Typowy niewierzący Polak to: młody mężczyzna mieszkający w dużym mieście, dobrze wykształcony, zajmujący raczej wysoką pozycję zawodową lub uczący się, dobrze sytuowany i zadowolony ze swojej sytuacji materialnej - wynika z badań CBOS.
Od 2005 r. CBOS obserwuje systematyczny wzrost odsetka osób zaliczających się do raczej lub całkowicie niewierzących, jednak - jak zaznacza - wciąż pozostaje on na stosunkowo niskim poziomie (od 3 proc. do 7 proc.).
Jak podkreśla CBOS, to zbyt mała populacja, by móc ją analizować na podstawie reprezentatywnych ogólnopolskich badań, dlatego ośrodek skierował do osób deklarujących się jako niewierzące specjalny blok pytań w kolejnych czterech badaniach.
Wynika z nich, że o ile wśród osób głęboko wierzących zdecydowanie dominują kobiety (64 proc. wobec 36 proc. mężczyzn), to w grupie niewierzących proporcje są odwrotne (37 proc. kobiet wobec 63 proc. mężczyzn). Jako niewierzący określają się przede wszystkim ludzie młodzi. Ponad dwie piąte (44 proc.) z nich to osoby w wieku od 18 do 34 lat, podczas gdy ponad połowa respondentów głęboko wierzących ma co najmniej 55 lat (54 proc.)
Ponad połowę osób przyznających się do swojej niewiary stanowią mieszkańcy największych miast (liczących co najmniej 100 tys. mieszkańców). Odwrotnie jest w przypadku respondentów określających się jako wierzący lub głęboko wierzący, spośród których niemal trzy piąte to mieszkańcy wsi i najmniejszych miast.
Trzy czwarte polskich niewierzących (75 proc.) to osoby z co najmniej średnim wykształceniem, podczas gdy mniej więcej połowa wierzących i głęboko wierzących (odpowiednio 51 proc. i 49 proc.), ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe. Strukturę zawodową osób niewierzących tworzą przede wszystkim, wyraźnie spolaryzowani w kwestii wiary, przedstawiciele kadry kierowniczej i specjalistów wyższego szczebla (19 proc. - niewierzący; 14 proc. - głęboko wierzący). W gronie osób wierzących i głęboko wierzących wyraźnie dominują emeryci.
Niemal połowa z niewierzących (48 proc.) deklaruje, że przeciętny miesięczny dochód per capita w ich gospodarstwie domowym wynosi co najmniej 1500 zł - jest średnio o 600-700 zł wyższy niż w przypadku osób wierzących i głęboko wierzących. Osoby niewierzące nie różnią się od wierzących deklarowanym zadowoleniem ze swojego życia (wartości średnich są identyczne).
Osoby niewierzące pytane o swoje poglądy polityczne w większości określają je jako lewicowe (36 proc. wskazań) lub centrowe (32 proc.). W tym względzie istotnie różnią się od osób głęboko wierzących, spośród których większość określa je jako prawicowe (42 proc.), a także wierzących, którzy w określaniu swoich poglądów najczęściej wybierają centrum (38 proc.), a w drugiej kolejności prawicę (24 proc.).
CBOS ocenia, że system wartości osób niewierzących tylko w niewielkim stopniu odbiega od tego, który wyznają respondenci określający się jako wierzący, zaś ich system norm jest już z założenia bardziej zrelatywizowany niż wierzących. Bezkonkurencyjnie najistotniejszą wartością dla osób niewierzących jest szczęście rodzinne (73 proc. wskazań). Osoby te cenią sobie również zdrowie - jako jedną z trzech najważniejszych w życiu wartości wymieniło je 64 proc. niewierzących.
CBOS zaznacza jednocześnie, że jedynie co czwartego niewierzącego (25 proc.) można określić jako konsekwentnego ateistę, który jest pewny, że nie istnieje żadnego rodzaju siła wyższa i jednocześnie wyraża przekonanie, że śmierć jest końcem wszystkiego. Podobnie jednak tylko 25 proc. osób określających się jako wierzące nie ma żadnych wątpliwości co do istnienia Boga i jednocześnie wyraża przekonanie o istnieniu życia po śmierci - podał CBOS.
Badania, na podstawie których CBOS scharakteryzował osoby niewierzące, przeprowadzono od kwietnia do lipca 2013 r. Łącznie (określający się jako osoby raczej niewierzące lub całkowicie niewierzące) było to 322 osoby.(PAP)
kno/ bos/ mow/
