Fragment Starego Testamentu o wyroku króla Salomona, postać Juranda ze Spychowa z "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza, a także rozkaz gen. Leopolda Okulickiego do żołnierzy Armii Krajowej pojawiły się we wtorkowym teście humanistycznym dla gimnazjalistów.
W zestawie było 29 zadań. 20 z nich to zadania zamknięte - należało wskazać prawidłową odpowiedź spośród kilku podanych.
Wśród cytowanych tekstów, do których musieli się odnieść uczniowie, był fragment Starego Testamentu o roztropnym wyroku żydowskiego króla Salomona i fragment "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza, przywołujący postać Juranda ze Spychowa. Ponadto w teście pojawił się dramatyczny rozkaz gen. Leopolda Okulickiego do żołnierzy Armii Krajowej z 19 stycznia 1945 r., a także fragment powieści fantasy "Władca Pierścieni" Johna R.R. Tolkiena o odważnej decyzji hobbita Sama.
W zadaniach dotyczących słynnej decyzji Salomona, rozstrzygającego spór o niemowlę, uczniowie mieli np. ustalić charakter króla Izraela (czy był człowiekiem: A - gwałtownym, B - okrutnym, C - roztropnym, D - wyrozumiałym).
Inne zadanie w tej grupie brzmiało: "Mądrość Salomona polegała na tym, że: A - respektował tradycje ludu Izraela, B - utrzymywał raz wydany rozkaz, C - spełnił żądanie rzekomej matki, D - przewidział reakcję prawdziwej matki". Uczniowie mieli także ustalić znaczenie wyrażenia "salomonowy wyrok" i odpowiedzieć na pytanie "dlaczego wydanie wyroku było dla Salomona trudne?".
Z kolei fragment "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza przywołał wspaniałomyślną decyzję znanego z siły i męstwa rycerza Juranda ze Spychowa, który darował życie i wolność swemu największemu wrogowi z zakonu krzyżackiego Zygfrydowi. Uczniowie mieli odpowiedzieć na pytania: o czym świadczy decyzja Juranda (A - odwadze, B - miłosierdziu, C - rozsądku, D - przebiegłości) i z jakim biblijnym nakazem jest związana (A - "Nie wydasz wyroku śmierci na niewinnego i sprawiedliwego", B - "Oko za oko, ząb za ząb", C - "Niech wasza mowa będzie: Tak, tak, nie, nie", D - "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj"). Do tego fragmentu tekstu odnosiły się też pytania sprawdzające wiedzę uczniów o dziejach i charakterze państwa i zakonu krzyżackiego.
Tekst, na podstawie którego gimnazjaliści mieli wyłącznie wykazać się znajomością historii, to rozkaz gen. Leopolda Okulickiego do żołnierzy Armii Krajowej z 19 stycznia 1945 r., nakazującego rozwiązać szeregi AK. Wśród czterech zadań do tego tekstu jedno brzmiało: "Generał Okulicki wydał cytowany rozkaz, gdy Armia Czerwona: A - wkraczała do Polski we wrześniu 1939 r., B - zbliżała się do granic Rzeczypospolitej w 1943 r., C - zatrzymała się na wschód od Wisły w połowie 1944 r., D - przejmowała kontrolę nad ziemiami polskimi w 1945 r.".
W teście pojawił się także fragment lubianej przez młodzież powieści Johna R.R. Tolkiena "Władca Pierścieni", w którym autor opisał stan duchowy hobbita Sama przed podjęciem przez niego decyzji o zastąpieniu Froda w niebezpiecznej misji zniszczenia Pierścienia Władzy. Uczniowie mieli np. wskazać, czy Sam podjął decyzję powodowany: A - żądzą zdobycia sławy, B - pragnieniem przejęcia władzy, C - chęcią wywołania wojny, D - potrzebą wypełnienia misji.
W zestawie były również zadania otwarte - uczeń musiał sam napisać odpowiedź na zadane pytania. Poza fragmentem Biblii i tekstem Tolkiena, zadania odnosiły się do reprodukcji biblijnego obrazu "Sąd Salomona" Gustave'a Dore'a. Uczniowie mieli podać sposób, w jaki artysta wyróżnił na obrazie postać Salomona i napisać, jaką funkcję w biblijnej ilustracji Dore'a pełni światło. Dwa z pytań otwartych dotyczyło interpretacji wiersza "Ciężar" Leopolda Staffa.
Gimnazjaliści musieli też napisać tekst własny: rozprawkę na temat "Czy wybór przyszłej szkoły jest dla gimnazjalistów trudną decyzją". W tym zadaniu uczniowie mieli uwzględnić cechy gimnazjalistów oraz możliwości i konsekwencje wyboru. Ponadto uczestnicy testu mieli wymienić trzy różne sposoby legalnego wpływania obywateli na decyzje władz gminy i ocenić, który z nich jest najbardziej i najmniej skuteczny.
Uczniowie, z którymi rozmawiali dziennikarze PAP, uznali, że tegoroczny test z wiedzy humanistycznej nie był trudny. "Dzisiejszy test był prosty, z rozprawką nie miałam problemu. Bardziej boję się o jutrzejszą część, mam problemy z matematyką i chemią" - powiedziała PAP Marta, uczennica poznańskiego gimnazjum nr 2.
Inny z uczniów zapewnił, że do wtorkowego egzaminu nie przygotowywał się ani chwili. "Polski jest prosty, więc chyba nawet ja zdam" - stwierdził.
Uczniowie Gimnazjum nr 4 w Krakowie im. ks. Jana Twardowskiego byli zadowoleni, choć zaskoczyło ich, że nie musieli pisać rozprawki w oparciu o lektury.
"Pierwszy tekst był z Biblii, drugi z +Krzyżaków+, ale poszło mi dobrze. Czuję, że nie było to trudne. Jestem z siebie zadowolona. Jeśli chodzi o rozprawkę spodziewałam się czegoś zupełnie innego, że trzeba będzie powołać się na lektury. Myślałam, że może będzie list" - mówiła PAP Marta Kasprzycka. "Część historyczna według mnie nie była trudna. Wystarczyło logicznie pomyśleć" - dodała.
"Kompletnie nie spodziewałem się, że do opisania będzie obrazek. Nie był on bardzo trudny, ale nie było to też łatwe. Zaskoczeniem był temat rozprawki. Spodziewałem się raczej jakichś lektur" - powiedział Krzysztof Augustynek. "Dużo było historii, więcej niż normalnie w tekstach, pytania były średnio trudne" - dodał jego kolega Maciek.
"Jest rocznica bitwy pod Grunwaldem, więc spodziewałem się czegoś z +Krzyżakami+. Temat rozprawki był zaskakujący, ale łatwy, nie trzeba było powtórzyć lektur. Myślę, że poszło nam lepiej niż ostatni test próbny" - mówił Nikodem Kupczyński.
Także uczniowie z Gimnazjum nr 14 we Wrocławiu mówili, że egzamin w części humanistycznej nie sprawił im trudności. Podkreślali, że najmniej kłopotów sprawiły im pytania zamknięte. "Bardzo prosty był również temat wypracowania, czyli rozprawka o wyborze szkoły ponadgimnazjalnej" - powiedziała Gabriela.
Uczniowie wskazywali, że najwięcej problemów sprawiła im interpretacja wiersza Leopolda Staffa "Ciężar".
Arkusz testu rozwiązywanego przez gimnazjalistów jest już dostępny na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej www.cke.edu.pl. (PAP)
nno/ rpo/ mtb/ wos/ pdo/ bls/ jaw/ abe/ mag/
