Niemcy i Francuzi mają nowy pomysł na ratowanie strefy euro

W związku z zagrożeniem rozlania się kryzysu greckiego na Włochy i Hiszpanię od weekendu pojawiają się zapowiedzi nowych propozycji ratujących strefę euro. Rozmawiają o nich w Luksemburgu ministrowie ds. europejskich.

_ - Potrzebny jest kompleksowy pakiet rozwiązań, który odniesie się do wszystkich aspektów kryzysu i ustaleń szczytu Eurolandu z 21 lipca _ - powiedziało źródło francuskie. Zaznaczyło, że ewentualna redukcja długu greckiego nie jest _ wielkim problemem _ dla francuskich banków, których zyski nadal przewyższają zaangażowanie w greckie obligacje, ale jest poważnym zagrożeniem dla Włoch i Hiszpanii, _ zwłaszcza - według źródła - dla Włoch _. Ale, według lipcowych danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych, francuskie banki są w dużym stopniu narażone na dług włoski.

Z powodu zbyt dużego zaangażowania w greckie obligacje rządy przejęły kontrolę nad francusko-belgijskim bankiem Dexia.

Jak poinformował przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy, by lepiej przygotować odpowiedź na groźbę nowego kryzysu bankowego, szczyty UE i strefy euro planowane na 17-18 października zostały przeniesione na 23 października. W niedzielę o planie ratowania strefy euro rozmawiali prezydent Francji Nicolas Sarkozy oraz kanclerz Niemiec Angela Merkel. Nie podali jednak jego szczegółów. Wczoraj Sarkozy telefonicznie zapewniał prezydenta USA Baracka Obamę, że Paryż i Berlin wypracują rozwiązania, by wzmocnić strefę euro, przed szczytem G-20 na początku listopada w Cannes.

Amerykanie ponaglają Europę, by ratowała strefę euro zanim jej problemy zaszkodzą globalnej gospodarce. Tymczasem we wtorek w parlamencie słowackim ma odbyć się głosowanie w sprawie zwiększenia uprawnień funduszu ratunkowego strefy euro (EFSF) tak, by mógł skupować z rynku obligacje zagrożonych gospodarek strefy euro oraz rekapitalizować banki. Słowacja to jedyny członek eurolandu, który nie ratyfikował ustaleń szczytu strefy euro z 21 lipca, czym blokuje wejście ich w życie. Centroprawicowy rząd na Słowacji jest blokowany przez koalicjanta, przeciwnego udziałowi Słowacji w ratowaniu strefy euro.

21 lipca liderzy państw strefy euro uzgodnili, że dobrowolny udział prywatnego sektora w ratowaniu Grecji wyniesie ok. 21 proc. _ 80-90 proc. banków jest gotowych do udziału w programie zgodnie z ustaleniami lipcowego szczytu _ - powiedziało unijne źródło. Rośnie niepewność wśród banków, ponieważ niewykluczone, że ich straty na greckich obligacjach zwiększą się nawet do około 50 proc, ponieważ sytuacja gospodarcza Grecji wciąż się pogarsza. Szef eurogrupy Jean-Claude Juncker w wywiadzie dla austriackiej telewizji ORF nie wykluczył, że straty inwestorów z powodu długu greckiego wyniosą nawet 60 proc., w związku z redukcją długu niewypłacalnej Grecji.

W związku z przyszłym obciążeniem EFSF, jego środki w wysokości 440 mld euro mogą nie wystarczyć. Strefa euro chce zwiększenia możliwości działania funduszu, ale bez zwiększania jego kapitału. Może to być osiągnięte przez tzw. lewarowanie, opcję o której mówi m.in. komisarz UE ds. gospodarczych i walutowych Olli Rehn.

Metodę lewarowania wykorzystały USA w kryzysie w 2008 roku po upadku banku Lehman Brothers. Polegałaby ona na przyznaniu EFSF uprawnień do zaciągania pożyczek w Europejskim Banku Centralnym, by następnie przychodzić z pomocą krajom w kłopotach. Jako gwarancje za zaciągnięte w EBC pożyczki EFSF dostarczałby bankowi zakupione na rynku wtórnym obligacje nadmiernie zadłużonych państw strefy euro.

Taka zmiana w EFSF może się wiązać ze zmianą umowy o funduszu, którą musiałoby ratyfikować 17 krajów UE. Wydaje się, że są możliwości lewarowania EFSF bez zmiany umowy np. nadając funduszowi uprawnienia banku. O zmianie traktatu UE, by zwiększyć elastyczność działania antykryzysowego na przyszłość, mówi kanclerz Merkel.

Poza pomysłami Francji i Niemiec, swoje propozycje zgłaszają przewodniczący KE Jose Manuel Barroso, a także przewodniczący RE Herman Van Rompuy. Barroso podsuwa pomysł zmiany procedury podejmowania decyzji przez udziałowców EFSF, by pojedynczy kraj nie blokował pilnych decyzji tak jak teraz w przypadku Słowacji. _ Rozważana jest opcja podejmowania decyzji na podobieństwo MFW (gdzie najwięcej głosów mają najsilniejsze gospodarki) _ - powiedziało unijne źródło. Barroso chciałby też, aby zagrożonej bankructwem Grecji pomogły w miarę możliwości również te kraje UE, które nie są w strefie wspólnej waluty.

Dziś rzeczniczka KE Pia Ahrenkilde poinformowała, że jutro na cotygodniowym spotkaniu KE, Barroso omówi z komisarzami swoje pomysły na skoordynowaną rekapitalizację banków w UE.

Z kolei Van Rompuy chce zacieśniać zarządzanie gospodarcze w strefie euro i chętnie - jak sam przyznaje - _ przyjmie rolę szefa rządu gospodarczego eurolandu _. Według francusko-niemieckich propozycji, podstawą takiego rządu byłyby regularne szczyty eurostrefy, którymi kierowałby Van Rompuy.