84 proc. osób z niepełnosprawnościami przyznaje wprost, że nie poszukują aktywnie pracy - wynika z badania zrealizowanego dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Główne bariery przy podjęciu pracy to niska motywacja oraz stan zdrowia. 12 proc. mówi o pułapce rentowej, czyli obawia się utraty świadczeń po zatrudnieniu.
W badaniu podkreślono, że praca zawodowa jest istotnym składnikiem sukcesu integracji społecznej i 71 proc. osób niepełnosprawnych, aktywnych zawodowo, jest z tej aktywności zadowolonych.
PFRON podaje, że aż 37 proc. osób z niepełnosprawnościami, które są bierne zawodowo, wprost deklaruje, że na pewno nie podjęłoby zaoferowanej im pracy, a kolejnych 15 proc. raczej odrzuciłoby ofertę zatrudnienia. 84 proc. przyznaje wprost, że nie poszukują aktywnie pracy.
"Całkowity brak gotowości do podjęcia zatrudnienia związany jest m.in. z charakterem ograniczeń sprawności. Podstawowym argumentem osób niegotowych do podjęcia zatrudnienia jest posiadanie orzeczenia o niezdolności do pracy. Tylko 12 proc. badanych przyznaje, że nie chcą podjąć pracy ze względu na możliwość utraty świadczeń pieniężnych" - podkreślono.
* *Nie trzeba być idealnym, aby osiągnąć w życiu to, czego pragniemy. Niepełnosprawny mówca motywacyjny * *
Fundusz zaznaczył w raporcie, że osoby niepełnosprawne w ogromnej większości mają bardzo nikłą wiedzę na temat zasad wstrzymania renty w przypadku pracy zarobkowej. "Ponad połowa w ogóle nie orientuje się w tych zasadach, a nawet wśród osób, które deklarują, że wiedzą coś na ten temat, wiedza ta okazuje się błędna" - zwrócono uwagę.
W badaniu podano, że problemy z aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych są związane m.in. ze stanem zdrowia, brakiem motywacji i bodźców do podjęcia zatrudnienia, niskim wynagrodzeniem zniechęcającym do pracy, deficytem miejsc pracy dla osób o wysokich i niskich kwalifikacjach, niesprzyjającym osobom niepełnosprawnym klimatem na rynku pracy - chodzi o postawy pracodawców i współpracowników.
PFRON rekomenduje, aby w procesie aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych podnieść ich motywację. "W programach aktywizacyjnych o zindywidualizowanym wsparciu należy objąć doradztwem lub wsparciem psychologicznym beneficjenta oraz jego rodzinę" - podkreślono.
Według Funduszu, należy dążyć także do podniesienia wiedzy na temat zasad wstrzymywania rent przy podjęciu pracy oraz konsekwencji prawnych uzyskania orzeczenia o niezdolności do pracy. "Ważne jest bardziej klarowne formułowanie zaleceń orzeczników dotyczące zdolności, czy niezdolności do pracy" - czytamy w m.in. badaniu. PFRON rekomenduje również reformę systemu orzecznictwa, w tym zmianę nazewnictwa odnoszącego się do zdolności osób niepełnosprawnych do zatrudnienia.
Z badania wynika, że ważne jest, aby zredukować uprzedzenia i stereotypy wśród pracodawców i pracowników w kwestii osób niepełnosprawnych.
"Bez zmiany postaw pracodawców i edukacji społecznej bariery w dostępie do zatrudnienia nie zostaną przełamane, mimo wyraźnych bodźców ekonomicznych. W tym kontekście niezbędne jest prowadzenie kampanii społecznych adresowanych do ogółu społeczeństwa oraz działań edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży, aby kształtować nowe, włączające spojrzenie na osoby niepełnosprawne" - rekomenduje PFRON.
"Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych" zrealizowano w okresie styczeń - kwiecień 2017 r. Badaniem zostały objęte osoby niepełnosprawne, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie o niepełnosprawności (osoby do 16 roku życia) w wieku 14-60 lat.
Paweł Żebrowski
