Ponad miliard złotych rocznie idzie z budżetu państwa na utrzymanie pięciu służb specjalnych. Ile dokładnie dostają ABW, CBA, Agencja Wywiadu, wywiad i kontrwywiad wojskowy na ochronę naszego bezpieczeństwa?
Największym budżetem co roku dysponuje Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W 2015 roku ABW miała do dyspozycji 520 mln zł. Na co dokładnie trafiły te pieniądze? Zdecydowana większość z pewnością została wydana na wypłaty dla pracowników.
Mniej więcej 15 procent całej sumy stanowią wydatki rzeczowe, związane tylko z obsługą działalności ABW. Są to między innymi szkolenia, obsługa obiektów, zakupy i eksploatacja sprzętu. Od 2010 do 2014 roku wydaliśmy na te cele w sumie 322,7 mln zł. Zdecydowanie większą część budżetu Agencji stanowią wydatki na wynagrodzenia dla pracowników - najprawdopodobniej na ten cel trafia 70 procent budżetu. Dokładnych kwot nie poznamy, gdyż raporty Najwyższej Izby Kontroli na temat finansów ABW są tajne.
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego ma największy budżet, jeśli chodzi o wszystkie służby bezpieczeństwa w kraju. Wraz z finansami rośnie również odpowiedzialność i zakres kompetencji. ABW odpowiada na przykład za całe bezpieczeństwo teleinformatyczne kraju, co wiąże się z ogromnymi kosztami. Studnią bez dna może być również działalność związana z rozpoznawaniem i przeciwdziałaniem zagrożeniom terrorystycznym i ekstremistycznym.
Jak wynika z "Raportu o działalności Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego" w 2014 roku było kilka spraw związanych właśnie z terroryzmem. W raporcie możemy otwarcie przeczytać, że ABW - pod nadzorem właściwych prokuratur - prowadzi dwa postępowania przygotowawcze związane z udziałem obywatela RP w walkach w Syrii oraz funkcjonowania na terytorium Polski komórki wparcia logistycznego tak zwanego Państwa Islamskiego (ISIS).
ABW przyznaje, że właśnie na skutek eskalacji konfliktu w Syrii i Iraku objęła monitoringiem wyjazdy z Europy w rejony konfliktu i poszukiwania współpracy z Państwem Islamskim. Dlaczego? Jak tłumaczą eksperci "nabyte przez te osoby doświadczenie bojowe stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa Polski".
Wywiad trzy razy mniejszy
153,3 mln zł z budżetu ma w tym roku trafiło do dyspozycji Agencja Wywiadu na wypełnianie swoich zadań. To jedyna służba, której agenci prowadzą działalność poza granicami Polski, a działania na terenie kraju mogą być prowadzone tylko w ściśle określonym zakresie. Do zadań Agencji Wywiadu należy między innymi pozyskiwanie i analiza danych, które mogą być ważne ze względu na bezpieczeństwo, a także interesy ekonomiczne Polski. Agenci mają też za zadanie ochraniać polskie placówki dyplomatyczne za granicą przed działalnością obcych służb. Podobnie jak w wypadku ABW - dokładne wydatki i finansowanie pozostają tajne.
W budżecie ten rok roku zapisano, że Służba Wywiadu Wojskowego ma dostać 250,9 mln zł. Z kolei druga służba podległa Ministrowi Obrony Narodowej, czyli kontrwywiad wojskowy ma do dyspozycji 200 mln zł. Podobnie jak w przypadku pozostałych służb - konkretne wydatki są tajne. Z informacji o zamówieniach publicznych Służby Wywiadu Wojskowego możemy natomiast dowiedzieć się, że w ostatnich latach agencja ta wydała część pieniędzy na kilka samochodów, chłodnię, elementy umundurowania i dostawę prasy krajowej i zagranicznej. Służba Kontrwywiadu Wojskowego również w ostatnim czasie zamawiała głównie komputery, drukarki i kilka samochodów.
Jednym z głównych zadań oficerów wywiadu wojskowego jest pozyskiwanie i analiza informacji, które mają znaczenie dla obronności Polski. Służba kontrwywiadu wojskowego odpowiada m.in. za zwalczanie szpiegostwa na terenie Polski, a także ochronę polskich żołnierzy podczas misji zagranicznych.
CBA z najmniejszym budżetem
Centralne Biuro Antykorupcyjne to służba, która w porównaniu do innych dostaje co roku najmniej środków z kasy państwa. Jej budżet to w tym roku niecałe 113,9 mln zł. Z tych pieniędzy około 70 procent idzie na wynagrodzenia funkcjonariuszy. W biurze pracuje 880 osób, z czego 766 osób to właśnie funkcjonariusze. Reszta pieniędzy musi wystarczyć na utrzymanie całej infrastruktury czy też działania operacyjne.
Służby są niedofinansowane? Takie wnioski płynęły z czerwcowego posiedzenia sejmowej komisji ds. służb specjalnych. To właśnie w czerwcu tego roku posłowie zapoznali się z raportami z działalności wszystkich służb i rozmawiali na temat finansowania ich w 2016 roku. Posłowie zarówno Sojuszu Lewicy Demokratycznej, jak i Prawa i Sprawiedliwości zwracali wtedy uwagę, że służby powinny otrzymywać zdecydowanie więcej pieniędzy.
Prawo i Sprawiedliwość, które właśnie tworzy swój większościowy rząd, już zapowiedziało poprawkę do budżetu, w której mają się znaleźć niektóre obietnice wyborcze. Gdy poznamy nowelizację ustawy budżetowej będziemy mogli się również przekonać, czy faktycznie PiS ma zamiar dosypać pieniędzy służbom.