"Kresowa Księga Sprawiedliwych" dostępna w internecie. W bibliotece cyfrowej IPN jest już elektroniczne wydanie publikacji Instytutu "Kresowa Księga Sprawiedliwych 1939-1945 - O Ukraińcach ratujących Polaków poddanych eksterminacji przez OUN i UPA".
Obecne bezpłatne wydanie elektroniczne jest dostępne w trzech wersjach językowych: polskiej, ukraińskiej i angielskiej.
Autor publikacji, historyk Instytutu Pamięci Narodowej Romuald Niedzielko wyjaśnia, że opisał Ukraińców, którzy pomagali Polakom w czasie zbrodniczych działań Ukraińskiej Armii Powstańczej. Jak tłumaczy udało mu się zebrać relacje ocalonych, którzy opowiedzieli o wydarzeniach w 500 miejscowościach i około 1500 Ukraińcach, którzy w imię religii, ze względów rodzinnych czy przyjaźni pomagali przetrwać Polakom.
Autor opisał w krótkich notach jak Ukraińcy: ostrzegali Polaków przed napadem, udzielali schronienia, wskazywali drogi ucieczki, zaopatrywali w żywność i ubranie, przewozili w bezpieczne miejsce, przyjmowali pod opiekę, a nierzadko na długoletnie wychowanie sieroty po zamordowanych. Ukraińcy - wyjaśnia Niedzielko - często również odmawiali wykonania rozkazu zabicia członka własnej rodziny - żony lub męża - narodowości polskiej.
Dzięki tym bohaterskim postawom ocalały zarówno pojedyncze osoby, jak i całe wsie - łącznie ponad 2,5 tysiąca osób. Kilkuset Ukraińców, wykonawcy "akcji antypolskiej" ukarali śmiercią, uważając udzielanie pomocy za zdradę ukraińskich ideałów narodowych.
Romuald Niedzielko uważa, że ta książka potrzebna jest zarówno Polakom, jak i Ukraińcom, po ty powoli zmieniać świadomość o tamtych wydarzeniach. Jego zdaniem po tej lekturze zwiększy się w świadomości "margines dobrych Ukraińców".
Według ustaleń polskich historyków, za zbrodnie na Wołyniu odpowiedzialna jest w głównej mierze Ukraińska Powstańcza Armia. Właśnie na rozkaz dowódców UPA i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, przystąpiono do planowego i masowego terroru. Polskie wsie i dwory były palone i burzone, a ludność mordowana. Rzeź trwała od lutego 1943 do lutego 1944 roku. Kulminacja terroru przypadła na lipiec i sierpień 1943 roku.
W odpowiedzi na ataki Polacy rozpoczęli akcję odwetową. Według historyków ukraińskich, z rąk polskich zginęło około 20. tysięcy Ukraińców.
Informacyjna Agencja Radiowa
