Strajk na kolei. Ile zarabiają kolejarze?

Strajk to efekt tego, że zarobki w Przewozach Regionalnych nie zmieniają się od 2008 roku. - _ Od tej pory inflacja pożarła 12 proc. wynagrodzeń. Trudno się dziwić pracownikom firmy, że chcą podwyżek - _mówi Piotr Strębski z Federacji Związków Zawodowych Pracowników PKP.

Czy pasażerowie odczują strajk? Przeczytaj felieton

Kolej nie ma przyszłości
Związkowcy chcą, by pensja podstawowa urosła średnio o 280 zł. Zarząd spółki zdecydował, że od 1 sierpnia wszyscy pracownicy dostaną 120 zł podwyżki. -_ Razem z dodatkami to w sumie około 222 zł więcej _ - mówi Piotr Olszewski, rzecznik prasowy Przewozów Regionalnych.

Od 1 stycznia 2013 roku pensje miałyby urosnąć o kolejne 130 zł. Przedstawiciel PR podkreśla, że po zsumowaniu podwyżek, żądania związkowców zostałyby spełnione w 90 procentach. Związkowcy nie zgodzili się na takie rozwiązanie, bo ich zdaniem nie wiadomo czy spółka będzie jeszcze wtedy istniała.

Dziś pracownik Przewozów Regionalnych zarabia średnio 3209,67 zł brutto. To o prawie 400 zł mniej niż średnia krajowa. Najniższe są pensje kasjerów - 2318,62 zł brutto. Lepiej mają konduktorzy. Średnia pensja w tej grupie zawodowej to 3122,44 zł. Na najwyższe zarobki mogą liczyć maszyniści - 4316,15 zł.

źródło: Przewozy Regionalne

Kwoty podawane przez firmę uwzględniają już dodatki do pensji podstawowej, na które mogą liczyć pracownicy. A te stanowią lwią część - nawet dwie trzecie - wynagrodzenia. - _ Maszynista dostaje około 1700 zł podstawy. A zarabia średnio ponad cztery tysiące złotych _ - wskazuje Olszewski.

Podstawowy bonus to dodatek za staż pracy. Każdy, przepracowany na kolei rok to 1,5 proc. dodatku. W sumie nie może być on jednak wyższy niż 30 proc. podstawy. Dodatkowo płatna jest także praca w niedziele i święta oraz nadgodziny. Maszyniści mogą też liczyć na specjalny dodatek - nawet w wysokości około 500 zł - za kurs, w którym skład prowadzi tylko jedna osoba.

Oprócz Przewozów Regionalnych ruch pasażerski obsługują: należące do Grupy PKP: PKP Intercity i PKP SKM w Trójmieście oraz: Koleje Mazowieckie, Warszawska Kolej Dojazdowa, Szybka Kolej Miejska w Warszawie, Arriva RP, Koleje Dolnośląskie, Koleje Śląskie i Koleje Wielkopolskie.

Reliktem minionej epoki jest deputat węglowy w wysokości 160 zł miesięcznie. - _ Zniknął za to dodatek mundurowy. No i nie ma już aptek kolejowych _- mówi Olszewski.
Wsiąść do pociągu byle jakiego. Za kilkadziesiąt groszyKolejarze mogą też podróżować praktycznie za grosze. Porozumienia, podpisane przez spółki z Grupy PKP i Przewozy Regionalne umożliwiają im zakup biletów z 99-procentową zniżką. Cena biletu po obniżce nie może być jednak niższa niż połowa ceny najtańszego biletu.

W przypadku składów Przewozów Regionalnych nie może to być mniej niż 75 groszy, a w pociągach InterRegio mniej niż 2 zł. - _ Hipotetycznie bilet za 3 zł z ulgą kosztowałby 3 grosze. To mniej niż koszt wydrukowania biletu _- zauważa rzecznik Przewozów Regionalnych.

Na tanie przejazdy mogą liczyć też najbliżsi członkowie rodzin kolejarzy. Małżonkowie i dzieci mają 80 proc. ulgi przy zakupie biletu.

• Na drugiej stronie czytaj o tym, czy Przewozy Regionalne mają szansę przetrwać w obecnym kształcie

Samorządowy przewoźnik wyjeżdża na prostą?Zarząd Przewozów Regionalnych tłumaczył, że na podwyżki w takiej wysokości, w jakiej domagają się związki, firmy nie stać. Tylko sierpniowa podwyżka ma kosztować firmę około 17 mln zł.

