Podatek bankowy uderzy w polskie spółki, a zagraniczne go unikną?

PiS od dawna mówił o konieczności repolonizacji banków. Dziś Europejski Bank Centralny wskazuje, że te z nich, które mają zagranicznych właścicieli, mogą próbować uchylać się przed nowym podatkiem bankowym. Sprawdzamy, kto jest właścicielem banków działających w Polsce i jakiej narodowości jest ich kapitał.

Stało się. Prezydent podpisał ustawę o podatku od niektórych instytucji finansowych. Od lutego banki, ubezpieczyciele, SKOK-i i firmy pożyczkowe zapłacą roczną stawkę podatku w wysokości 0,44 proc. od wartości aktywów.

Czy na pewno wszyscy zapłacą? Z pewnością podatkiem nie zostanie objęty Bank Gospodarstwa Krajowego jako bank niekomercyjny. Jednak próby zmniejszenia tego podatku mogą podejmować również banki, których właścicielami są zagraniczne banki-matki. Mówili o tym eksperci w programie #dziejesienazywo.

Ostrzegał przed tym niedawno Europejski Bank Centralny. Jeszcze zanim 15 stycznia prezydent Duda podpisał ustawę o tzw. podatku bankowym, EBC wydał opinię, w której zaznaczył, że struktura tego podatku może być zachętą dla banków do transferowania aktywów za granicę.

Możliwości ewentualnego zmniejszenia należnego podatku nie będą miały w takiej sytuacji banki z kapitałem polskim, które nie mają zagranicznych właścicieli, do których mogłyby wytransferować aktywa.

Ewentualna ucieczka banków z zagranicznym kapitałem działających w Polsce może być kolejnym argumentem w dyskusji o repolonizacji banków.

Głośno zaczęło się o tym mówić w 2008 roku, po wybuchu światowego kryzysu finansowego, kiedy okazało się, że spółki-matki banków działających w Polsce mają duże kłopoty.

Pierwszą okazją do repolonizacji polskiego sektora bankowego było wystawienie na sprzedaż banku BZ WBK przez irlandzki AIB. Jednym z faworytów do kupienia BZ WBK był PKO BP, przegrał jednak wyścig z hiszpańskim Santanderem.

Konsolidację polskiego sektora bankowego PKO BP rozpoczęło dopiero w 2014 roku, przejmując Nordea Bank. Prezes PKO BP nie ukrywa, że jest zwolennikiem zwiększenia polskiego kapitału w sektorze bankowym.

Drugiej wielkiej transakcji dokonało PZU, które chce zbudować dużą grupę finansową. W 2015 r. PZU przejęło Alior Bank i deklarowało, że chce jeszcze kupić od jednego do trzech banków. Ówczesny prezes Zakładu Andrzej Klesyk deklarował, że jego celem jest stworzenie piątej pod względem aktywów grupy na naszym rynku.

- W latach 90. ludzie, którzy mówili, że banki powinny zostać w dużej mierze w rękach polskich, byli uznawani za oszołomów. Parę lat temu dowiedzieliśmy się, że kapitał jednak ma narodowość i rozumiem, że te procesy, które w Polsce się teraz zaczynają, to pochodna zrozumienia tej nowej sytuacji. Szkoda, że tak późno, ale lepiej późno niż wcale – mówił w sierpniu ubiegłego roku Zbigniew Kuźmiuk, europarlamentarzysta PiS.

Tymczasem Andrzej Duda jeszcze w trakcie kampanii prezydenckiej twierdził: - Repolonizacja jest konieczna i powinna się odbywać poprzez stopniowe wykupywanie udziałów od zagranicznych właścicieli przez polskie instytucje finansowe, które są silne i mogą temu podołać – powiedział podczas telewizyjnej debaty. Dziś ma ważniejsze problemy, ale temat repolonizacji sektora bankowego z pewnością jeszcze wróci.