Krakowska pracownia KKM Kozień Architekci zwyciężyła w konkursie na opracowanie koncepcji ubranistyczno-architektonicznej nowego Centrum Obsługi Odwiedzających Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau - poinformował w piątek rzecznik muzeum Jarosław Mensfelt.
"Założeniem konkursu było opracowanie kompleksowego rozwiązania, czyli: centrum obsługi, hotelu i parkingu z pełną infrastrukturą. Wpłynęło 30 prac. Zwycięska firma w przeszłości wykonała m.in. projekt Muzeum Ziemi Przemyskiej oraz budynku Radia Koszalin" - powiedział Mensfelt.
Nowe centrum obsługi zlokalizowane będzie w pobliżu byłego obozu Auschwitz I, poza strefą ochronną muzeum. Na razie w tym miejscu mieści się baza Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej. Teren został kupiony dla muzeum w 2008 roku. W czasie II wojny światowej znajdowały się tam należące do obozu rzeźnia i mleczarnia, a przed wojną magazyn amunicji koszar Wojska Polskiego.
Członkini jury, a zarazem kierownik działu konserwacji muzeum Auschwitz, Jolanta Banaś-Maciaszczyk, powiedziała, że "nagrodę przyznano za lapidarną i wyrazistą koncepcję układu centrum obsługi odwiedzających, opartą na zasadzie podziemnego rozwiązania wejścia i wyjścia z muzeum".
Zdaniem jurorów całość kompozycji oraz proponowany charakter architektury "wytwarza nastrój spokoju i skupienia, niezbędny w zespole muzealnym o takiej specyfice". "Projekt zachowuje ponadto historyczny wygląd budynku byłej rzeźni obozowej, usuwając wtórne przebudowy, a projektowana bryła hotelu stanowi dla niego neutralne tło" - powiedział rzecznik muzeum Jarosław Mensfelt.
Szef muzeum Auschwitz Piotr M.A. Cywiński powiedział, że nowoczesna baza recepcyjna ułatwi przyjmowanie i obsługę odwiedzających, których liczba w ostatniej dekadzie wzrosła trzykrotnie i utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. "W 2009 roku 1,3 miliona osób odwiedziło Miejsce Pamięci Auschwitz. Wśród nich ponad 700 tys. przybyło z zagranicy. Często przyjechali do Polski jedynie w tym celu. Pamięć świata o tym najtragiczniejszym rozdziale w historii Europy i świata musi budzić nadzieję" - powiedział Cywiński.
Jarosław Mensfelt przypomniał, że przeniesienie obsługi odwiedzających w nowe miejsce umożliwi stworzenie nowej wystawy wstępnej w poobozowym budynku, który obecnie pełni funkcje recepcyjne. "Celem ekspozycji będzie przekazanie odwiedzającym niezbędnej wiedzy z historii lat 30. XX wieku, rozwoju nazizmu, propagandy i systemu totalitarnego, wreszcie wybuchu wojny i polityki niemieckiej na okupowanych ziemiach Polski" - powiedział.
Projekt budowy nowego centrum odwiedzających na terenie PKS zaaprobowała Międzynarodowa Rada Oświęcimska, a finansowanie możliwe jest dzięki nadzwyczajnej pomocy ministra kultury. Pierwsze prace powinny rozpocząć się już w przyszłym roku. W pierwszym etapie planuje się przebudowę i adaptację dawnego budynku rzeźni i mleczarni obozowej. Drugi obejmuje budowę hotelu i przejść podziemnych. Całość ma szanse być gotowa do 2012 roku. Koszt prac wstępnie szacowany jest na co najmniej kilkanaście milionów złotych.
Przed wybuchem II wojny światowej na miejscu, w którym powstanie Centrum, usytuowane były bunkry amunicyjne koszar Wojska Polskiego. Przez cały okres okupacji obszar należał do KL Auschwitz. Początkowo istniała tam żwirownia, gdzie 22 listopada 1940 roku Niemcy rozstrzelali 40. Polaków. Była to pierwszą egzekucja przez rozstrzelanie w obozie.
Od 1941 r. teren byłej żwirowni przeznaczono na budowę rzeźni obozowej i mleczarni. Rozbudowa obiektów trwała sukcesywnie do 1943 r. Rzeźnia miała za zadanie zaopatrywanie załogi SS i obozu w mięso i wyroby wędliniarskie. W pobliżu mieściły się ogródki warzywne dla SS, warsztat samochodowy, a część terenu użytkowano jako pole uprawne roślin paszowych.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II-Birkenau - dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady Żydów. W kompleksie Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich i przedstawicieli innych narodów.
W 1947 roku na terenie byłego Auschwitz I oraz byłego Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ubiegłym roku zwiedziło je około 1,3 miliona osób. (PAP)
szf/ hes/ dym/
