Wielkanoc postrzegana jest przez Polaków jako święto rodzinne, związane z religią i tradycją, jednak maleje liczba osób uczestniczących w religijnych obrzędach związanych z tymi świętami - wynika z badania CBOS.
Według CBOS, w ostatnim dziesięcioleciu znaczenie Wielkanocy dla Polaków niewiele się zmieniło. Nastąpił jednak znaczący wzrost akceptacji odchodzenia od religijnego bądź rodzinnego celebrowania świąt.
Tradycyjnie Wielki Post wiąże się z zaleceniami wyciszenia i ograniczeniami dotyczącymi zabaw. Ponad jedna czwarta Polaków (27 proc.) deklaruje zdecydowane ograniczenie rozrywek w tym czasie. Osoby, które w ogóle nie zwracają uwagi na nakaz unikania rozrywek w Wielkim Poście, stanowią w społeczeństwie niewielką grupę (14 proc.).
Praktyki wielkopostne częściej zachowują kobiety niż mężczyźni, częściej też osoby starsze (najczęściej po 65 roku życia) niż ludzie młodzi.
Jednak liczba Polaków deklarujących kultywowanie religijnych praktyk wielkopostnych w ostatnich latach znacząco spadła. Wyjątek stanowi zwyczaj zachowania postu w Wielki Piątek - przestrzega go 86 proc. Polaków. Warto zwrócić uwagę na fakt, że stało się to częścią świeckiej tradycji. Ponad jedna trzecia badanych, którzy w ogóle nie uczestniczą w praktykach religijnych (35 proc.), deklaruje poszczenie w ten dzień.
Niemal trzy czwarte respondentów (74 proc., spadek od 2006 r. o 5 punktów) przystępuje do spowiedzi wielkanocnej. Trzy piąte badanych deklaruje uczestnictwo w obrzędzie posypywania głowy popiołem w Środę Popielcową (61 proc., spadek o 10 punktów), udział w rekolekcjach wielkopostnych (60 proc., spadek o 7 punktów) oraz obchodach Triduum Paschalnego, bezpośrednio poprzedzającego Święta Wielkanocne (60 proc., spadek o 5 punktów).
Połowa respondentów (50 proc., o 8 punktów mniej niż przed czterema laty) deklaruje uczestnictwo w nabożeństwach drogi krzyżowej lub gorzkich żalów. Spadła też liczba osób deklarujących uczestnictwo w mszy rezurekcyjnej w Wielką Niedzielę (57 proc. spadek o 9 punktów procentowych).
Obrzędy wielkopostne zachowuje także część osób niepraktykujących. Spośród respondentów, którzy w ogóle nie uczestniczą w praktykach religijnych, takich jak msze, nabożeństwa i spotkania religijne, 7 proc. bierze udział w obrzędzie posypywania głowy popiołem w Środę Popielcową, a 6 proc. przystępuje do spowiedzi wielkanocnej. Co dwudziesty niepraktykujący Polak (5 proc.) uczestniczy w obchodach Triduum Paschalnego, minimalnie mniej osób bierze również udział w rekolekcjach (4 proc.) i mszy rezurekcyjnej (3 proc.).
Ponad jedna trzecia respondentów nie ma nic przeciwko niezachowywaniu przez innych postu w Wielki Piątek, organizowaniu wesel i udziałowi w zabawach w tym okresie osób z ich otoczenia (po 36 proc.). Z drugiej strony przynajmniej co czwarty respondent czuje się urażony ignorowaniem tych ustanowionych zakazów. Zachowaniem najczęściej krytykowanym jest jedzenie mięsa w Wielki Piątek - zdecydowanie nie akceptuje go prawie co trzeci badany (32 proc.). Organizowanie wesel i zabaw oraz uczestnictwo w nich razi mniej więcej co czwartego respondenta (odpowiednio 26 proc. i 24 proc.).
Święta raczej rodzinne niż religijne
Badanie przeprowadzono w dniach 4-10 marca na liczącej 995 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.
