Emilia Krakowska, Maja Komorowska i aktorzy Teatru Żydowskiego prowadzą kwestę na stołecznym Cmentarzu Żydowskim. "To moja 25 kwesta, od tylu lat tutaj przychodzę" - powiedziała PAP Gołda Tencer, kwestująca we wtorek aktorka i reżyserka Teatru Żydowskiego.
"Ten cmentarz ma piękną, długą tradycję, ale tu nie ma już komu przyjść. Osoby, które się nim niegdyś opiekowały umarły, albo nie żyją. Dlatego bardzo dziękuję wszystkim, którzy zdecydowali się przyjść i wspomóc nas. Ojczyzną Żydów jest bowiem także pamięć" - dodała Tencer. Zgromadzone środki zostaną przekazane na renowację zabytkowych nagrobków.
Aktorka dodała, że tradycja zbiórki pieniędzy została "przejęta" z cmentarza na Powązkach. W kweście wzięli udział: Maja Komorowska, Emilia Krakowska i były prezydent Warszawy, Marcin Święcicki, Jacek Dehnel, pisarz, twórca ochotniczego hufca, który włącza się od kilku miesięcy w prace renowacyjne i porządkowe na Cmentarzu.
"W kweście biorę udział po raz drugi" - powiedział PAP pisarz. "Żyjemy w Polsce. Funkcjonuje tu od dawna zwyczaj odwiedzania grobów, teraz wchodzi też zwyczaj kwestowania, wiec nasza kwesta tutaj przeszła przez upodobnienie". Pisarz dodał, że to dobra okazja, by zebrać pieniądze na odnawianie i renowację zabytkowych nagrobków.
Oprócz kwesty, na cmentarzu odbywają się także spacery z przewodnikiem. Prowadzi je Jan Jagielski, pracujący w Żydowskim Instytucie Historycznym. Podczas trwającego około dwóch godzin spaceru można obejrzeć zabytkowe macewy, czyli nagrobki znajdujące się na cmentarzu.
Cmentarz Żydowski jest miejscem spoczynku wielu wybitnych osobistości, m.in.: historyka Szymona Askenazego, twórcy języka esperanto Ludwika Zamenhofa, aktorki i założycielki warszawskiego Teatru Żydowskiego Estery Racheli Kamińskiej, malarza Aleksandra Lessera, poety Bolesława Leśmiana, publicysty i działacza socjalistycznego Szymona Anskiego oraz pisarza Juliana Stryjkowskiego. Pochowano tu wiele postaci zasłużonych dla polskiej historii, kultury i nauki, polityków, bankierów oraz przemysłowców - znaczących nazwisk w realiach XIX-wiecznej i przedwojennej Warszawy.
Kirkut powstał w Warszawie ponad 200 lat temu - w 1806 roku. W tym czasie na jego terenie zostało pogrzebanych około 250 tys. osób. Początkowo chowani na nim byli jedynie bardziej zamożni Żydzi. Uboższej części społeczności żydowskiej na miejsce pochówku wyznaczono Cmentarz Bródnowski na prawym brzegu Wisły.
W XIX wieku na cmentarzu obowiązywał zakaz przedstawiania postaci ludzkich. Opisujące zmarłego symbole umieszczano na macewach - zakończonych trójkątnie lub półkoliście kamiennych płytach. Dziś w części zreformowanej cmentarza można oglądać monumentalne grobowce i zabytkowe rzeźby o różnorodnej stylistyce.
Obecnie na terenie nekropolii znajduje się również kilka mogił symbolicznych, jak np. Janusza Korczaka, który wraz ze swoimi wychowankami z Żydowskiego Domu Dziecka zginął w Treblince, oraz Pomnik Pamięci Dzieci - Ofiar Holokaustu. (PAP)
maz/ mce/ ls/
