Stuletnią, burzliwą historię krakowskiego pomnika Grunwaldzkiego, od chwili jego odsłonięcia w lipcu 1910 roku do dziś, prezentuje plenerowa wystawa "Z dziejów pomnika Grunwaldzkiego", którą od wtorku można oglądać koło Barbakanu w Krakowie.
Najstarsze fotografie pokazują fundatora monumentu - Ignacego Jana Paderewskiego - podczas inauguracji uroczystości rocznicowych, w trakcie których 15 lipca 1910 r. odsłonięto pomnik króla Władysława Jagiełły na placu Matejki.
Historię pomnika i placu Jana Matejki opowiadają fotografie z lat 20. i 30. XX wieku wykonane przez reporterów Ilustrowanego Kuriera Codziennego i artystę fotografika Stanisława Kolowcę.
Akt niszczenia pomnika przez Niemców na początku okupacji i miejsce po zburzonym monumencie prezentują zdjęcia wykonane przez anonimowych autorów i Jana Bułhaka.
Cykl fotografii z czerwca i października 1976 r. dokumentuje ponowne stawianie pomnika i jego powtórne odsłonięcie. Zdjęcia wykonał fotograf amator Zbigniew Bobowski. Dziś znajdują się w zbiorach krakowskiego Muzeum Historii Fotografii, które przygotowało wystawę.
Późniejsze zdjęcia ukazują obchody i manifestacje, zarówno te oficjalne, jak i nielegalne. Zobaczyć można m.in. obchody Dnia Ludowego Wojska Polskiego i pochód niepodległościowy KPN. Ostatnie fotografie pokazują tegoroczne obchody Święta 3 maja.
"Ta wystawa pokazuje historię tego pomnika, później zburzonego i odbudowanego, a w zasadzie budowanego na nowo po raz drugi. Jest pouczająca, bo uczy nas historii, pokazuje wielkość i świadomość naszego państwa i narodu. Naród, który zapomina o swojej historii, przestaje być narodem" - powiedział podczas otwarcia wystawy prezydent Krakowa, prof. Jacek Majchrowski.
Pomnik Grunwaldzki w Krakowie przedstawia na szczycie monumentu króla Władysława Jagiełłę na koniu. Poniżej stoi wielki książę litewski Witold, u stóp którego leży śmiertelnie raniony wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Urlich von Jungingen. Pomnik został zaprojektowany przez Antoniego Wiwulskiego. W listopadzie 1939 r. Niemcy przystąpili do rozbiórki monumentu, która potrwała do kwietnia 1940. Pomnik odbudowano w 1976 r. według modelu rekonstrukcyjnego, wykonanego przez Mariana Koniecznego. U podnóża pomnika znajduje się płyta Grobu Nieznanego Żołnierza.
Ekspozycji plenerowej przy Barbakanie towarzyszy wystawa w siedzibie Muzeum Historii Fotografii "Praojcom na chwałę - Braciom na otuchę", będąca fotograficznym zapisem krakowskich obchodów 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem w lipcu 1910 r.
Obydwie przygotowane przez muzeum wystawy można oglądać do 26 września.(PAP)
czo/ ls/ gma/
