W Egipcie we wtorek rano rozpoczęło się dwudniowe referendum konstytucyjne. Jest to pierwsze głosowanie od obalenia islamistycznego prezydenta Mohammeda Mursiego w lipcu ub.r., które według komentatorów będzie miernikiem popularności wojskowych władz.
Wysoka frekwencja i duże poparcie dla nowej ustawy zasadniczej może zachęcić popularnego dowódcę armii generała Abd el-Fataha Saida es-Sisiego do kandydowania w wyborach prezydenckich w najludniejszym kraju arabskim.
To pod kierownictwem Sisiego po masowych protestach wojsko odsunęło od władzy Mursiego, który był pierwszym egipskim prezydentem wybranym w wolnych wyborach. Islamistyczni przeciwnicy Sisiego twierdzą, że zamach stanu, który wywołał największe zamieszki w historii współczesnego Egiptu, był jego dziełem.
W sobotę Sisi oświadczył, że zgłosi swą kandydaturę w wyborach prezydenckich pod warunkiem, że taką wolę wyrazi naród, a swego mandatu udzieli mu armia. Według ekspertów w ten sposób Sisi wezwał do poparcia konstytucji.
Jak pisze agencja EFE, apele o odrzucenie konstytucji były słabe i skutecznie zagłuszane przez wojskowe władze. Bractwo Muzułmańskie, z którego wywodzi się Mursi i które w grudniu ub.r. zostało uznane przez władze za organizację terrorystyczną, oraz inne islamistyczne ruchy opozycyjne wzywały do bojkotu głosowania.
Z obawy przed atakami terrorystycznymi, do których dochodziło w ostatnich miesiącach, bezpieczeństwa podczas głosowania będzie strzec 350 tys. żołnierzy i policjantów, których rozmieszczono w całym kraju.
Nowa ustawa zasadnicza zastąpi konstytucję zawieszoną przez armię po odsunięciu Mursiego od władzy. Z projektu usunięto mające islamistyczny charakter postanowienia, których wprowadzenie do konstytucji zatwierdzono w referendum pod koniec 2012 r., gdy urząd prezydenta sprawował Mursi.
Nowa konstytucja zwiększa autonomię sił zbrojnych, których wpływ na życie polityczne Egiptu jest już obecnie przemożny. Największe kontrowersje wzbudza zapis, pozwalający armii na sądzenie cywilów "w przypadku bezpośredniego ataku na siły zbrojne i ich obiekty". Ponadto jeden z artykułów głosi, że to dowództwo wojskowe zdecyduje, kto w ciągu dwóch kolejnych kadencji prezydenckich, czyli przez osiem lat, będzie ministrem obrony.
Obrońcy praw człowieka twierdzą, że nowa konstytucja nie gwarantuje, że budżet sił zbrojonych będzie przejrzysty.
Nowa konstytucja wprowadza zakaz działania partii zakładanych "z pobudek religijnych", co według AP jest ciosem dla sił islamistycznych.
Przyjęcie projektu pozwoli na zmianę kolejności przewidywanych na ten rok wyborów powszechnych. W lipcu ub. roku zadeklarowano, że najpierw odbędą się wybory parlamentarne, ale proponowana nowa ustawa zasadnicza umożliwi dokonanie najpierw elekcji prezydenta.
Do udziału w głosowaniu uprawnionych jest 52,7 mln Egipcjan. Referendum rozpoczęło się o godz. 9 czasu lokalnego (godz. 8 czasu polskiego). We wtorek i w środę ponad 30 tys. lokali wyborczych będzie otwartych do godz. 21 (godz. 20 czasu polskiego).(PAP)
jhp/ ro/
15482240 arch.