Sytuacja przewoźnika jest bardzo trudna i to mimo tego, że z roku na rok spółka generuje coraz mniejsze straty. W 2009 roku firma była aż 296 mln zł pod kreską. Rok temu strata wyniosła 169 mln zł. W tym roku znów ma być zdecydowanie mniejsza i sięgnąć 36 mln zł.

To efekt m.in. redukcji zatrudnienia. W ciągu 2,5 lat firma zmniejszyła załogą o 19 proc. Z 16,5 tys. pracowników zostało 13340 zatrudnionych.

*42 proc. *
taki odsetek załogi PR stanowią: maszyniści, konduktorzy i kasjerzy.

*40 proc. *
a taki odsetek stanowią pracownicy zajmujący się obsługą i eksploatacją taboru (warsztatowi, drogowcy, rewidenci).

Mimo poprawy wyników spółka wciąż zadłużona jest na - według różnych źródeł - od 500 do nawet 700 milionów złotych. Piotr Olszewski podkreśla, że gdy w 2008 roku PR zostały przekazane samorządom, firma nie została całkowicie oddłużona. Już wtedy przeterminowane zobowiązania wynosiły 180 mln zł.

Czy żądania związkowców mogą pogrążyć firmę? _ - W Przewozach Regionalnych na katastrofalną sytuację całej kolei, nakładają się kłopoty związane z brakiem planu rozwoju i strategii spółki. Współwłaściciele, czyli niektóre samorządy, tworzą własne spółki i wypierają Przewozy Regionalne z co bardziej atrakcyjnych połączeń. To nie może działać. __ Może gdyby istniał plan rozwoju firmy, pracownicy zgodziliby się poskromić swoje apetyty, ale gdy spółka traktowana jest jak kula u nogi właścicieli, to nic dziwnego, że o to trudno - _mówi Strębski.

Mniej więcej 80 proc. zadłużenia Przewozów Regionalnych to zobowiązania wobec zarządzającej infrastrukturą kolejową spółki PKP Polskie Linie Kolejowe. Spór między firmami już raz boleśnie odczuli pasażerowie. W maju ubiegłego roku PLK nie wpuściły na tory kilkudziesięciu składów samorządowego przewoźnika. Rzecznik PR podkreśla, że firma płaci na bieżąco i reguluje zaległe zobowiązania zgodnie z porozumieniem z PLK. Całe zadłużenie ma być spłacone do końca przyszłego roku.

Mimo tego, zdaniem eksperta, kłopoty na kolei nie znikną. - _ To nie jest tymczasowy problem i nie będzie łątwy do rozwiązania. Kłopoty cały czas narastały, a teraz widzimy tego skutki. Cieżko będzie utrzymać PR w obecnej formie _ - mówi Łukasz Malinowski, redaktor naczelny miesięcznika _ Rynek Kolejowy _.

Co w takim razie należałoby poprawić, by firma mogła stać się rentowna? - _ Zadajmy sobie najpierw pytanie, czy egzystowanie tej spółki jest w ogóle potrzebna? Problemy są na tyle poważne, że potrzeba dużej woli politycznej oraz konsensusu między zainteresowanymi stronami. Należy wymyślić nowy, zintegrowany system przy wsparciu jasnej wizji kolei ze strony rządowej _ - dodaje Malinowski.

Zdaniem Strębskiego Przewozów Regionalnych w obecnym kształcie nie da się uratować. - _ Bez strajku upadną w półtora roku. Ze strajkiem w rok. Po upadłości może powstać kilka ponadregionalnych spółek obsługujących lokalne połączenia. Koleje Mazowieckie już dziś jeżdżą w Łódzkiem. Podobnie Śląskie mogłyby jeździć w Małopolsce, a Wielkopolskie w Zachodniopomorskiem _ - mówi związkowiec i dodaje, że jego zdaniem najlepszą opcją byłaby ponowna centralizacja kolei, bo dla większości Polaków logo PKP jest synonimem słowa kolej i znikną absurdalne sytuacje, do których dochodzi dziś, gdy pasażer z biletem zostaje ukarany mandatem, bo kupił przejazdówkę na skład innej spółki.