Dyrektor Instytutu Chemii Organicznej PAN prof. Marek Chmielewski o nagrodzie Nobla dla Richarda F. Hecka, Ei-ichi Negishi i Akiry Suzuki za opracowanie metody tworzenia wiązań między atomami węgla.
"W tej chwili metody te to już standard w chemii organicznej. To jest sposób tworzenia połączeń węgiel-węgiel w sytuacjach, w których wcześniej takich wiązań nie można było utworzyć. Chodzi o to, że halogenki arylowe, czyli związki aromatyczne powstałe z połączenia np. pierścienia benzenowego z chlorem lub z bromem to są bardzo nieaktywne związki. W obecności palladu tworzy się wszelako kompleks, który jest reaktywny i który może reagować z innymi związkami organicznymi, łącząc się z nimi poprzez wiązanie między atomami węgla.
Reakcja Suzuki pozwala na reakcję kompleksu z kwasem boronowym, to jest jej generalna zasada. Reakcja Negishi z kolei też polega na aktywacji halogenków arylowych za pomocą palladu, ale pozwala na ich reakcję z tzw. związkami cynkoorganicznymi. Charakterystyczną cechą reakcji Hecka jest aktywacja związku aromatycznego i przyłączenie go do związku z grupy węglowodorów nienasyconych.
Jest jeszcze reakcja Sonogashiry, także należąca do tej grupy, ale ponieważ czterech uczonych nie można nagrodzić Noblem, to ograniczono się do tych najbardziej znanych.
To są bardzo przydatne reakcje. Nie znając tych metod nie można było wytworzyć połączeń węgiel-węgiel w takich okolicznościach, a teraz te reakcje przebiegają z dużą wydajnością. Reakcje z użyciem kompleksu palladowego mają zastosowanie w procesach przemysłowych. Na ogół jest to synteza związków o aktywności biologicznej, czyli leków."(PAP)
ula/ tot/ jbr/
