W Czechach Wigilia świąt Bożego Narodzenia ma bogatą tradycję. Niektóre zwyczaje pielęgnuje się od kilkuset lat.
Przed kolacją wszyscy łamią się opłatkiem z miodem. Najważniejszą potrawą wigilijną jest zupa grzybowa i karp podawany z sałatką ziemniaczaną. Na deser podaje się chałkę z bakaliami oraz kruche ciasteczka (vanoczni cukrovi) pieczone przez panią domu. Takich ciasteczek, o różnych kształtach, powinno być dwanaście rodzajów - tyle, ile miesięcy ma rok.
Po kolacji dzieci dostają prezenty, ale nie od Świętego Mikołaja, lecz od Jeżiszka (Jezuska).
Wigilia była od dawna w Czechach związana z magicznymi wierzeniami. Łańcuch owinięty wokół nóg stołu wyobrażał krąg, który zapewniał jedność rodziny. Słoma pod obrusem była symbolem obfitości i płodności. Obfitość roślin strączkowych, zbóż, czosnku i cebuli miała zapewnić dostatek i bogactwo. Chleb na stole oznaczał błogosławieństwo. Pod stół kładziono pieniądze, by nie zabrakło ich w nadchodzącym roku.
