Kryzys strefy euro. Merkel i Sarkozy piszą list

W liście adresowanym do przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya niemiecka kanclerz Angela Merkel i prezydent Francji Nicolas Sarkozy jedynie precyzują pomysły, które uzgodnili już w poniedziałek na spotkaniu w Paryżu. Chcą je poddać pod dyskusję na czwartkowo-piątkowym szczycie UE, którego głównym tematem będzie walka z kryzysem zadłużenia w eurolandzie.

Opowiadają się oni za niezwłocznym wzmocnieniem architektury unii gospodarczej i walutowej. _ Obok wspólnej waluty nieodzowny jest mocny gospodarczy filar, który opiera się na lepszym sterowaniu polityką gospodarczą i finansową, aby wzmocnić dyscyplinę finansową oraz na zrównoważonym wzroście i większej konkurencyjności. By osiągnąć te cele, potrzebujemy nowego kontraktu między krajami członkowskimi strefy euro _ - oceniają Merkel i Sarkozy.

Potwierdzają, że chcą zakotwiczenia wzmocnionych zasad dyscypliny finansowej w unijnych traktatach. Alternatywą jest umowa między krajami strefy euro, otwarta na państwa spoza unii walutowej oraz zapewniająca mocną rolę unijnym instytucjom.

Unia przetrwa kryzys, ale w innej formie

Zdaniem przywódców Francji i Niemiec struktura instytucjonalna strefy euro musi zostać wzmocniona, jednak bez powielania istniejących już instytucji. Co najmniej dwa razy do roku - a w czasie kryzysu raz w miesiącu - powinien zbierać się szczyt strefy euro pod stałym przewodnictwem, który formułowałby wytyczne dla polityki gospodarczej i fiskalnej w eurolandzie.

_ Kraje, które podpisały Pakt Euro Plus (dotyczący wzmocnienia koordynacji gospodarczej) zostaną zaproszone do dyskusji na tematy ich dotyczące _ - proponują Merkel i Sarkozy. Także Komisja Europejska ma być włączona do współpracy.

Aby lepiej zapobiegać kryzysom, każdy kraj członkowski powinien uchwalić _ zasady zrównoważonego budżetu _, które przeniosą na grunt krajowego ustawodawstwa - najlepiej do konstytucji - reguły Paktu Stabilności i Wzrostu. _ Europejski Trybunał Sprawiedliwości powinien mieć możliwość skontrolowania - na wniosek Komisji albo państwa członkowskiego strefy euro - wdrażania (reguł stabilności) do krajowego ustawodawstwa _ - proponują autorzy listu.

Ich zdaniem także parlamenty narodowe powinny się zobowiązać do uwzględniania w polityce gospodarczej i budżetowej przyjętych na szczeblu europejskim zaleceń.

Na drugiej stronie przeczytasz, dlaczego plan Merkel i Sarkozy'ego może się nie udać

Aby _ uzupełnić prewencyjne ramię Paktu Stabilności i Wzrostu _, stworzyć też należy nową procedurę korygowania deficytu budżetowego, który przekroczy granicę 3 procent PKB. _ Gdy tylko Komisja Europejska stwierdzi, że państwo członkowskie naruszyło granicę 3 proc., konsekwencje powinny być automatyczne, chyba że kraje strefy euro postanowią inaczej kwalifikowaną większością głosów _ - zaproponowali Merkel i Sarkozy.

_ Automatyczną konsekwencją _ złamania kryterium deficytu powinno być zobowiązanie kraju członkowskiego do zawarcia z Komisją _ europejskiego partnerstwa dla reform _, które formułowałoby konieczne działania finansowe i polityczne, jakie musi podjąć państwo o nadmiernym deficycie.

_ Kolejne i podejmowane z rosnącą intensywnością interwencje w prawa państwa członkowskiego strefy euro powinny umożliwić odpowiedź na notoryczne łamanie reguł. Działania i sankcje, jakie zaproponuje albo zaleci Komisja, powinny być przyjmowane przez Radę UE, chyba że kraje strefy euro zdecydują inaczej kwalifikowaną większością głosów _ - piszą Merkel i Sarkozy.

Ich zdaniem nowe postanowienia traktatowe powinny również ustalać procedurę redukcji długu członków strefy euro, których zadłużenie przekracza 60 proc. PKB.

Merkel i Sarkozy potwierdzają również, że chcą przyśpieszyć wejście w życie planowanego Europejskiego Mechanizmu Stabilizacyjnego (EMS), który ma być przeznaczony na wsparcie państw zagrożonych kryzysem zadłużenia. EMS powinien zacząć funkcjonować już w 2012 roku, a nie w połowie 2013 roku, jak wcześniej planowano.

_ Aby maksymalnie zwiększyć skuteczność EMS i jego zdolność do podejmowania pilnych decyzji, należałoby wprowadzić specjalną kwalifikowaną większość (np. 85 proc. kapitału subskrybowanego Europejskiego Banku Centralnego) _ - proponują przywódcy Francji i Niemiec. Oceniają, że decyzje muszą zapaść już na najbliższym szczycie UE w czwartek i piątek, by nowe traktatowe postanowienia były gotowe w marcu 2012 roku.

Tymczasem szanse, że na rozpoczynającym się jutro szczycie UE dojdzie do porozumienia w sprawie zmiany unijnego traktatu, wyglądają bardziej pesymistycznie niż jeszcze w zeszłym tygodniu - oceniły źródła zbliżone do niemieckiego rządu.

Zdaniem tych źródeł z rozmów ostatnich dni wynika, że _ nie wszyscy w Unii zrozumieli powagę sytuacji _. Niemcy razem z Francją domagają się stworzenia _ nowych podstaw traktatowych _, które wprowadzą _ kulturę stabilności w unii walutowej _.

_ - Rząd federalny nie zgodzi się na kulawe kompromisy _ - zapowiedział pragnący zachować anonimowość wysoki rangą niemiecki urzędnik. _ - Szczyt UE stwarza wielkie szanse, ale też ogromne wyzwania _ - dodał.

Jeśli nie uda się porozumieć w tej sprawie w gronie wszystkich 27 państw UE i przeprowadzić zmiany traktatu UE musi dojść do zawarcia nowego traktatu co najmniej między 17 krajami eurolandu, otwartego na kraje spoza strefy wspólnej waluty, które zechcą się przyłączyć - wynika ze stanowiska Berlina.