Od piątku funkcjonalistyczna żelbetonowa wieża wyciągowa szybu "Prezydent" dawnej kopalni "Polska" w Chorzowie będzie widoczna z daleka. W piątkowy wieczór uruchomiona zostanie iluminacja tego obiektu.
To jedyna kopalniana wieża o żelbetonowej konstrukcji w Polsce. Wbrew skojarzeniom wiążącym się z tym budulcem, zbudowany na wzniesieniu obiekt ma lekką modernistyczną formę. Konstrukcja powstała w 1933 r., według projektów opracowanych w 1931 r. przez inż. Ryszarda Heilemana z Katowic.
Pierwotnie szyb nosił imię "Wielki Jacek", ale na cześć prezydenta Ignacego Mościckiego nazwano go w 1937 r. imieniem "Prezydent", a całą kopalnię imieniem "Prezydent Mościcki". W tym czasie tereny górnicze w Chorzowie należały do polsko-francuskiej spółki: Polskie Kopalnie Skarbowe na Górnym Śląsku, Spółka Dzierżawna, Spółka Akcyjna w Katowicach.
Sama kopalnia działała tam odrębnie od 1921 r. po wydzieleniu z terenów dawnej Kopalni "Król" pod nazwą "Król - św. Jacek". Zakład ten, późniejszy "Prezydent Mościcki", należał do największych kopalń polsko-francuskiej spółki. Po wojnie szyb działał m.in. w obrębie kopalni "Polska".
Po likwidacji chorzowskiej części tego zakładu w połowie lat dziewięćdziesiątych ponad 42-metrowa wieża szybu "Prezydent" została narażona na dewastację. Choć większość oprzyrządowania została rozkradziona, żelbetowa konstrukcja nie została naruszona. W ostatnich latach wieża nie rzucała się w oczy - pomalowana na rdzawobordowy kolor.
Renowację wieży miasto przeprowadziło w ub. roku - po odkupieniu jej od prywatnego właściciela. Ekspertyzy wykazały m.in. uszkodzenia konstrukcji żelbetowej, połacie luźnego betonu i drobne ubytki. Podesty, schody, koła i inne metalowe elementy były jednak w dobrym stanie i wymagały głównie czyszczenia i zabezpieczenia antykorozyjnego.
Po przeprowadzonej renowacji konstrukcji wieży przywrócono pierwotną jasnoszarą barwę betonu. Całość prac sfinansowano z miejskich środków (ok. 370 tys. zł) - zgodnie z umową, którą miasto zawarło ze stowarzyszeniem prowadzącym w pobliskich dawnych kopalnianych budynkach centrum restauracyjno-usługowe.
W ostatnich latach stowarzyszenie organizowało pod zabytkową wieżą wakacyjne plenerowe przedstawienia pod hasłem Chorzowskiego Teatru Ogrodowego. Miasto chciało jednak, by teren stał się bardziej dostępny - dlatego teraz został dokładnie uprzątnięty, oświetlony, a u podstawy wieży zamontowano elementy małej architektury, m.in. ławki.
Chorzowski samorząd zaprosił też do współpracy działającą w regionie spółkę energetyczną Vattenfall Distribution Poland. Firma na swój koszt zainstalowała na wieży opracowane przez specjalistów podświetlenie, częściowo oparte o diody LED. Iluminacja ma pochłaniać łącznie 3 kilowaty energii, czyli tyle co dwa czajniki elektryczne.
Uroczystość inauguracji iluminacji wieży szybu "Prezydent" zaplanowano na piątkowy wieczór - w przeddzień przypadającego na 12 czerwca święta miasta. Wieczorem pod wieżą wystąpi m.in. zespół "Obstawa Prezydenta". Po rozświetleniu konstrukcji katowicki Teatr Korez zaprezentuje pod nią przedstawienie "Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny". (PAP)
mtb/ ls/ jra/
