Trybunał Konstytucyjny w Bułgarii odrzucił skargę prezydenta i 60 posłów opozycyjnych na nowelizację Kodeksu Postępowania Karnego, zezwalającą na wydawanie wyroków na podstawie danych z podsłuchu i zeznań świadków o utajnionej tożsamości.
Stanowisko Trybunału opublikowano w środę na jego stronie internetowej. Według niego wyrok wydany na podstawie tajnych dowodów nie jest sprzeczny z konstytucją. W konstytucji zawarta jest tylko jedna zasada, bezpośrednio związana w dowodami w sądzie: nikt nie może być skazany wyłącznie na podstawie swoich własnych zeznań.
Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że nie można z góry decydować, które dowody zasługują na zaufanie, a które nie. Ryzyko manipulowania nagraniami filmowymi, zdjęciami i taśmami z podsłuchu jest analogiczne do możliwości manipulowania wszystkimi innymi dowodami rzeczowymi. Sprawą sądu jest całościowa analiza wszystkich dowodów - stwierdza w swoich wywodach Trybunał.
Nowelizację Kodeksu Postępowania Karnego (KPK) parlament bułgarski przyjął w marcu br. głosami rządzącej partii GERB (Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii).
Zgodnie z nimi sąd będzie mógł ogłaszać wyroki na podstawie danych uzyskanych z tzw. specjalnych środków wywiadowczych (czyli podsłuchu i tajnego filmowania) oraz zeznań świadków o utajnionej tożsamości, jeżeli są to tajni agenci lub pracownicy służb specjalnych.
Autorzy artykułu argumentowali, że udowodnienie niektórych przestępstw, np. korupcji, jest bardzo trudne i aby wydać wyrok, należy liczyć wyłącznie na dane z podsłuchu.
Według opozycji, która zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego, nowelizacja Kodeksu to "droga do państwa policyjnego". Przeciwko niej opowiedziało się również środowisko prawników i obrońców praw człowieka, którzy wyrazili obawę, że skazani na podstawie nowej ustawy będą zaskarżać wyroki do Międzynarodowego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu i wygrywać procesy.
Według informacji w bułgarskich mediach, w kraju wydaje się więcej zezwoleń na posłuch obywateli niż w Stanach Zjednoczonych. Przewodniczący Naczelnego Trybunału Kasacyjnego Łazar Gruew podał, że w 2009 roku sądy bułgarskie wydały około 10 tys. zezwoleń na użycie tzw. specjalnych środków wywiadowczych, a w USA wskaźnik ten był czterokrotnie niższy. Bułgarskie MSW składa przeciętnie 50 wniosków dziennie o dostęp do bilingów i danych o realizowanych połączeniach w internecie.
Po opublikowaniu projektu budżetu na 2011 rok media podały, że na tzw. specjalne środki wywiadowcze MSW otrzymało 100 mln lewów (50 mln euro), podczas gdy budżet Ministerstwa Kultury wynosi 80 mln lewów (40 mln euro).
Ewgenia Manołowa(PAP)
man/ jo/ kar
