- Liczymy na to, że przetarg będzie ogłoszony jeszcze tej jesieni - powiedział w czwartek szef MON Antoni Macierewicz, pytany o zakup samolotów dla VIP-ów. Minister dodał, że na pewno będą to dwa samoloty o zasięgu europejskim i dwa o zasięgu transatlantyckim.
O plany zakupu samolotów do przewozu osób sprawujących najwyższe funkcje w państwie Macierewicz był pytany w Giżycku, gdzie przebywał w czwartek. Natomiast na pytanie, jakie środki są zagwarantowane na ten cel, szef MON odpowiedział: "wystarczające".
W czwartek "Nasz Dziennik" napisał, że rozpisanie przetargu na samoloty zaakceptował Komitet Stały Rady Ministrów, teraz dokumenty w tej sprawie trafią na posiedzenie rządu. - Jest to pierwszy rząd, który podjął tak ważką decyzję, a Komitet Stały Rady Ministrów już ją zaakceptował. Mam nadzieję, że w przeciągu najbliższych godzin również Rada Ministrów podejmie taką decyzję uchwałą obiegową - powiedział dziennikarzom w Sejmie wiceszef MON Bartosz Kownacki, który odpowiada za zakupy uzbrojenia i sprzętu wojskowego.
- Będziemy mieli wieloletni program, który zagwarantuje, że wreszcie w Polsce będą samoloty, które pozwolą w sposób prawidłowy, taki, który jest na poziomie kraju tej wielkości w Europie, realizować politykę dyplomatyczną, politykę międzynarodową - dodał wiceminister.
Pod koniec lutego Kownacki poinformował, że został unieważniony przetarg na dwa małe samoloty pasażerskie do przewozu VIP-ów rozpisany przez poprzednie kierownictwo MON. Kownacki wyjaśniał wówczas, że ministerstwo zdecydowało się na pójście drogą równoległego ogłoszenia przetargów na zakup samolotów małych i średnich oraz na czarter dużej maszyny kilka razy w roku. Zapowiedział, że przetargi zostaną ogłoszone jeszcze w 2016 r.
- Stawiam sobie zadanie, aby przetarg został ogłoszony do września - powiedział Kownacki czwartkowemu "Naszemu Dziennikowi". MON planuje zakup dwóch nowych małych samolotów (dla ok. 20 pasażerów) i dwóch średnich (ok. 100 pasażerów), jest też rozważana opcja kupienia jednego używanego samolotu średniej wielkości. Koszt zakupu ma wynieść ok. 1,7 mld zł.
Poprzednia - unieważniona na początku 2016 r. - procedura nabycia małych samolotów dla VIP-ów rozpoczęła się po tym, jak w maju 2015 r. poprzedni rząd przyjął informację MON w tej sprawie. W 2013 i 2014 r. MON próbowało już wyczarterować dwa małe samoloty do przewozu najważniejszych osób w państwie. Pierwszy przetarg został unieważniony, bo uznano, że jedyna oferta jest za droga. Drugi nie wyłonił zwycięzcy, bo do konkursu stanęły dwie firmy, a w postępowaniu wymagano udziału co najmniej trzech.
Redaktor naczelny "Skrzydlatej Polski" Grzegorz Sobczak chwali decyzję o przetargu na samoloty dla VIP- ów. Przypomniał, że sprawa zakupu samolotów dla VIP-ów ciągnie się od dwudziestu lat i powinna zostać jak najszybciej sfinalizowana. Sprawa nie została rozstrzygnięta mimo katastrofy rządowego śmigłowca, na pokładzie którego znajdował się ówczesny premier Leszek Miller. Nie doszło do żadnych rozstrzygnięć także po katastrofie smoleńskiej w 2010 roku.
Obecnie najważniejsze osoby w państwie korzystają ze zwykłych samolotów, które należą do Polskich Linii Lotniczych LOT. Grzegorz Sobczak zwraca uwagę, że maszyny nie są przystosowane do takich funkcji. Maszyny dla prezydenta czy premiera różnią się od seryjnie produkowanych. Muszą mieć przede wszystkim wygodną przestrzeń do pracy. Na pokładzie powinno być na przykład miejsce, w którym mogłyby się odbywać narady premiera czy prezydenta z najbliższymi współpracownikami. Samolot do przewożenia najważniejszych osób w państwie musi też być wyposażony w specjalny, szyfrowany system łączności. Maszyny takie mają silniejszą konstrukcję i większy zasięg od seryjnie produkowanych modeli.
Dwa samoloty średniej wielkości, Embraer 175, MON czarteruje od PLL LOT, umowa w tej sprawie wygaśnie w 2017 r. Poprzednie kierownictwo MON zapowiadało, że postępowanie na zakup dwóch samolotów tej klasy może ruszyć pod koniec 2015 r.
Po katastrofie smoleńskiej w 2010 r. i rozformowaniu pułku specjalnego, który przewoził VIP-y, w gestii wojska pozostaje transport osób na najwyższych stanowiskach w państwie śmigłowcami. Należą one do 1. Bazy Lotnictwa Transportowego, utworzonej w miejsce 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego. Transport na większe odległości odbywa się dwoma samolotami czarterowanymi od PLL LOT. Tam, gdzie niemożliwe jest użycie transportu cywilnego - np. w rejonie działań wojennych, wojsko przewozi oficjalne delegacje swoimi samolotami transportowymi.