W wigilię rząd przyjął założenia tzw. Długofalowej Polityki Senioralnej na lata 2014-2020. Program zakłada m.in. aktywne starzenie się w dobrym zdrowiu, większy udział w życiu społecznym, solidarność międzypokoleniową i przede wszystkim wzrost wskaźnika zatrudnienia w tej grupie.
Koncentruje się na ośmiu obszarach dotyczących różnych wymiarów życia seniorów - zdrowie i samodzielność, aktywizacja zawodowa, aktywność edukacyjna, obywatelska, kultura, wolontariat, tzw. _ srebrna _ gospodarka.
- _ Naszym celem jest wspieranie seniorów w prowadzeniu w dalszym ciągu samodzielnego, niezależnego i satysfakcjonującego życia. Chcemy, na ile to możliwe, usuwać przeszkody, które w obecnie wykluczają ich z aktywnego życia społecznego _ - mówi Władysław Kosiniak-Kamysz, minister pracy i polityki społecznej.
Jednym z głównych priorytetów przedstawionych w dokumencie jest jak najlepsze wykorzystanie potencjału osób 50+ na rynku pracy. - _ W Polsce mamy jeden z najniższych wskaźników zatrudnienia osób w wieku 55-64. Przedłużenie ich aktywności zawodowej ma fundamentalne znaczenie dla całego rynku pracy _ - podkreśla minister Kosiniak-Kamysz.
Kobiety bardziej wykluczone niż mężczyźni
Obecnie tylko 31 procent osób z tej grupy wiekowej jest aktywna zawodowo, a z czego ponad 70 procent to mężczyźni. Kobiety po 50 roku życia są znacznie bardziej narażone na wykluczenie niż mężczyźni.
Aktywność zawodowa osób w wieku 50+ w 2012 roku
Opracowanie na podstawie danych GUS
Jak rząd zamierza aktywizować seniorów? Poprzez programy podnoszenia kwalifikacji osób 45+, poprawę jakości oferty edukacyjnej, promowanie idei uczenia się przez całe życie oraz zachęcanie pracodawców do wspierania pracowników 45+ w rozwijaniu się kompetencji i kwalifikacji. Inne środki to między innymi budowanie przyjaznego środowiska pracy dla pracowników 45+, promowanie aktywności zawodowej, wspieranie aktywnego starzenia się i aktywności zawodowej osób w wieku przedemerytalnym.
To nie pierwszy tego rodzaju program mający na celu wspierać aktywność zawodową osób w tym wieku. W latach 2008 - 2012 prowadzony był podobny projekt na rzecz zatrudnienia osób powyżej 50 roku życia. Jego głównymi założeniami było między innymi obniżenie kosztów pracy dla tej grupy wiekowej, wprowadzenie emerytur pomostowych oraz podniesienie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. Wszystkie te elementy udało się zrealizować.
- _ Pomimo trudnej sytuacji na rynku pracy, zatrudnienie osób w wieku 55-64 lata wzrosło z 31,6 procent w 2008 r. do 38,7 procent w 2012 r. Stopa bezrobocia w tej grupie osób w tym okresie była o 2,8 punkty procentowe niższa niż stopa bezrobocia osób w wieku 15-64 lata, a w 2012 r. wyniosła 7,4 procent _ - tłumaczył Władysław Kosiniak-Kamysz.
280 mln zł. Kto dostanie te pieniądze?
Program skierowany jest zarówno do osób powyżej 50 roku życia, jak i przedsiębiorców, związków zawodowych, organizacji pozarządowych oraz osób, które dopiero za kilka lub kilkanaście lat będą wchodzić w wiek przedemerytalny.
W ramach programu będzie można ubiegać się o dotacje na realizację działań w jednym z czterech priorytetowych obszarów: edukacja osób starszych, aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz- i międzypokoleniową, partycypacja społeczna osób starszych, usługi społeczne dla osób starszych.
Program zakłada zarówno działania w perspektywie długookresowej, jak i realizowanie bieżących potrzeb seniorów poprzez inicjatywy zgłaszane w ramach otwartych konkursów, np. poprzez organizacje pozarządowe. To m.in. inicjatywy włączające osoby starsze w środkowisko lokalne, wolontariat, aktywność kulturalną, organizujące zajęcia edukacyjne.
Pełniejsze włączenie osób starszych w życie lokalnych społeczności, podtrzymanie ich aktywności również po zakończeniu kariery zawodowej, wykorzystanie ich potencjału w relacjach z młodszymi pokoleniami to główne cele promowane przez Program. Ważne jest również uwzględnienie zróżnicowania populacji osób starszych, ich potrzeb i możliwości.
- _ Program angażuje do współpracy partnerów społecznych oraz jednostki samorządowe, czyli podmioty bezpośrednio stykające się z problemami osób starszych. To gwarancja, że wsparcie seniorów będzie realne, a wykorzystanie środków finansowych efektywne _ - mówi minister Kosianiak-Kamysz.
Program będzie finansowany ze środków budżetu państwa w wysokości 40 mln zł rocznie. Wartość dotacji w w ramach ogłaszanych edycji otwartego konkursu wyniesie od 20 000 zł do 200 000 zł. Podmioty ubiegające się o dofinansowanie w ramach Programu muszą przedstawić wkład własny w wysokości minimum 10 proc. wartości projektu.
Polska krajem seniorów?
Europa się starzeje. Z danych europejskiego urzędu statystycznego Eurostat wynika, że w 2011 r. osoby starsze stanowiły 23,9 proc. ludności państw Unii Europejskiej. Te same trendy obserwujemy w Polsce. Udział osób starszych w społeczeństwie systematycznie rośnie. W 1988 r. ludność w wieku 60+ stanowiła 14,5 proc. populacji, a w 2010 r. już 19,6 proc. To wzrost o 2 mln osób.
Z danych Eurostatu wynika, że w 2020 r. osoby po 60. roku życia będą stanowić blisko 25 proc. ludności Polski. Zmiany w strukturze demograficznej wymagają specjalnie przygotowanych rozwiązań wobec osób starszych.
- _ Długofalowa Polityka Senioralna ma pomóc osobom starszym poczuć się pełnoprawną grupą społeczną i zapobiegać wykluczeniu społecznemu. Nie możemy sobie pozwolić na zmarnowanie potencjału i wiedzy tak dużej części naszego społeczeństwa _- mówi minister Kosiniak-Kamysz.
Program Długofalowej Polityki Senioralnej został przygotowany w konsultacji z organizacjami pozarządowymi, środowiskami naukowymi, organizacjami związkowymi i pracodawców, które bezpośrednio stykają się z problemami osób starszych. To pierwszy w Polsce tego typu kompleksowy pakiet rozwiązań wobec osób starszych.
Czytaj więcej w Money.pl