Jedna z najpopularniejszych polskich aktorek Alina Janowska kończy we wtorek 90 lat. "Jak to się stało, że zostałam aktorką? Nie marzyłam, nie kształciłam się, ja się po prostu do tego urodziłam" - mówi artystka.
Janowska urodziła się 16 kwietnia 1923 roku w Warszawie. Jest aktorką filmową, teatralną, estradową i telewizyjną. Pytana o to, dlaczego została aktorką, odpowiada, że po prostu się do tego nadawała. Wychowała się w rodzinie o artystycznych tradycjach.
"Moja mama była aktorką i śpiewaczką, a tata doskonałym aktorem-amatorem i parodystą. Naśladował ludzi w sposób wręcz doskonały, gdziekolwiek gościliśmy to jego talent ściągał z okolicy całą miejscową inteligencję - lekarzy, inżynierów i starostę. Układał wręcz całe etiudy o gościach, którzy u nas bywali, naśladował ich głos i sposób chodzenia" - wspominała Janowska w wywiadzie dla Wirtualnej Polski.
Jej prywatne życie to - jak mówią przyjaciele artystki - gotowy scenariusz na film. "Alina mogłaby swym życiorysem wypełnić kilka innych" - powiedział o niej aktor i reżyser Andrzej Strzelecki.
W czasie wojny dziewięć miesięcy spędziła w celi na Pawiaku, gdzie trafiła za pomaganie Żydom. "II wojnę światową przeżyłam m.in. dzięki pomocy Ilse Glinickiej, pół Austriaczki, pół Estonki, przyjaciółki matki" - mówiła artystka w 2008 roku podczas wernisażu wystawy poświęconej relacjom polsko-estońskim.
Glinicka pomogła Janowskiej w wydostaniu się z Pawiaka. Podczas Powstania Warszawskiego Alina Janowska była łączniczką (ps. "Alina") 8. kompanii Batalionu "Kiliński" w Śródmieściu.
Po wojnie zamieszkała w Łodzi, gdzie występowała jako tancerka i piosenkarka w teatrach Domu Żołnierza i Syrena. Ukończyła też Szkołę Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej w Łodzi (1946 r.).
W 1947 r. wróciła do Warszawy. Przez dwa sezony występowała w Teatrze Nowym pod dyrekcją Juliana Tuwima, następnie w Teatrze Wojska Polskiego (późniejszy Dramatyczny). W latach 1952-1955 i 1960-1965 należała do zespołu Teatru Syrena. Jako aktorka Teatru Buffo (1956-60), w charakterze reżysera i choreografa współpracowała z Kabaretem "Szpak" i "Podwieczorkiem przy mikrofonie" - występując także w skeczach. W latach 1966-1980 należała do zespołu Teatru Komedia. Przez wiele lat występowała także w Teatrze Telewizji.
Jednocześnie zdobyła dużą popularność grając w pierwszych polskich filmach powojennych; zadebiutowała epizodem ulicznym w "Zakazanych piosenkach" (1946). Grała także m.in. w "Ostatnim etapie" (reż. Wanda Jakubowska, 1947) i "Skarbie" (reż. Leonard Buczkowski, 1948). Janowską można było oglądać również w m.in. "Ślepym torze" (1947), "Samsonie" (1961), "Dzięciole" (1970), "Dulskich" (1975), "Rozmowach kontrolowanych" (1990), "Feminie" (1991). W 2008 roku zagrała w filmie "Niezawodny system", rok później w "Ostatniej akcji".
Ogromną popularność przyniosła jej w połowie lat 60. rola w serialu "Wojna domowa" Jerzego Gruzy, w którym zagrała Irenę Kamińską. Janowska wystąpiła także w innych serialach - "Czterdziestolatek", "Stawka większa niż życie", "Lalka". Aktorkę można było też oglądać w serialu "Złotopolscy", w którym grała apodyktyczną Eleonorę Gabriel.
Janowska udziela się również społecznie; dzięki determinacji artystki na warszawskim Żoliborzu powstało Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom "Gniazdo". Stowarzyszenie organizuje zajęcia pozalekcyjne, wysyła też najmłodszych na ferie i wakacje. Janowska co roku uczestniczy także w listopadowych kwestach na warszawskich Powązkach.
Jest Kawalerem Orderu Uśmiechu. Została uhonorowana m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaką "Za zasługi dla Warszawy", Prometeuszem - Nagrodą Artystyczną Polskiej Estrady za szczególne osiągnięcia dla sztuki estradowej.(PAP)
agz/ hes/
