Ponad tysiąc woluminów ze zbiorów ostatniego prezydenta Rzeczpospolitej na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego - głównie książki o tematyce historycznej i społecznej oraz klasyka literatury polskiej wydawana za granicą - trafiło do Biblioteki Uniwersyteckiej w Białymstoku.
Kolekcję przekazała bibliotece kilka dni temu małżonka tragicznie zmarłego w katastrofie pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 roku prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego, Karolina Kaczorowska - poinformowała w czwartek Małgorzata Sadłowska-Suprun z biura informacji i promocji Uniwersytetu w Białymstoku.
To drugi taki dar z kolekcji ostatniego prezydenta Rzeczpospolitej na uchodźstwie, który trafił do zbiorów biblioteki Uniwersytetu w Białymstoku. W 2009 roku Ryszard Kaczorowski osobiście przekazał pierwszy zbiór liczący ponad 800 woluminów.
Białystok to rodzinne miasto Ryszarda Kaczorowskiego.
Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia Halina Brzezińska-Stec powiedziała PAP, że pełna zawartość nowego przekazanego zbioru nie jest jeszcze dokładnie poznana, gdyż trwa jego szczegółowa inwentaryzacja. Potrwa to około półtora tygodnia.
Według niej, większość kolekcji stanowią książki o tematyce historycznej, społecznej i politycznej, encyklopedie, albumy, literatura polska wydawana poza granicami Polski, w tym literatura emigracyjna. Wiele z tych książek zostało podarowanych prezydentowi Kaczorowskiemu i jego małżonce, ma specjalne odręczne dedykacje.
Kolekcja została przywieziona kilka dni temu z Londynu. Wśród książek są m.in. anglojęzyczne wydawnictwa dotyczące historii Europy i Polski podczas II wojny światowej, m.in. na temat represji sowieckich w latach 1944-56, książki o działalności Armii Krajowej, dywizji gen. Stanisława Maczka, o polskim Państwie Podziemnym i harcerstwie. Są też pozycje z zakresu literaturoznawstwa oraz książki o dziejach regionu podlaskiego.
Wszystkie woluminy są oznakowane specjalną okolicznościową pieczęcią mówiącą o tym, że jest to dar prezydenta Kaczorowskiego. Zostały też wyposażone w specjalne paski magnetyczne zabezpieczające przed kradzieżą.
Kolekcja trafi do działu zbiorów specjalnych - poinformowała Brzezińska-Stec. Nie można będzie ich wypożyczać, a jedynie korzystać z nich na miejscu, pod kontrolą bibliotekarzy, by nie zostały zniszczone lub ukradzione. Brzezińska-Stec podkreśla, że książki są cenne ze względu na osobę ofiarodawcy, ale też ze względu na zawartość merytoryczną.
Kolekcja ofiarowana białostockiej bibliotece przez Ryszarda Kaczorowskiego w 2009 roku jest udostępniana w bibliotece na miejscu. Jeszcze nie wiadomo, kiedy może być dostępna drogą elektroniczną. Nie wiadomo też jeszcze, kiedy będzie udostępniany najnowszy dar.
Ryszard Kaczorowski urodził się 26 listopada w 1919 roku w Białymstoku, gdzie ukończył szkołę handlową i działał w harcerstwie. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną w 1939 roku tworzył Szare Szeregi, pełnił funkcję komendanta okręgu białostockiego.
Za działalność konspiracyjną w ZHP w czasie okupacji sowieckiej sąd w Mińsku skazał go w 1940 roku na karę śmierci przez rozstrzelanie. W celi spędził 100 dni. Wyrok zamieniono na 10 lat łagru.
W 1947 roku osiadł w Londynie, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego. W 1986 r. w rządzie na emigracji został ministrem do spraw krajowych, w 1989 objął - po Kazimierzu Sabbacie - stanowisko prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Po wyborze Lecha Wałęsy na prezydenta w grudniu 1990 roku Kaczorowski przekazał na jego ręce insygnia władzy prezydenckiej II Rzeczpospolitej.
Ryszard Kaczorowski to honorowy obywatel Białegostoku, doctor honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku.
Iza Próchnicka (PAP)
kow/ hes/
