnym do tych z lat 70., z czasów Edwarda Gierka. Zamiast ciąć rozbuchane wydatki, Jacek Rostowski, pogrąża nasz kraj. Zmierzamy prostą drogą do bankructwa - _ostrzega.

Ministrowi najbardziej dostało się za zmiany w OFE, a raczej za sposób w jaki je wprowadzono. Zgodnie z przeforsowanymi zmianami, składki przekazywane do OFE zostaną obniżone z 7,3 proc. do 2,3 proc., potem będą stopniowo wzrastać, by w 2017 r. osiągnąć 3,5 proc. Pozostałe 5 proc. trafi na indywidualne subkonta w ZUS.

Według rządu zmiany pozwolą ograniczyć potrzeby pożyczkowe państwa do 2020 r. o około 190 mld zł.

Najhojniejszy w ocenie był Marek Borowski, za reformę systemu emerytalnego przyznał ministrowi piątkę. _ - Jedyne co mógłbym mu zarzucić w tej sprawie to zbytnia opieszałość, te zmiany trzeba było przeprowadzić już wcześniej - _podkreśla.

Trenkner i Bugaj za OFE postawili czwórki. - _ Wolałbym jednak, żeby obowiązywała zasada, że to ubezpieczony decyduje gdzie przekazuje swoją składkę. Tyle, że fatalnie jest skonstruowany rynek na którym jest za mało podmiotów oferujących ubezpieczenia drugim filarze, przez co wybór jest iluzoryczny, a państwo jest naganiaczem pieniędzy do prywatnych firm - powiedział Bugaj . _

Postawioną tróję tak tłumaczył prof. Winiecki_ . - Co do meritum minister Rostowski ma rację, ale sposób przedstawienia i wytłumaczenia zmian w OFE społeczeństwu był fatalny - _ uznał_ . _

Profesorowie Filar i Rosati, uznali, że za majstrowanie w systemie emerytalnym Rostowskiemu należy się co najwyżej dwója_ . - Rostowski był w trudnej sytuacji i z pewnością decyzja dotycząca OFE nie była podjęta przy dobrej kondycji finansów państwa. Jednak trudno mi się z nią zgodzić zarówno co do metody, jak i uzasadnienia. Nie widać w tych działaniach żadnej logiki poza doraźnym złapaniem pieniędzy - tłumaczy Rosati . _

Jedynki zgodnie postawili Rostowskiemu profesorowie Rybiński i Noga. Ten pierwszy za chwytanie się księgowych sztuczek, kosztem przyszłych emerytów ten drugi z innego powodu. _ - Minister mógł honorowo wyjść z tej sytuacji np. gdyby zawiesił na 3 albo 5 lat odprowadzanie składek do OFE, a potem wrócił z powrotem do dotychczasowego systemu. To byłoby lepsze, a tak rząd stracił wiarygodność i to jest bardzo złe - _ ocenił Noga.