Konsolidacja polskich firm produkcyjnych z branży farmaceutycznej

Z raportu Allen&Overy M&A Index H1 2011 wynika, że w I półroczu 2011 roku w sektorze Life Sciences na całym świecie miało miejsce 98 transakcji o łącznej wartości 94 mld dolarów. Zdaniem ekspertów Allen&Overy w II półroczu 2011 roku i w całym 2012 roku również będziemy świadkami dużej liczby transakcji fuzji i przejęć, szczególnie dotyczących największych koncernów farmaceutycznych.

Na polskim rynku funkcjonuje duża liczba podmiotów o różnej wielkości. Niewiele firm - wg danych IMS Health za rok 2010 - spośród 530 obecnych na rynku tylko 4 procent, ma udziały w rynku przekraczające 1 procent. Widać więc potencjał do konsolidacji. Z kolei rosnąca konkurencja (m.in. w segmencie leków generycznych) oraz wygasanie patentów zmusza firmy do poszukiwania oszczędności. Nie można jednak bez ograniczeń ciąć kosztów, bo może się to odbić na jakości produktów – która jest niezwykle istotnym czynnikiem w przypadku branży farmaceutycznej. Konsolidacja pozwala na znalezienie licznych synergii, które przekładają się na oszczędności w produkcji, dystrybucji, marketingu i ogólnych kosztach zarządzania.

Z uwagi na to, że najbardziej zyskowne są leki innowacyjne (w czasie ochrony patentowej) wiele firm kładzie nacisk na kosztowną działalność badawczo-rozwojową. Często mniejsze podmioty nie są w stanie sfinansować prac badawczych lub doprowadzić do końca prób klinicznych, dlatego alternatywą dla joint venture są właśnie fuzje i przejęcia.

W porównaniu do całej globalnej gospodarki branża farmaceutyczna jest w relatywnie dobrej kondycji i największe koncerny dysponują środkami pieniężnymi na akwizycje. Wartość globalnego rynku farmaceutycznego w roku 2010 szacuje się na 597 mld Euro, oznacza to wzrost w porównaniu z 2009 o 10,4 procent (źródło: dane IMS Health za rok 2010)._ _Widoczny jest już trend, że firmy zamiast inwestować w ryzykowne badania kupują podmioty posiadające zarejestrowane już leki. W Polsce liczba firm prowadzących badania nad innowacyjnymi lekami jest ograniczona, ale można znaleźć kilka bardzo perspektywicznych przedsięwzięć, które w najbliższych latach mogą stać się obiektem przejęć.

Za kolejną przesłankę do konsolidacji można uznać kończący się właśnie proces prywatyzacji polskich firm farmaceutycznych. Na finiszu jest proces sprzedaży Polfy Warszawa, w którym bierze udział również Actavis. Dla tej warszawskiej fabryki prywatyzacja, jeśli właścicielem zostanie Actavis, będzie oznaczała ekspansję na światowe rynki, znaczny wzrost produkcji oraz inwestycje w dalszy rozwój. W tym roku może się również rozpocząć prywatyzacja Polfy Tarchomin oraz Wytwórni Surowic i Szczepionek Biomed w Warszawie. Po ich sprywatyzowaniu najwięksi krajowi gracze będą musieli szukać podmiotów do przejęcia wśród swoich konkurentów lub poza polskim rynkiem.

Na początku lat 90. w Polsce działało kilkaset firm, często bardzo małych, zajmujących się dystrybucją leków, a obecnie ponad połowa rynku należy do dwóch podmiotów (grupa kapitałowa Neuca ma 32 procent udziałów, a Farmacol 22 procent) Można więc oczekiwać podobnych ruchów konsolidacyjnych w segmencie wytwórczym leków.

Należy jednak pamiętać, że na ruchy konsolidacyjne w Polsce będą miały również wpływ transakcje największych globalnych koncernów i stan światowej gospodarki.