Białoruska opozycja świętuje w sobotę 25. rocznicę powstania Białoruskiego Frontu Narodowego (BNF) "Odrodzenie", pierwszej demokratycznej partii Białorusi.
Komitet organizacyjny BNF "Odrodzenie" utworzono na zjeździe 19 października 1988 r. w kościele pod wezwaniem świętych Szymona i Heleny w Mińsku, zwanym Czerwonym Kościołem. Zjazd założycielski odbył się 24-25 czerwca 1989 r. w Wilnie, gdyż na zorganizowanie go w Mińsku nie wyraziły zgody władze Białorusi, wchodzącej jeszcze wówczas w skład ZSRR.
"Powstanie BNF było punktem zwrotnym w historii naszej Ojczyzny; w 1988 r. znów powołano do życia program politycznej niezależności Białorusi" - napisał w posłaniu jubileuszowym szef Partii BNF, powstałej z rozłamu BNF Alaksiej Janukiewicz. "Stało się to fundamentem następnego historycznego dzieła: zdobycia suwerenności przez Republikę Białoruś" - dodał.
Pierwszym przewodniczącym BNF "Odrodzenie" został archeolog Zianon Paźniak, który w 1988 r. wraz z drugim archeologiem Jauhienem Szmyhalouem odkrył zbiorowe mogiły ofiar stalinowskich represji w Kuropatach pod Mińskiem.
Partia domagała się początkowo usunięcia z konstytucji zapisu o kierowniczej roli partii komunistycznej, a gdy weszła w 1990 r. do białoruskiego parlamentu - ogłoszenia niepodległości Białorusi i uznania białoruskiego za jedyny język państwowy. Po wyborach w 1995 r., czyli już po objęciu fotela prezydenckiego przez Alaksandra Łukaszenkę w 1994 r., do parlamentu nie trafił ani jeden przedstawiciel ugrupowania.
W 1996 r. Paźniak wyjechał z Białorusi, uznając, że w kraju jego życie jest zagrożone. W 1999 r. doszło do rozłamu w partii. Przewodniczącym Partii BNF został jeden ze współzałożycieli BNF "Odrodzenie" Wincuk Wiaczorka, a Partii Konserwatywno-Chrześcijańskiej-BNF - przebywający na emigracji Paźniak, który nadal jej przewodzi. Szefem Partii BNF jest obecnie polityk młodszego pokolenia Alaksiej Janukiewicz. Do kolejnego rozłamu doszło w 2011 r., kiedy to grupa członków, w tym Wiaczorka, ogłosiła powstanie partii narodowo-demokratycznej Białoruski Ruch.
"Polityczna tradycja BNF - walki o wolność i niezależność jako nierozerwalne wartości, walki o narodowe odrodzenie, bez którego nie istnieje przyszłość narodu białoruskiego, ma sens także dzisiaj" - oświadczył Wiaczorka w Radiu Swaboda z okazji jubileuszu.
Wiceszef Partii BNF Ryhor Kastusiou wyraził natomiast przekonanie, że mimo formalnego podziału, cele i wartości partii i organizacji, które wyłoniły się z Białoruskiego Frontu Narodowego, pozostają jednakowe.
W sobotę Partia BNF zorganizowała w swojej siedzibie w Mińsku jubileuszowy Sejm. Dzień wcześniej w uroczystości jubileuszowej w Mińsku uczestniczyli członkowie Partii Konserwatywno-Chrześcijańskiej-BNF.
Z Mińska Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ ksaj/ amac/