Dziś Muzeum Powstania Warszawskiego podpisało umowę z właścicielem na najbliższe cztery lata. Dzięki temu fotografie stereoskopowe czyli trójwymiarowe, gromadzone od przeszło stu lat ponownie zobaczą widzowie. Zdjęcia wykonane prymitywnymi aparatami zadziwiają doskonałą techniką, można je będzie oglądać przez okulary z soczewkami powiększającymi czyli tak jak w czasach naszych pradziadków.
Zdaniem właściciela fotoplastikonu warszawskiego Tomasza Chudego, kiedyś pokaz zdjęć pozwalał widzom podróżować w przestrzeni, a dziś w czasie. Przychodziło się do fotoplastikonu po to, żeby podróżować w przestrzeni, a dzisiaj to swoisty wehikuł czasu. Jak mówi oglądając stuletnie zdjęcia ma się wrażenie podróżowania w czasie, jest to miejsce magiczne.
Warszawski fotoplastikon powstał w 1905 roku w oficynie kamienicy w Alejach Jerozolimskich 51 i co najważniejsze działa tam do dziś - to jedyny w ten sposób zachowany obiekt na świecie. Fotoplastikon ma 24 miejsca dla widzów, każde wyposażone w okulary. Przezrocza przesuwają się przed okularami widza co 14 sekund.
Jak podkreśla Tomasz Chudy widz za sprawą fotoplastikonu przenosi się w inny świat. Wchodzi do ciemnego pomieszczenia, gdzie jest mebel w kształcie drewnianego cylindra, w jego ścianach są umieszczone mosiężne okulary, widz siada przed okularami do których przytyka oczy i patrzy na to co znajduje się po drugiej stronie. Jak mówi Chudy w ten sposób można wejść w świat, który jest na fotografiach. Zdjęcia zmieniają się co kilkanaście sekund.
W zbiorach fotoplastikonu znajdują się unikatowe fotografie na przykład z otwarcia Kanału Sueskiego, z Afganistanu, Birmy, Egiptu a także z wypraw alpinistycznych Andrzeja Zawady.
Muzeum Powstania Warszawskiego chce nawiązać współpracę z fotografikami i dokumentować życie stolicy.
Jak zaznacza dyrektor muzeum Jan Ołdakowski fotoplastikon ponownie będzie ważnym punktem na mapie kulturalnej Warszawy.
Ołdakowski liczy na to, że uda się nawiązać współpracę z dobrymi fotografikami i przyciągnąć młodych ludzi, którzy potrafią z pasją fotografować Warszawę. Jak zapowiada będą nie tylko same pokazy, ale będzie też dużo spotkań i warsztatów.
W zbiorach fotoplastikonu jest około 3500 negatywów stereoskopowych, zdjęcia umieszczone są w szklanych płytkach, zabezpieczone i przygotowane do wyświetlania. Wszystko mieści się w ponad 90 pudłach.
Borys Wasiuk który zajmuje się fotografią stereoskopową podkreśla, że trójwymiarowe zdjęcie oddaje nie tylko barwę i kształt, ale przede wszystkim głębię. Jego zdaniem taka fotografia daje wrażenie jakbyśmy byli tam gdzie aparat robi zdjęcie.
Warszawski fotoplastikon jest wpisany do rejestru zabytków i pod okiem konserwatora odzyska świetność zapewnia Ewa Nekanda-Trepka stołeczny konserwator zabytków. W jej opinii nie ma podobnego fotoplastikonu w Europie, jest on zachowany w niemal niezmienionej postaci.
Muzeum Powstania Warszawskiego udostępni zabytek już za dwa tygodnie 30 lipca. Warszawski fotoplastikon w czasie okupacji odegrał ważną rolę jako punkt kontaktowy Polskiego Państwa Podziemnego.