W Białymstoku zakończyły się w niedzielę dwudniowe cerkiewne uroczystości, związane z 21. rocznicą przeniesienia tam z Grodna na Białorusi relikwii Męczennika Gabriela, świętego Ziemi Białostockiej i patrona prawosławnej młodzieży.
Głównej liturgii w białostockiej katedrze św. Mikołaja przewodniczył ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub, w asyście hierarchów z kraju i zagranicy. Uroczystości zakończyła procesja z relikwiami wokół świątyni.
Relikwie wróciły do Białegostoku w sobotę po południu ze Zwierek k. Zabłudowa (Podlaskie), gdzie przechowywane były od maja, od dorocznych uroczystości ku czci męczennika. Zwierki to rodzinna miejscowość św. Gabriela, przed rokiem konsekrowana została tam cerkiew pod jego wezwaniem.
Gabriel Gowdel urodził się w Zwierkach w 1684 r. w pobożnej, prawosławnej rodzinie chłopskiej. Gdy miał 6 lat, został w nieznanych okolicznościach uprowadzony z domu i zamordowany; jego ciało pochowano na cmentarzu w rodzinnej miejscowości.
Na tym cmentarzu chowano również dzieci, które zmarły podczas zarazy w 1720 r. W trakcie jednego z pogrzebów przypadkiem odkopano ciało Gabriela. Okazało się, że jest ono w nienaruszonym stanie. Cudownie ocalałe szczątki męczennika przeniesiono do krypty w cerkwi w Zwierkach. Uważa się, że wydarzenie to przyczyniło się do ustania epidemii.
Kult Gabriela rósł z biegiem lat, głównie za sprawą uzdrowień przy jego grobie. Po pożarze w 1746 r. kaplicy w Zwierkach, relikwie przeniesiono do Zabłudowa, a potem przez wiele lat wędrowały one po Kresach Wschodnich. Trafiły do Słucka, Mińska, potem do Grodna na Białorusi.
W 1992 roku - dzięki porozumieniu z białoruską Cerkwią - uroczyście przeniesiono je do białostockiej katedry św. Mikołaja. Prawosławni duchowni podkreślają, że to wydarzenie miało ogromne znaczenie dla odrodzenia życia religijnego w regionie.
Od początku relikwiami opiekują się siostry zakonne, początkowo mieszkające w białostockich Dojlidach , obecnie w Zwierkach oddalonych od Białegostoku o kilkanaście kilometrów. W październiku ubiegłego roku wyświęcona została tam cerkiew pw. Męczennika Gabriela - główna świątynia żeńskiego klasztoru Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Od 1997 roku obchodom rocznic przeniesienia relikwii towarzyszą Białostockie Dni Muzyki Cerkiewnej. W niedzielę wieczorem z tej okazji odbędzie się koncert w cerkwi św. Ducha w Białymstoku, a wystąpi pięć chórów z Polski i Rosji. (PAP)
rof/ pz/
