Szefowa amerykańskiej dyplomacji Hillary Clinton lobbowała w poniedziałek w Pradze za przyznaniem koncernowi Westinghouse kontraktu na rozbudowę czeskiej siłowni jądrowej w Temelinie.
Podczas wizyty w Pradze Hillary Clinton poruszyła przede wszystkim kwestię zwiększenia niezależności Czech od dostaw rosyjskich strategicznych surowców energetycznych i lobbowała za udziałem amerykańskiego koncernu Westinghouse w rozbudowie czeskiej energetyki jądrowej.
"Nie wstydzę się wcale tego lobbingu - przyznała otwarcie sekretarz stanu na konferencji prasowej w czeskim MSZ. - Koncern Westinghouse, który ma szanse wygrać przetarg na rozbudowę czeskiej siłowni w Temelinie, zapewnia bowiem najnowszą technologię i bezpieczeństwo swoich produktów (...), a Stany Zjednoczone popierają inwestycje oparte na takich gwarancjach". Hillary Clinton dodała kurtuazyjnie: "Czesi znajdują się w czołówce krajów europejskich korzystających z bezpiecznej energii opartej na najnowszych technologiach i dlatego czeski naród zasługuje na współpracę z Westinghouse".
Sekretarz stanu USA dodała, że współpraca z koncernem Westinghouse otworzyłaby również Czechom możliwość zatrudnienia swoich ekspertów na rynku amerykańskim. Nieoficjalnie czeska prasa poinformowała o ofercie dla 9 tys. osób.
8 listopada rząd Petra Neczasa zatwierdził "Koncepcję rozwoju krajowej energetyki w latach 2020- 2030". Chodzi o budowę dwóch nowych reaktorów w siłowni jądrowej w Temelinie do 2025 roku i piątego reaktora w elektrowni Dukovany. Energetyka jądrowa ma dostarczać 55 procent zużywanej w kraju energii (dziś Temelin i Dukovany zapewniają jedną trzecią dostaw energii elektrycznej). W Temelinie pracują dwa rosyjskie reaktory o mocy 1000 MW każdy.
Dwie najpoważniejsze oferty na rozbudowę Temelina złożyły Westinghouse należący do Toshiby oraz konsorcjum MIR.1200 składające się z czeskiej firmy Skoda JS i dwóch filii rosyjskiego koncernu Rosatom. Ostateczna decyzja o wyborze dostawcy zapadnie na przełomie roku.
Westinghouse proponuje Czechom reaktor AP-100O budowany w Stanach Zjednoczonych i w Chinach. MIR.1200 zaleca natomiast reaktor MIR 1200 - modyfikację znanej konstrukcji rosyjskiej WWER 1000.
"Praga jest jednym z największych przyjaciół i partnerów Stanów Zjednoczonych. Nasza przyjaźń opiera się na respektowaniu ideałów demokracji, współpracy obywatelskiej i technologicznej" - podkreśliła Hillary Clinton na konferencji prasowej po spotkaniu z szefem czeskiej dyplomacji Karlem Schwarzenbergiem. Sekretarz stanu USA przypomniała, że podczas głosowania na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie nowego statusu palestyńskiego Czechy dołączyły w swoim sprzeciwie do USA, Izraela i sześciu innych krajów.
"Pomoc czeskiej armii w Afganistanie jest bez zarzutu. Mamy te same poglądy na rozwój sytuacji w Syrii, na Bałkanach i na Kaukazie" - powiedziała szefowa amerykańskiej dyplomacji. Podkreśliła "kluczową rolę Czech w ramach NATO".
Czeskie media przypomniały, że szefowa dyplomacji USA przybyła do Pragi zaledwie kilka godzin przed decyzją Rady Bezpieczeństwa Kraju o ewentualnym przetargu na dostawy ponaddźwiękowych samolotów wojskowych. Czeska armia wynajmuje do roku 2015 czternaście myśliwców JAS Gripen. Czesi płacą Szwecji za wynajem samolotów 80 mln euro. Zdaniem resortu obrony ta kwota jest zawyżona, zwłaszcza, że Szwedzi chcą Gripeny modernizować. Za Gripenami przemawia jednak fakt, że Czesi posiadają wyszkolonych pilotów i techników, systemy wsparcia i eksploatacji. Samoloty F-16 były do tej pory outsiderami ewentualnego przetargu ze względu na niekorzystne warunki sprzedaży i offsetu oraz problemy z nabywaniem części zamiennych.
Z Pragi Andrzej Niewiadowski (PAP)
adn/ az/ ro/
