Chroberz w Świętokrzyskiem uczci w piątek pamięć pochodzącego z tej wsi Józefa Mortona. W 15. rocznicę śmierci pisarza złożone zostaną kwiaty na jego grobie, będzie przypomniane życie i twórczość autora "Mojego drugiego ożenku" i odsłonięta rzeźba bohatera jednego z mortonowskich utworów literackich.
Józef Morton (1911-1994) reprezentował nurt chłopski w literaturze polskiej XX wieku. Jego utwory ukazywały głównie życie współczesnej mu wsi. Za powieść "Mój drugi ożenek" otrzymał nagrodę ministra kultury. W latach 1961-1969 pisarz kierował Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Związany z ruchem ludowym, był redaktorem pism "Chłopska Droga" i "Wieś", współpracował z "Tygodnikem Kulturalnym".
Literacki dorobek Józefa Mortona przybliży uczestnikom piątkowego spotkania prof. Stanisław Żak - polonista z Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach. Rzeźba "Wawrzka, syna Wawrzyńca" dłuta Wojciecha Sochy stanie w galerii literackich postaci Ponidzia przy zabytkowym pałacu Wielopolskich - siedzibie Ośrodka Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia.
Zaplanowano również prezentację fragmentów utworów Mortona oraz projekcję filmu Zbigniewa Kuźmińskiego "Mój drugi ożenek" - ekranizacji, która była artystycznym wydarzeniem 1961 roku - zapowiada Adam Ochwanowski z chroberskiego ośrodka.
W literackim panteonie - centrum rzeźby w drewnie - powstającym przy Ośrodku Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia jako pierwsza stanęła rzeźba Andrzeja Kozery, upamiętniająca powieściowy debiut Wiesława Myśliwskiego "Nagi sad". Kolejnym obiektem ma być "Beldonek" - rzeźbiarskie przedstawienie bohatera debiutanckiego utworu Adolfa Dygasińskiego (1839-1902).
W planach samorządu woj. świętokrzyskiego jest przejęcie od Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zabytkowego pałacu rodziny Wielopolskich w Chrobrzu i przekształcenie znajdującego się tam Ośrodka Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia w oddział Muzeum Wsi Kieleckiej.
Eklektyczny pałac w Chrobrzu - znany jako Odolany z filmowej adaptacji "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego - zbudował w 1850 roku Aleksander hrabia Wielopolski. Rezydencję wzniesioną według planów Henryka Marconiego otacza rozległy park z okazałym platanem i ponad 350-letnią lipą. Po II wojnie budynek służył szkole rolniczej, która ma obecnie inną siedzibę.(PAP)
mch/ hes/ jbr/
