Partnerstwo Wschodnie to fiasko? Oni najbardziej zawiedli

_ - Jeśli spojrzeć na fakty, wiadomości są raczej dobre _ - powiedział Sikorski w Brukseli, pytany przy okazji ministerialnego spotkania Partnerstwa Wschodniego o bilans trzech lat tej unijnej inicjatywy. Kiedy jej autorzy, Sikorski i Bildt ogłaszali swój pomysł w 2008 roku, tłumaczyli, że celem jest zbliżenie do UE i jej standardów sześciu wschodnich sąsiadów - Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy.

Największym rozczarowaniem od tego czasu okazały się Ukraina i Białoruś. Choć UE z Kijowem wynegocjowała i parafowała umowę stowarzyszeniową, to jej wejście w życie stoi pod dużym znakiem zapytania z powodu cofnięcia się tego kraju w przestrzeganiu demokracji, w tym uwięzienia byłej premier Julii Tymoszenko. Białoruś zaś po wyborach prezydenckich z 2010 roku wznowiła represje wobec opozycji politycznej i stała się obiektem unijnych sankcji, po przejściowym ociepleniu stosunków z UE w latach 2008-2009.

_ Największy wpływ mamy na tych, którzy chcą się z nami związać. Jeśli kraj tego nie chce, to nasze wpływy też są mniejsze. Zrobiliśmy wszystko i nawet więcej dla Białorusi, ale ona musi sama zdecydować, w jakim kręgu cywilizacji chce być _ - powiedział Sikorski, pytany o udział Białorusi w PW. Na poniedziałkowe obrady został zaproszony szef MSZ Białorusi Siarhiej Martynau, jeden z nielicznych przedstawicieli białoruskich władz, którego UE nie objęła zakazem wjazdu.

Niektóre kraje uczestniczące w PW _ przyspieszyły na drodze zbliżenia do Europy _, a niektóre _ obniżyły standardy _ - przyznał Sikorski. _ To jest forum do dyskusji z nimi na ten temat _ - dodał.

Bildt powiedział dziennikarzom przed poniedziałkowym spotkaniem, że Mołdawia i Gruzja _ radzą sobie w PW dobrze, lepiej niż oczekiwano _. Białoruś - jak mówił - jest _ strefą cienia _ w tej części świata, a Ukraina _ w tej chwili podąża drogą donikąd _.

_ Jednak ważne jest, by przesłać im sygnał, że sposób, w jaki przeprowadzą jesienne wybory, zadecydują o tym, w jakim pójdą kierunku _ - dodał Bildt. Białoruś przeprowadzi wybory parlamentarne we wrześniu, a Ukraina - w październiku.

Wybory w październiku czekają także Gruzję, której prezydent Micheil Saakaszwili jest oskarżany przez opozycję o tendencje autorytarne. W poniedziałek organizacja obrony praw człowieka Amnesty International wyraziła zaniepokojenie, że władze Gruzji nie chronią opozycji i dziennikarzy przed _ przemocą, która, jak się wydaje, ma cel polityczny _. Jeszcze mocniej obrońcy praw człowieka krytykują za autorytaryzm władze Azerbejdżanu i jego prezydenta Ilhama Alijewa.

Sikorski przekonywał jednak, że cztery z sześciu państw PW zakończyły negocjacje umów o kompleksowej i pogłębionej strefie wolnego handlu, lub też są na zaawansowanym etapie rozmów. Wskazał, że to rezultat lepszy, niż ten, jaki udało się osiągnąć południowym sąsiadom UE w ramach Unii dla Środziemnomorza. Podkreślił, że umowy ze wschodnimi sąsiadami obejmują przyjęcie 60 proc. unijnego prawa, co _ nie jest łatwe do zrealizowania _. _ To nie zdarzyłoby się, gdybyśmy nie zainicjowali PW _ - podkreślił.

Partnerstwo Wschodnie to unijna inicjatywa współpracy ze wschodnimi sąsiadami UE. Ma na celu ustanowienie politycznego stowarzyszenia krajów Partnerstwa Wschodniego z Unią (negocjowane umowy stowarzyszeniowe nie przewidują jednak perspektywy członkostwa), stworzenie kompleksowych i pogłębionych stref wolnego handlu, postępującą liberalizację reżimu wizowego i w dalszej perspektywie ustanowienie reżimu bezwizowego.