Ekspozycję poświęconą Arturowi Szykowi i prezentacji jego miniatur, iluminowanych ksiąg i karykatur można oglądać w foyer Teatru Żydowskiego w Warszawie.
Na wystawie zaprezentowano kilkanaście reprodukcji prac Szyka, w tym najsłynniejszy "Statut Kaliski" oraz karykatury antynazistowskie. Na blisko 20 planszach przedstawiono też biografię i twórczość artysty.
Ekspozycja pokazuje losy żydowskiego twórcy - od dzieciństwa i młodości spędzonych w Łodzi po ostatnie lata życia w USA. W dziełach autora, np. w "Haagadzie" widoczna jest pamięć o jego żydowskich korzeniach; w "Odwrocie w kampanii wrześniowej" - walka Polaków z hitlerowskim okupantem a w "Samsonie w mieście" - losy Żydów pod okupacją nazistowską.
Na wystawie w Teatrze Żydowskim znajduje się reprodukcja najważniejszego dzieła Szyka - fragmentu "Statutu Kaliskiego". Wzorując się na dokumencie wydanym w 1264 r. w Kaliszu przez księcia Bolesława Pobożnego, Szyk stworzył "własny" "Statut Kaliski"; składa się on z 45 luźnych kart, na których artysta przedstawił w formie iluminowanych miniatur dzieje polsko-żydowskie od XI wieku aż po udział Żydów w Legionach Piłsudskiego.
Sam autor podkreślał, że w "Statucie Kaliskim" skupił się na "gloryfikowaniu jednego z najpiękniejszych aktów liberalizmu polskiego w dziejach Europy". Pierwszy egzemplarz "Statutu" Szyk zadedykował Józefowi Piłsudskiemu.
Innymi pracami pokazywanymi na wystawie są karykatury o wymowie antyhitlerowskiej. "To jeden z najcięższych ładunków dynamitu rzuconych w kierunku Berlina" - pisali o karykaturach Hitlera dziennikarze amerykańscy. Żona prezydenta USA Eleanor Roosevelt, określając wpływ antyfaszystowskich prac Szyka na amerykańskie społeczeństwo, nazwała go "jednoosobową armią".
Artur Szyk (1894-1951) to urodzony w żydowskiej rodzinie w Łodzi światowej sławy autor miniatur, karykatur i ilustracji do książek. Po studiach studiach został wcielony do armii rosyjskiej. Brał udział w I wojnie światowej. W 1915 roku wraz z Julianem Tuwimem założył kabaret "Bi-Ba-Bo", dla którego tworzył plakaty i karykatury.
Dzięki Augustowi Decourowi, właścicielowi galerii sztuki w Paryżu, Szyk zyskał sławę jako ilustrator. Spod jego ręki wyszły m.in. ilustracje do "Kuszenia świętego Antoniego" Gustawa Flauberta, "Księgi Estery" i " Pieśni nad Pieśniami". W 1929 r. stworzył swoje najsłynniejsze dzieło "Statut Kaliski", prezentowane w Paryżu, Genewie i Londynie.
W 1931 r. w uznaniu pracy na rzecz Polski został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Po dojściu do władzy Hitlera artysta skoncentrował się na tworzeniu antyfaszystowskich karykatur, które prezentowane były na okładkach takich pism, jak "Time", "New York Post", "Esquire". Jego prace wystawiane były w wojskowych bazach i uczelniach - West Point i Naval Academy. Ostatnie lata życia artysta poświęcił na tworzenie iluminacji aktu proklamacji państwa Izrael.
Ekspozycja w Teatrze Żydowskim będzie dostępna dla zwiedzających do 2 września.
Prezentowana w Warszawie wystawa została przygotowana z okazji 60. rocznicy śmierci Artura Szyka na ubiegłoroczny festiwal Łódź Czterech Kultur. W październiku odbędzie się jej wernisaż w Wilnie. (PAP)
jeg/ abe/
