# dochodzą wypowiedzi rzecznika prezydencji i postanowienia deklaracji #
30.09. Warszawa (PAP) - Uznanie europejskich aspiracji krajów Partnerstwa Wschodniego, perspektywa zniesienia wiz, objęcie studentów unijnym programem Erasmus i utworzenie w Warszawie Akademii Administracji Publicznej PW - to niektóre zapisy deklaracji przyjętej w piątek na szczycie w Warszawie.
"Uczestnicy warszawskiego szczytu uznają europejskie aspiracje i europejski wybór niektórych partnerów oraz ich przywiązanie do budowania głębokiej i trwałej demokracji" - głosi deklaracja przyjęta przez szefów państw i rządów krajów UE oraz pięciu krajów Partnerstwa Wschodniego: Ukrainy, Gruzji, Mołdawii, Armenii i Azerbejdżanu. Białoruś, szósty kraj objęty PW, odmówiła udziału w szczycie.
"Partnerstwo Wschodnie opiera się na wspólnocie wartości i zasad: wolności, demokracji, poszanowaniu praw człowieka i podstawowych wolności oraz rządów prawa. Wszystkie kraje uczestniczące w Partnerstwie Wschodnim są przywiązane do tych wartości poprzez odpowiednie międzynarodowe instrumenty. Każdy kraj Unii Europejskiej jest także do nich przywiązany poprzez Traktat o UE" - głosi deklaracja. W innym miejscu nazywa ona kraje należące do PW "krajami wschodnioeuropejskimi".
Takie sformułowania to kompromis osiągnięty przez polską prezydencję zabiegającą o perspektywę członkostwa w UE dla sąsiadów, a krajami zachodnimi UE, które były temu niechętne.
W deklaracji zapisano, że podstawowym celem PW pozostaje zwiększenie mobilności obywateli, a pierwszym krokiem, który temu służy, są umowy o ułatwieniach wizowych, jakie UE ma już z Ukrainą, Mołdawią i Gruzją (negocjacje z Azerbejdżanem i Armenią wkrótce się rozpoczną). Deklaracja stanowi, że "UE i kraje partnerskie podejmą stopniowe kroki prowadzące do wprowadzenia ruchu bezwizowego w odpowiednim trybie, oceniając każdy przypadek indywidualnie, pod warunkiem, że spełnione zostaną warunki dobrze zarządzanej i bezpiecznej mobilności" - głosi dokument.
Mimo warunkowości, ku zadowoleniu polskiej prezydencji, nie ma tu mowy o "długoterminowej" perspektywie.
Przywódcy na szczycie zapowiedzieli otwarcie na kraje PW unijnych programów edukacyjnych, wymiany młodzieży, studentów i naukowców, co zdaniem polskiej prezydencji daje możliwość udziału studentów ze Wschodu w popularnym unijnym programie wymiany studenckiej - Erasmus (dotychczas korzystali z niezbyt efektywnego programu Erasmus Mundus).
"Chcemy, żeby zwiększył się udział studentów z krajów PW w programach grantowych przeznaczonych dla uczącej się młodzieży, finansowanych przez UE" - powiedział PAP rzecznik prezydencji Konrad Niklewicz.
Ponadto szczyt zapowiedział powołanie w Warszawie Akademii Administracji Publicznej Partnerstwa Wschodniego, która powstanie na bazie Krajowej Szkoły Administracji Publicznej i już w tym roku ma przyjąć pierwszą grupę ok. 60 urzędników z państw PW.
"Chodzi o to, żeby wzmacniać kadry państwowe, wzmacniać proces budowania instytucji państwa demokratycznego krajów partnerskich" - zaznaczył Niklewicz.
Zapowiedziana jest także wzmocniona współpraca w sprawie bezpieczeństwa energetycznego, otwarcie unijnych agencji i programów na kraje PW i regularne spotkania ministerialne w sprawach wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości.
Ściślejsza współpraca i wymiana ma być możliwa dzięki dodatkowym środkom na PW z unijnego budżetu. W deklaracji UE podaje kwotę 1,9 mld euro przeznaczoną na PW w latach 2010-13 w ramach współpracy dwustronnej i regionalnej. Jednocześnie sygnatariusze zapowiadają, że "UE zadecyduje o przeznaczeniu dodatkowych środków na okres 2012-13 w celu (...) kontynuacji szczytu warszawskiego, z korzyścią dla partnerów, którzy zobowiązali się do przeprowadzenia reform. Premier Donald Tusk zapowiedział, że chodzi o 150 mln euro.
Odnośnie do współpracy gospodarczej deklaracja zapowiada "całościowe zbliżenie z UE, prowadzące stopniowo do gospodarczej integracji z rynkiem wewnętrznym UE, a co za tym idzie stworzenia obszaru gospodarczego między UE a krajami partnerskimi". Nie ma jednak mowy o głębokiej i pełnej integracji ekonomicznej na wzór tej, która łączy UE z Norwegią albo Szwajcarią. Polska prezydencja podkreśla, że takie zapisy stanowią postęp, zważywszy, że do tej pory celem było utworzenie pogłębionych stref wolnego handlu.
W deklaracji napisano także, że "możliwe" jest zakończenie negocjacji pogłębionej umowy o stowarzyszeniu i wolnym handlu z Ukrainą do grudnia - co budzi spory w UE z powodu trwającego w Kijowie procesu byłej premier i liderki opozycji Julii Tymoszenko. Przywódcy zapowiedzieli także, że do końca roku planowane jest rozpoczęcie rozmów na temat porozumień o wolnym handlu z Gruzją i Mołdawią, o ile kraje te dokonają koniecznych postępów.
"Szczyt Partnerstwa Wschodniego w Warszawie kończy się sukcesem. Tekst przyjętej deklaracji zawiera zapisy, które są znacznie mocniejsze niż to, co przyjęto dwa lata temu w Pradze (na pierwszym szczycie PW - PAP)" - mówił Niklewicz.
Jak podkreślił, deklaracja przyjęta przez państwa UE i kraje PW zawiera zapisy potwierdzające dążenie do pełnej integracji gospodarczej i społecznej partnerów. Mówi też - zauważył - o ułatwieniach wizowych, a docelowo o ruchu bezwizowym dla krajów partnerskich bez stwierdzeń, że stanie się to w długoterminowej perspektywie.
"To oznacza, że państwa UE i PW zgodziły się, że w momencie, gdy państwa partnerskie będą gotowe w obiektywny, sprawdzalny sposób do przyjęcia reżimu bezwizowego, taki reżim otrzymają" - wyjaśnił.
Niklewicz zwracał uwagę na nowe instytucje, które powstają, by ułatwić współpracę krajów PW z UE. Forum partnerstwa biznesowego i forum społeczeństwa obywatelskiego, czyli współpraca pozarządowa ma - według założeń - stać się prawie tak samo ważna, jak współpraca międzyrządowa. "W ten sposób łatwiej będzie przeciętnym obywatelom, mieszkańcom krajów PW zauważyć, co konkretnie mają z Partnerstwa" - podkreślił rzecznik.
Jak poinformował, UE chce by docelowo organizacje pozarządowe mogły korzystać z większej ilości środków przeznaczonych na Partnerstwo. "Szczególnie zależy nam na projektach edukacji społecznej, dotyczących rozwoju czegoś, co my nazywamy społeczeństwem obywatelskim" - dodał. (PAP)
kot/ stk/ joko/ son/ jra/
