Blisko 2 tys. miejscowości, prawie 57 tys. zdjęć, ponad 1 tys. nagrań przybliżających wiedzę o żydowskiej obecności na terenie Polski to bilans 2 lat istnienia Wirtualnego Sztetla. "To największy na świecie portal o historii Żydów polskich" - mówią jego autorzy.
"Portal istnieje od 2009 roku i jest częścią takiej idei +muzeum bez murów+ realizowanej przez Muzeum Historii Żydów Polskich, które obecnie jest w budowie i nie ma stałej siedziby ani ekspozycji. Chcemy jednak już teraz budować narrację wokół społeczności żydowskiej, która zamieszkiwała teren Polski, opisujemy w naszym portalu miejscowości, prezentujemy zdjęcia, filmy, wspomnienia. Może on dzięki temu w przyszłości pełnić taką rolę z jednej strony przygotowania do wizyty w muzeum, z drugiej - pewnego przedłużenia efektu wizyty, jej uzupełnienia czy poszerzenia. Portal odwiedza ok. 2 tys. osób dziennie, a w jego współtworzeniu uczestniczą ludzie z całej Polski i z innych krajów. Przez dwa lata istnienia odwiedziło go ponad 1 mln osób, a dziennie rejestrujemy ok. 2-3 tys. odwiedzin" - opowiada PAP Olga Cielemęcka, zajmująca się portalem.
Koordynator i pomysłodawca projektu Albert Stankowski zwraca uwagę na fakt, że Muzeum jest w stanie zaprezentować tylko część z wielowiekowej historii Żydów na ziemiach polskich. "Dlatego powstał portal, który uzupełnia historię miejsc, gdzie mieszkali Żydzi przed wojną. Zasięgiem obejmuje całość terenów II Rzeczpospolitej, dlatego współpracujemy przy nim z partnerami z Litwy, Białorusi i Ukrainy. Myślę, że możemy śmiało powiedzieć, iż jest to największy na świecie portal o historii Żydów polskich i największy zbiór informacji na ten temat. Portal w ponad 80 proc. został przetłumaczony na angielski, obecnie powstaje wersja hebrajska i niemiecka. Zamieszczamy tu informacje przekazywane zarówno przez profesjonalnych historyków, jak i amatorów pasjonatów dzielących się z nami posiadanymi informacjami, które także sami mogą dodawać. Mamy odzew z całego świata - z USA, Kanady i Izraela. Jest duże zainteresowanie tego drugiego i trzeciego pokolenia, które chce się dowiedzieć czegoś o losie przodków - skąd
pochodzili, czym się zajmowali" - mówi Stankowski.
Pod adresem www.sztetl.org.pl codziennie zamieszczane są nowe informacje na temat wydarzeń związanych z historią i kulturą Żydów, o planowanych imprezach, konferencjach czy wystawach. "Kolejnym krokiem jest stworzenie mobilnego Sztetla, dzięki któremu osoby lubiące wędrówki i zainteresowane historią społeczności żydowskiej mogą uzyskać ciekawe informacje o historii zwiedzanych miejsc. Teraz będąc w podróży i posiadając telefon z dostępem do internetu pod adresem http://m.sztetl.org.pl można korzystać z tej wersji mobilnej. Jeżeli telefon użytkownika pozwala na ustalenie jego położenia, to w promieniu 5, 10 km zostaną wyszukane obiekty związane z historią i kulturą Żydów. Pokazane zostaną nie tylko obiekty istniejące, ale także znajdujące się tu dawniej oraz droga dojazdu do tych miejsc" - tłumaczy pomysłodawca portalu.
Jak zaznacza, z uwagi na szczególną wagę edukacji młodzieży, twórcy projektu pragnęli zaangażować do jego promocji osobę znaną z kultury masowej, a równocześnie podkreślającą swoje związki z kulturą żydowską. "Nasz wybór padł na tancerza Michała Piróga, który zgodził się zaprezentować dla nas tę mobilną wersję portalu. Zrealizowaliśmy z nim 5-minutowy spot, podczas którego oprowadza po najciekawszych żydowskich zabytkach Warszawy. Filmik zostanie zaprezentowany po raz pierwszy podczas imprezy z okazji 2. rocznicy powstania portalu. Następnie planujemy go zamieścić w internecie" - relacjonuje Stankowski.
W ramach obchodów 2. rocznicy powstania portalu został także wydany przewodnik "Zabytki kultury żydowskiej" Stanisława Krycińskiego, Anny Olej-Kobus i Krzysztofa Kobusa. Znalazły się w nim historia, opisy i zdjęcia zabytków kultury żydowskiej z ok. 160 miejscowości oraz ich lokalizacja i mapy dojazdu. "To ciekawy przewodnik dla wszystkich, którzy wybierają się na przykład na wakacje i chcieliby dowiedzieć się czegoś nowego o zwiedzanych miejscach oraz znajdujących się tam obiektach związanych z kulturą żydowską" - podsumował pomysłodawca Wirtualnego Sztetla. (PAP)
akn/ ls/
