Szczyt NATO. Dyskusje mogą być burzliwe

Na zdjęciu Ivan Gasparovic, prezydent Słowacji na lotnisku O'Hare International. Właśnie przyleciał na szczyt NATO w Chicago]

Jeśli chodzi o misję, to przywódcy powinni ustalić jak będzie wyglądać nowa operacja w Afganistanie, już po oficjalnym wycofaniu wojsk w 2014 roku i przekazaniu władzy obywatelom tego kraju.

NATO chce zostawić część swojego kontyngentu, który miałby się zająć szkoleniem afgańskich sił - wojska i policji, musi też uzgodnić sposób ich finansowania. - _ By zagwarantować stabilizację i pokój zarówno w Afganistanie, jak i w całym regionie, konieczne jest zapewnienie finansowego wsparcia _ - podkreślił przed rozpoczęciem szczytu sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen.

Stany Zjednoczone oceniają, że rocznie będzie potrzeba na to ponad 4 miliardów dolarów. Według amerykańskich założeń, Polska miałaby wpłacać co roku 20 milionów dolarów, a dla porównania Chiny, Rosja, czy Indie - po 10 miliardów dolarów. Polskim władzom taka propozycja się nie podoba.

Dyskusja na szczycie w Chicago ma także dotyczyć wspólnego planowania obronnego. W czasie kryzysu kraje członkowskie, ku niezadowoleniu Amerykanów, tną wydatki na wojsko. Zdecydowano, że sojusznicy będą uczestniczyć we wspólnych projektach obronnych - zacieśniać współpracę i uzupełniać się nawzajem.

Zdaniem Beaty Górki-Winter, ekspertki z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, właśnie ten temat zdominuje szczyt. - _ Dane spływające z państw członkowskich są dramatyczne. Cięcia dochodzą do poziomu jednego procenta PKB w momencie, gdy w Sojuszu przyjęty jest pułap dwuprocentowy _- tłumaczy ekspertka.

Jej zdaniem także, amerykański pomysł na finansowanie sił afgańskich po wycofaniu z tego kraju wojsk sojuszniczych jest nie do zaakceptowania. To sąsiedzi Afganistanu powinni ponosić większą część kosztów stabilizacji w tym kraju.

- _ To w głównej mierze dotyczy krajów takich jak Indie, Rosja, czy Chiny. Byłoby dużym nieporozumieniem, gdyby to kraje NATO, takie jak Polska musiały utrzymywać siły, które w dalszej perspektywie będą bronić inwestycji sąsiadów. Dlatego też na nich powinien spoczywać główny ciężar ich utrzymania _ - podkreśla Górka-Winter.

Kolejnym istotnym zagadnieniem będzie kwestia wycofania wojsk francuskich z Afganistanu. Nowy prezydent Francois Hollande obiecał w kampanii wyborczej, że zrobi to do końca tego roku, a nie jak pozostali sojusznicy do 2014. Beata Górka-Winter zaznacza, że spełnienie obietnic Hollande'a byłoby posunięciem niekorzystnym.

- _ Jeśli okaże się, że Francuzi przedwcześnie wycofają się z Afganistanu, w momencie gdy lokalne służby nie będą jeszcze w stanie przejąć kontroli nad państwem, może dojść do dużego chaosu i do zaprzepaszczenia pozytywnych efektów tej misji. Niewykluczone, że presja innych państw zaangażowanych w tą misję będzie tak duża, że Francuzi zdecydują się przemyśleć swoje stanowisko _ - uważa Beata Górka-Winter.

W sprawie tarczy antyrakietowej, NATO-wscy przywódcy mają potwierdzić plan jej budowy. Część systemu, na południu Europy, ma osiągnąć gotowość operacyjną już w tym miesiącu. _ - Będziemy stopniowo budować ten system i rozwijać go w kolejnych 8-10 latach _ - mówił szef Sojuszu. W 2015 roku powinny stanąć instalacje antyrakietowe w Rumunii, w 2018 w Polsce.