W 2008 r. kupiliśmy z żoną mieszkanie, sprzedaliśmy w styczniu 2009 r. Skorzystałem z ulgi meldunkowej. Czy mimo tego, że żona nie zgłosiła w terminie chęci skorzystania z ulgi (jest na to bodaj 14 dni od sprzedaży), to czy może to zrobić teraz, podpierając się na przykład wyrokami sądów?
Ulga meldunkowa została wprowadzona do katalogu zwolnień przedmiotowych zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ,,ustawa pdof") z dniem 1 stycznia 2007 r. Dzięki omawianej regulacji, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia mieszkania, jeżeli podatnik był zameldowany w takim lokalu przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Omawiane zwolnienie ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków. Podatnicy są uprawnieni skorzystać z tego zwolnienia, gdy w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia mieszkania, złożą oświadczenie, że spełniają warunki uprawniające ich do takiego zwolnienia.
W związku z nowelizacją ustawy pdof, z dniem 1 stycznia 2009 r. ulga meldunkowa została zniesiona. Niemniej, zgodnie z przepisami przejściowymi, ustawodawca przewidział ochronę praw nabytych dla podatników, którzy w okresie jej obowiązywania (tj. w okresie 1 stycznia
2007 r. - 31 grudnia 2008 r.) nabyli mieszkanie i w chwili obecnej planują je sprzedać.
Oznacza to, że w sytuacji, gdy podatnik zakupił wraz z żoną mieszkanie w
2008 r. i sprzedał je w styczniu 2009 r., jest on, co do zasady, uprawniony do skorzystania z ulgi meldunkowej obowiązującej w latach 1 stycznia 2007 r. - 31 grudnia 2008 r. (oczywiście przy założeniu, że spełnił ww. warunki uprawniające do skorzystania z omawianej ulgi).
Niemniej, ponieważ zgodnie z prawem powyższe zwolnienie ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków, to organy podatkowe zgodnie twierdziły, że z tego przywileju mogą korzystać małżonkowie, jeżeli obydwoje byli zameldowani w sprzedawanym mieszkaniu. Władze skarbowe utrzymywały, że jeśli zameldowany był tylko jeden z małżonków, to przypadająca na niego kwota ze sprzedaży mieszkania korzystała ze zwolnienia podatkowego, a druga część przychodu przypadająca na małżonka w tym lokalu niezameldowanego powinna być opodatkowana 19% podatkiem płaconym od dochodu ze zbycia omawianego lokalu.
W sytuacji zatem, w której w sprzedawanym lokalu zameldowany był tylko jeden z małżonków, organy podatkowe konsekwentnie odmawiały prawa do skorzystania z ulgi w pełnym zakresie. Podatnicy niezadowoleni z takiej wykładni przepisów zaczęli składać skargi do sądów administracyjnych na interpretacje otrzymane od Ministra Finansów, wskutek czego w ostatnim czasie pojawiły się korzystne w tej materii wyroki sądów administracyjnych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 21 stycznia
2009 r. (sygn. akt. I SA/Lu 622/08) przychylił się do stanowiska podatnika uznając, że brzmienie przepisów ustawy pdof wskazuje, że spełnienie warunku niezbędnego do skorzystania z ulgi meldunkowej przez jednego z małżonków (przesłanki zameldowania przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy w zbywanym lokalu) powoduje, że z przedmiotowej ulgi mogą skorzystać łącznie oboje małżonkowie. Analogiczne stanowisko zajął także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 24 lutego
2009 r. (sygn. akt. I SA/Bd 12/09), w którym przyznał rację podatnikowi i uchylił zaskarżoną interpretację Ministerstwa Finansów, uznając, że skoro ulga meldunkowa ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków, to chociaż warunek zameldowania spełnia tylko jeden z nich, zwolnienie od podatku przychodów z odpłatnego zbycia ma zastosowanie również do małżonka, który tego warunku nie spełnia.
Co prawda ww. precedensowe wyroki nie stanowią źródła prawa i są wiążące tylko dla skarżących podatników, niemniej, należy liczyć, że władze skarbowe nie będą już odmawiać podatnikom znajdującym się w podobnej sytuacji prawa do skorzystania ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych. Kształtująca się jak wyżej pozytywna linia orzecznicza stanowi również szansę na wznowienie postępowania dla tych podatników, którzy taki podatek już zapłacili na podstawie niekorzystnej interpretacji czy decyzji oraz stanowi ważny argument dla tych podatników, wobec których postępowania ciągle się toczą.
Odpowiadając na pytanie podatnika, w tym miejscu należy wskazać, że przepisy przejściowe do ustawy pdof przewidujące utrzymanie ulgi meldunkowej dla sprzedaży mieszkań nabytych w okresie 1 stycznia 2007 r. - 31 grudnia 2008 r. przedłużyły termin na złożenie oświadczenia o zamiarze skorzystania z tej ulgi, w chwili obecnej nie jest to już 14 dni od daty zbycia mieszkania, lecz podatnik zobowiązany jest złożyć takie oświadczenie w terminie dokonania rozliczenia podatkowego za rok, w którym dokonał przedmiotowej sprzedaży, a więc - w analizowanym przypadku - sprzedając mieszkanie w 2009 r. termin na złożenie omawianego oświadczenia upływa dopiero z dniem 30 kwietnia 2010 r.
To oznacza, że obydwoje małżonkowie mają jeszcze ponad rok czasu na złożenie omawianego oświadczenia, by móc skorzystać z ulgi meldunkowej w pełnym zakresie. W konsekwencji, pomimo istnienia pozytywnych wyroków sądowych w omawianej materii przyznających, że wystarczy zameldowanie jednego z małżonków i złożenie przez niego stosownego oświadczenia w celu pełnego skorzystania z ulgi meldunkowej, to aby uchronić się przed ryzykiem ewentualnego sporu z władzami skarbowymi w sytuacji, gdyby żona nie złożyła omawianego oświadczenia, przedmiotowe oświadczenie powinni złożyć obydwoje małżonkowie.
Autor jest partnerem w KPT Doradcy Podatkowi